Tác động của thuốc lá tới môi trường

Y học đã có nhiều bằng chứng cho thấy thuốc lá có ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe, việc sử dụng thuốc lá cũng gây ảnh hưởng đến kinh tế gia đình, xã hội và môi trường sống. 

 

Tổ chức Y tế thế giới ước tính, mỗi năm Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá và nếu không có biện pháp kịp thời, đến năm 2030, con số này sẽ tăng lên tới 70.000 người (gấp gần 4 lần số ca tử vong vì tai nạn giao thông đường bộ). Tuy nhiên, điều này hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu mọi người thực hiện nghiêm những quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

 

Hút thuốc là nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí trong nhà, nơi làm việc, trường học, nơi công cộng, ngoài trời, do khói thuốc thải ra không khí hàng ngàn chất hóa học độc hại. Ngoài tác hại đối với sức khỏe thì thuốc lá cũng góp phần không nhỏ vào việc hủy hoại môi trường.

 

•  THUỐC LÁ TÀN PHÁ RỪNG, LÀM BẠC MÀU ĐẤT

 

Qua thống kê, mỗi năm có khoảng 200.000 ha rừng trên thế giới đã bị chặt phá để lấy đất trồng thuốc lá. Mỗi năm, người ta phải chặt 5 triệu ha rừng hay 600 triệu cây xanh để lấy gỗ làm củi sấy thuốc lá. Rừng bị tàn phá cho mục đích sấy thuốc lá chiếm tới 1,7% diện tích rừng toàn cầu và khoảng 4,6% diện tích rừng của 66 nước trồng thuốc lá trên thế giới. Việt Nam được xếp ở hạng trung bình với khoảng 1,4% diện tích rừng bị phá mỗi năm để sản xuất thuốc lá. Những nơi trồng nhiều cây thuốc lá thường có tình trạng đất trở nên bạc màu, cằn cỗi, đặc biệt là những nơi trồng thuốc lá ở vùng đồi dốc. Trung bình mỗi vụ trồng thuốc lá dài 3 tháng, người nông dân phải sử dụng 16 loại thuốc trừ sâu và nhiều loại phân bón hóa học. Về lâu dài, việc sử dụng nhiều hóa chất sẽ làm đất bị chai cứng, ảnh hưởng xấu đến môi trường và những nông dân trồng thuốc dễ bị mắc các bệnh liên quan đến việc sử dụng hóa chất. Tăng lượng chất thải độc hại, rác thải: Quá trình sản xuất thuốc lá tạo ra lượng chất thải rất lớn, gồm những chất hữu cơ thông thường như bụi than, giấy vụn... và nhiều chất độc khác có trong bụi thuốc lá và môi trường không khí tại nơi sản xuất, khu vực lân cận, bao gồm chất dầu, chất dẻo và amoniac, etylen, glycol, nicotin... 

 

Trong khi đó, ở nước ta vẫn còn nhiều nhà máy sản xuất thuốc lá nằm trong các khu vực đông dân cư. Mặc dù doanh nghiệp đã chú ý giảm thiểu ô nhiễm như lắp đặt các hệ thống thiết bị hút gió, thông gió, song hoạt động của các nhà máy này vẫn ảnh hưởng xấu đến môi trường sống và sức khỏe người dân địa phương. Bên cạnh ô nhiễm không khí từ khói thuốc do người hút thải ra, đầu mẩu thuốc lá vứt trong môi trường phải mất ít nhất 18 tháng mới phân hủy và có thể gây rò rỉ các chất độc hại ngấm vào đất.

 

•  Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ, NGUỒN NƯỚC

 

Thuốc lá yêu cầu nhiều phân bón, thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ hơn các cây trồng khác. Những hóa chất này làm ô nhiễm đất, không khí và nguồn nước của một vùng lớn khi mà chúng bị rửa trôi theo nước mưa. Trong thuốc lá có 4.000 chất hóa học, phần lớn là các chất độc hại, trong đó hơn 40 chất là tác nhân gây ung thư. Khi hút thuốc, các chất nguy hại đó đều được thải vào không khí, gây ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, các chất độc này còn khuếch tán ra không khí, ngay cả khi trồng trọt, chế biến thuốc lá.

 

Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo: Không có mức độ an toàn trong việc tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động, nên để bảo vệ sức khỏe cộng đồng khỏi tác hại của việc tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động thì không khí trong nhà phải hoàn toàn không có khói thuốc. 

 

Thuốc lá là nguyên nhân gây nên nhiều bệnh tật và tử vong nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu mọi người thực hiện nghiêm theo những quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Thiết lập môi trường không có khói thuốc lá đã được chứng minh là cách tiếp cận đơn giản, hiệu quả để dự phòng phơi nhiễm và tác hại liên quan đến thuốc lá. Do vậy, chung tay xây dựng môi trường không khói thuốc lá là biện pháp hiệu quả để bảo vệ mọi người không tiếp xúc với khói thuốc lá. 

 

Tác hại của thuốc lá đối với môi trường là rất lớn. Các hoá chất độc hại từ tàn thuốc lá thải ra môi trường phân huỷ từ 18 tháng đến 10 năm các chất độc sẽ phân tán dọc trong môi trường theo vỉa hè, lề đường ra sông, hồ, biển gây hại cho các sinh vật. 

 

Cách tốt nhất để bảo vệ môi trường khỏi tác động của thuốc lá là khuyến khích người hút thuốc bỏ thuốc lá và tăng cường phòng ngừa thông qua các chính sách kiểm soát thuốc lá, các chiến dịch tiếp thị có tác động cao và các dịch vụ cai thuốc lá. 

 

THƠM NGUYỄN (CDC Lâm Đồng)