Đảm bảo an toàn bức xạ khi sử dụng thiết bị X-quang trong y tế

Để đảm bảo các quy định của pháp luật về an toàn bức xạ trên địa bàn tỉnh, hằng năm, Sở Khoa học và Công nghệ đã tiến hành thanh tra, kiểm tra các cơ sở có sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế, đồng thời, tổ chức tập huấn về an toàn bức xạ và hạt nhân cho các cán bộ, nhân viên phụ trách an toàn bức xạ, ngăn ngừa sự cố có thể xảy ra.

 

Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng sử dụng các thiết bị X-quang trong chẩn đoán và điều trị bệnh

 

Tia X (X-quang) là một dạng của sóng điện từ, có khả năng xuyên qua nhiều vật chất nên được dùng trong y tế để chẩn đoán hình ảnh cấu trúc xương, xác định bệnh lý về xương, chẩn đoán các bệnh về phổi và khảo sát vùng bụng có thể phát hiện ra nhiều bệnh khác. 

 

Theo thống kê của Sở Khoa học và Công nghệ (KHCN), trên địa bàn tỉnh hiện có trên 70 cơ sở có sử dụng các thiết bị X-quang y tế phục vụ khám, chữa bệnh. Tia X có khả năng gây ion hóa hoặc có phản ứng trên cơ thể nên quá trình vận hành và sử dụng các thiết bị khi chụp X-quang không đạt tiêu chuẩn an toàn, hoặc đội ngũ nhân viên kỹ thuật không được trang bị đầy đủ kiến thức sẽ gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của nhân viên phụ trách và người bệnh, thậm chí ảnh hưởng đến cả môi trường xung quanh. Do đó, việc tăng cường hoạt động quản lý an toàn bức xạ tại các cơ sở y tế là việc làm hết sức cần cần thiết. 

 

Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng hiện là đơn vị lưu trữ và sử dụng nhiều thiết bị X-quang phục vụ nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân trên địa bàn. Hiện nay, đơn vị đang lưu giữ, sử dụng 5 nguồn phóng xạ và 16 thiết bị bức xạ. Trong đó chủ yếu là các thiết bị X-quang sử dụng chụp cắt lớp CT, chụp vú, chụp răng, chụp chẩn đoán tổng hợp, đo mật độ xương, chiếu định vị tán sỏi… Cán bộ phụ trách an toàn bức xạ có chứng chỉ nhân viên bức xạ và được trang bị liều kế cá nhân và phải luôn đeo liều kế trong quá trình vận hành thiết bị. Các thiết bị cũng được tiến hành kiểm tra định kỳ. Nơi lưu giữ thiết bị cũng được kiểm xạ hằng năm để đảm bảo mức độ an toàn.

 

Bà Phạm Thị Nhâm - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ cho biết, hằng năm, nhằm giúp cho các cơ sở y tế nâng cao nhận thức về đảm bảo an toàn bức xạ trong hoạt động khám, chữa bệnh, Sở Khoa học và Công nghệ đã xây dựng kế hoạch tuyên truyền nâng cao hiểu biết để tránh những sự cố bức xạ đáng tiếc xảy ra. Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nhằm phát hiện, ngăn ngừa và xử lý các hành vi vi phạm kịp thời.

 

Qua kiểm tra của đoàn liên ngành, 100% các cơ sở sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế trên địa bàn tỉnh đều chấp hành đúng quy định của pháp luật về đảm bảo an toàn bức xạ; 100% cơ sở sử dụng giấy phép còn hiệu lực và hồ sơ được lưu trữ đúng quy định; 100% cơ sở có giấy chứng chỉ nhân viên bức xạ (người phụ trách an toàn bức xạ).

 

Hầu hết cơ sở có bổ nhiệm người phụ trách an toàn bức xạ, nhân viên bức xạ và phụ trách an toàn bức xạ đều được đào tạo, tập huấn cơ bản về an toàn bức xạ trong y tế. Nhân viên làm công tác bức xạ tại các đơn vị đều được trang bị liều kế cá nhân với kết quả liều kế cá nhân đều nằm trong phạm vi giới hạn cho phép và trong quá trình vận hành nắm rõ nội quy, quy trình vận hành, đèn, biển báo đúng quy định. Các cơ sở cũng đã tiến hành che chắn tia bức xạ tốt. Hằng năm, công tác xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân cấp cơ sở đã được xây dựng đầy đủ.

 

Theo đánh giá của Sở Khoa học và Công nghệ, nhìn chung, trong thời gian qua, các cơ sở sử dụng thiết bị X-quang trong y tế đã chấp hành tốt công tác bảo đảm an toàn bức xạ trong quá trình hoạt động. Nhờ đó, đến nay chưa có sự cố bức xạ đáng tiếc nào xảy ra trong lĩnh vực y tế.

 

Thời gian qua, sở đã nỗ lực đảm bảo an toàn bức xạ và hạt nhân tại tỉnh thông qua việc tiếp nhận, thẩm định hồ sơ, cấp giấy phép sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế và chứng chỉ nhân viên bức xạ cho các cơ sở có sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế theo quy định. Hằng năm, Sở Khoa học và Công nghệ cũng đã tổ chức lớp tập huấn về an toàn bức xạ và hạt nhân cho các cán bộ, nhân viên phụ trách an toàn bức xạ tại các cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ cùng thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế và trung tâm y tế trên địa bàn tỉnh. Các chuyên gia cũng đã đưa ra các tình huống sự cố thực tế trong X-quang chẩn đoán y tế và sự cố mất nguồn phóng xạ kín; đồng thời, hướng dẫn các biện pháp ứng phó, ngăn ngừa sự cố trong các cơ sở bức xạ và hạt nhân cho học viên, giảm bớt hậu quả nếu sự cố xảy ra.

 

Theo bà Phạm Thị Nhâm, trong thời gian tới, Ban Chỉ đạo Ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân của tỉnh sẽ tổ chức các buổi diễn tập về ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, Sở Khoa học và Công nghệ tiếp tục duy trì công tác quản lý nhà nước về an toàn bức xạ và hạt nhân, tăng cường tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực an toàn bức xạ. 

 

HỒNG THẮM