Chỉ trong vòng hơn một tuần, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành 2 thông tư liên quan đến quản lý ngoại hối, đó là Thông tư 03 về cho vay bằng ngoại tệ của các tổ chức tín dụng và Thông tư 07 quy định trạng thái ngoại tệ của các tổ chức tín dụng đã làm cho giá USD tại các ngân hàng liên tục tăng trong mấy ngày qua.
Chỉ trong vòng hơn một tuần, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành 2 thông tư liên quan đến quản lý ngoại hối, đó là Thông tư 03 về cho vay bằng ngoại tệ của các tổ chức tín dụng và Thông tư 07 quy định trạng thái ngoại tệ của các tổ chức tín dụng đã làm cho giá USD tại các ngân hàng liên tục tăng trong mấy ngày qua.
Mặc dù còn hơn một tháng nữa cả hai Thông tư này mới bắt đầu được áp dụng, song ngay lập tức, thị trường ngoại hối đã có phản ứng với biến động mạnh của tỷ giá USD/VND theo chiều hướng tăng lên.
Từ ngày 21/3 đến nay, giá USD liên tục được điều chỉnh tăng ở các ngân hàng thương mại. Cụ thể, ngày 20/3, Vietcombank niêm yết 20.810 đồng/USD và bán ra 20.860 đồng/USD, thì đến ngày 21/3 Vietcombank đã niêm yết giá mua bán USD cao nhất, ở mức 20.820 - 20.880 đồng. Giá USD liên tục được điều chỉnh tăng đến ngày 24/3 là 20.860 đồng/USD mua vào và bán ra 20.920 đồng/USD.
Tại Eximbank, giá USD chiều mua vào ở mức 20.830 đồng/USD, bán ra 20.910 đồng/USD, tăng 10 đồng/USD chiều bán ra so với sáng 23/3.
Tại một số điểm thu đổi ngoại tệ ở Hà Nội báo giá mua vào ở mức 20.870 đồng/USD, bán ra 20.890 đồng/USD.
Theo một số ngân hàng, có hiện tượng tăng giá trên là do đang có tình trạng các doanh nghiệp tranh thủ vay USD trước khi Thông tư 03 quy định đối tượng được vay ngoại tệ có hiệu lực từ 2/5. Giám đốc một công ty kinh doanh xuất nhập khẩu chuyên về lương thực, thực phẩm cho biết, Công ty của ông phải nhập khẩu một số nguyên liệu sữa, tinh bột cá để phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước. Sợ đến tháng Năm sẽ khó khăn trong việc vay ngoại tệ nên ông đã làm hồ sơ nhập khẩu một số đơn hàng trước. Cũng may là ngân hàng vẫn cho vay vì công ty đã đáp ứng đủ các yêu cầu cần thiết.
Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào nộp hồ sơ cũng được ngân hàng cho vay vì chưa đủ giấy tờ hợp lệ.
Ngay cả với các doanh nghiệp xăng dầu được nêu trong Thông tư, dù là đối tượng được xem xét cho vay nhưng cũng phải xin phép. Câu hỏi mà các doanh nghiệp đặt ra là với 19 đầu mối nhập khẩu xăng dầu, việc cấp phép sẽ thuộc về ai, Ngân hàng Trung ương hay các chi nhánh ngân hàng tại địa phương.
Theo một lãnh đạo ngân hàng, ngoài lý do chạy đua với quy định siết vay ngoại tệ, nhiều doanh nghiệp muốn vay USD vì lãi suất USD chỉ 5%-7% trong khi lãi suất VND là 16%-18%. Khoảng cách chênh lệch lãi suất giữa VND/USD rất cao, vì thế doanh nghiệp vay USD có lợi hơn vay VND.
Chính vì vậy, ông Đoàn Trọng Lý, Tổng giám đốc Công ty Aprocimex cho biết, Công ty của ông chủ yếu vay USD để kinh doanh vì bên ông có nguồn hàng xuất khẩu, ngoại tệ thu được bán luôn cho ngân hàng nên khi cần vay ngoại tệ rất dễ.
Ông Đặng Quốc Tiến, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng MB cho biết, hiện tượng một số doanh nghiệp tranh thủ đi vay trước khi ngân hàng áp dụng Thông tư 03 là có. Tuy nhiên, những trường hợp này chiếm tỷ lệ không đáng kể, chỉ khoảng 5%. Thời hạn cho vay USD thường không quá dài, tối đa chỉ 6-9 tháng, do đó những doanh nghiệp muốn phát triển lâu dài phải có tính toán khác!
Ngoài ra, giá USD tăng trong mấy ngày qua còn được các chuyên gia nhận định là việc Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành Thông tư 07 về giảm điều chỉnh trạng thái ngoại tệ của các tổ chức tín dụng xuống 20% cũng đã ảnh hưởng phần nào đến giá USD. Nguyên nhân là do các ngân hàng thương mại phải mua vào ngoại tệ để đáp ứng yêu cầu mới về trạng thái ngoại tệ.
Các chuyên gia đã chỉ ra, trong một thời gian dài tỷ giá luôn ổn định, các ngân hàng có thế mạnh kinh doanh ngoại tệ nhờ trạng thái ngoại hối 30% trên vốn tự có ngân hàng có thể chuyển từ ngoại tệ sang tiền đồng cho vay với lãi suất cao. Thực tế, đã có những doanh nghiệp vay vốn tiền đồng lãi suất 16-17%/năm gần đây do ngân hàng sử dụng các công cụ ngoại hối để ra lãi vay rẻ. Và, không loại trừ đã có những ngân hàng bán ngoại tệ "quá tay" lấy tiền đồng nên phải mua USD bù đắp đảm bảo an toàn cho trạng thái ngoại hối.
Tuy vậy, chuyên gia tài chính ngân hàng Cao Sỹ Kiêm cho biết, USD tăng giá so với tiền đồng vài ngày qua chỉ là hiện tượng nhất thời, sau đó giá bán USD ra thị trường sẽ dịu xuống. Do vào thời điểm cuối quý I, nhu cầu trả nợ, nhập khẩu hàng hoá cho quý tới, nhiều doanh nghiệp lo USD tăng giá đã tranh thủ mua trước để thanh toán hợp đồng đẩy nhu cầu ngoại tệ tăng./.
(Vietnam+)
