Sách giáo khoa mới cần đáp ứng tích cực và có tính mở trong việc đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp giảng dạy - học tập, kiểm tra - đánh giá, tiệm cận dần các chuẩn mực quốc tế...
Sách giáo khoa mới cần đáp ứng tích cực và có tính mở trong việc đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp giảng dạy - học tập, kiểm tra - đánh giá, tiệm cận dần các chuẩn mực quốc tế. Bộ sách giáo khoa được lựa chọn phải khuyến khích học sinh thực hành nghiên cứu khoa học, phát huy tính tích cực chủ động học tập, giáo dục gợi mở, tạo cơ hội cho học sinh trải nghiệm. Đó là mục tiêu mà đa số giáo viên, học sinh và phụ huynh mong muốn khi có chương trình thay sách giáo khoa mới.
 |
| Thay sách giáo khoa Lớp 1 là nội dung quan trọng nhằm hướng đến đổi mới, nâng cao chất lượng dạy và học, tiệm cận dần các chuẩn mực quốc tế |
Với các bộ sách Lớp 1 chương trình phổ thông 2018 của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam gồm, Bộ 1: Thông điệp: Kết nối tri thức với cuộc sống. Bộ 2: Thông điệp: Chân trời sáng tạo (Ngôn ngữ của đất Phương Nam). Bộ 3: Thông điệp: Cùng học để phát triển năng lực. Bộ 4: Thông điệp: Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục. Nhìn chung đều có ưu điểm: Cả 4 bộ sách trên được biên soạn với thiết kế mới mẻ, hấp dẫn về hình thức trình bày, cấu trúc, kênh chữ, kênh hình đẹp, rõ ràng, được sắp xếp theo trật tự chủ đề; cách dẫn dắt học sinh khám phá cái mới, cách tổ chức dạy học để tạo hứng thú cho người học. Nội dung có sự tích hợp và phân hóa. Sách được in 4 màu đẹp, dễ sử dụng. Các bộ sách trên đều được các nhà biên soạn sách hàng đầu biên soạn, nội dung phù hợp và cùng hướng tới mục đích cần đạt theo thông điệp của từng bộ sách.
Tuy nhiên, các bộ sách đưa ra góp ý nghiên cứu lần này cũng còn bộc lộ một số nhược điểm là: Môn Tiếng Việt, mỗi một bài còn đưa vào nhiều âm, vần mà học sinh Lớp 1 khả năng ghi nhớ nội dung cơ bản sẽ gặp nhiều khó khăn. Môn Toán, một số phép tính, hình ảnh sắp xếp chưa phù hợp. Môn Tự nhiên xã hội, lô - gô không rõ màu. Chưa có giá sách nên khó cho việc lựa chọn.
Bộ sách Cánh diều Lớp 1 chương trình phổ thông 2018 của Nhà Xuất bản Đại học Sư phạm Hà Nội biên soạn có ưu điểm: Bộ sách trên được biên soạn với thiết kế mới mẻ, hấp dẫn về hình thức, cách trình bày, cấu trúc đẹp, rõ ràng; kênh chữ, kênh hình đẹp, được sắp xếp khoa học theo trật tự chủ đề; cách dẫn dắt học sinh khám phá cái mới, cách tổ chức dạy học để tạo hứng thú cho người học. Nội dung có sự tích hợp và phân hóa phù hợp với học sinh. Bộ sách được nhiều nhà biên soạn sách có kinh nghiệm biên soạn và đạt hiệu quả, 100% Hội đồng thẩm định các vòng đánh giá cao. Các đầu sách đều có mục mã số cào ở trang 4 của sách, giúp cho học sinh và cha mẹ học sinh có thể sử dụng để tìm hiểu thêm các nội dung môn học ở mạng rất thuận lợi. Sách được in 4 màu đẹp, hấp dẫn, dễ sử dụng.
Nhìn chung về tổng thể các bộ sách trong chương trình mới trình bày đẹp, bắt mắt, với nhiều hình ảnh sinh động. Bên cạnh đó, mỗi bài có trình tự sắp xếp liền mạch, rõ ràng, đảm bảo chuẩn kiến thức kỹ năng và tạo thuận lợi cho giáo viên, học sinh trong quá trình tiếp cận bài học. Đặc biệt, các bộ sách đã có sự kết nối, xây dựng cấu trúc bài học và chủ đề theo từng tiết học để giáo viên linh hoạt trong giảng dạy. Các bài giảng được thiết kế gắn với khám phá, hoạt động, trò chơi và vận dụng trong thực tiễn. Trong chương trình mới cũng đã tăng cường các hoạt động thực hành, trải nghiệm, bồi dưỡng năng lực tự chủ, tự học.
Khi tiếp cận với chương trình tổng thể, người tham gia thực hiện rất thuận lợi vì hướng đến học sinh, các em được thực hành nhiều, tham gia nhiều hoạt động nhóm phát triển năng lực. Tuy nhiên, khó khăn vẫn còn khi thiết bị dạy học, cơ sở vật chất ở nhiều trường chưa phù hợp với một số chương trình, thế nên, ngoài chọn sách, phương pháp dạy học của giáo viên cũng cần có sự thay đổi; trong đó, giảng dạy không chỉ là truyền thụ kiến thức mà phải tổ chức nhiều tình huống giúp học sinh vận dụng kiến thức để giải quyết các tình huống trong thực tiễn.
Các bộ sách giáo khoa đều có những ưu điểm khác nhau, nhưng có bộ trội về môn này, có bộ lại trội hơn môn kia. Nên nếu chọn theo bộ thì dễ thống nhất hơn nhưng sẽ phải chấp nhận những điểm yếu của một vài môn trong một bộ sách.
Trực tiếp được mời tham dự với Hội đồng lựa chọn sách giáo khoa Lớp 1 tại Trường Tiểu học Lê Quý Đôn (theo đúng quy định và hướng dẫn của cấp trên) tôi cảm nhận được tinh thần làm việc nghiêm túc, trách nhiệm, nghiên cứu kỹ lưỡng của đội ngũ giáo viên, các tổ chuyên môn và Ban Giám hiệu nhà trường. Thầy Nguyễn Văn Nam - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lê Quý Đôn chia sẻ: “Lựa chọn được bộ sách giáo khoa có hình thức, nội dung sinh động, tạo cảm hứng học tập cho học sinh. Ngoài yếu tố cần đảm bảo tính chính xác, khoa học, thực tiễn gắn với cuộc sống, cần phải phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của địa phương và điều kiện dạy học thực tế tại mỗi cơ sở giáo dục phổ thông. Việc lựa chọn sách giáo khoa thuộc danh mục sách giáo khoa đã được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt để sử dụng trong năm học 2020 - 2021 của nhà trường”.
Căn cứ theo Quyết định số 750/QĐ-UBND ngày 24/4/2020 của UBND tỉnh Lâm Đồng về việc ban hành Tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa Lớp 1 sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, Trường Tiểu học Lê Quý Đôn đã nghiêm túc và xây dựng kế hoạch thực hiện chọn sách giáo khoa Lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông mới sử dụng cho năm học 2020 - 2021. Với yêu cầu, mỗi môn học, hoạt động giáo dục ở mỗi khối lớp lựa chọn 1 đầu sách giáo khoa phù hợp; Hội đồng lựa chọn sách giáo khoa Lớp 1 làm việc nghiêm túc, khách quan, nêu cao tinh thần trách nhiệm, đảm bảo lựa chọn được bộ sách thiết thực để thực hiện trong công tác giảng dạy từ năm học 2020 - 2021, bảo đảm thực hiện công khai, minh bạch, đúng pháp luật.
Hầu hết các đơn vị trường học trong tỉnh đã tổ chức đọc và nghiên cứu sách giáo khoa thuộc các danh mục được Bộ Giáo dục phê duyệt và thực hiện theo hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo, phòng Giáo dục và Đào tạo các huyện, thành phố, đảm bảo kịp thời, đúng quy định.
Sau khi xây dựng kế hoạch thực hiện chọn sách giáo khoa, tại Trường Tiểu học Lê Quý Đôn, Hiệu trưởng đã ra Quyết định thành lập Hội đồng chọn sách giáo khoa nhằm tổng hợp biên bản chọn sách của các tổ, thông qua ưu điểm, hạn chế của từng đầu sách, cung cấp danh mục chọn sách của các tổ cho các thành viên trong Hội đồng, lấy ý kiến của các thành viên trong Hội đồng chọn sách. Sau đó, tiến hành bỏ phiếu chọn sách của Hội đồng. Tổ chức kiểm phiếu, thông qua biên bản chọn sách của Hội đồng. Cuối cùng là ra quyết định ban hành danh mục sách giáo khoa trường chọn sử dụng cho năm học 2020-2021. Kết quả tại Trường Tiểu học Lê Quý Đôn có 92,3% ý kiến của Hội đồng thống nhất với kết quả nghiên cứu, lựa chọn bộ sách giáo khoa các môn học của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam với tên sách “Chân trời sáng tạo”. Riêng sách Tiếng Anh Lớp 1 chọn bộ “Family & Friends National Edition” do Trần Cao Bội Ngọc (Chủ biên) của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam - Oxford với nhiều tính ưu việt vượt trội và phù hợp với thực tế địa phương.
HÀ NGUYỆT
