Hương của mùa hè

Mùa hè, khi người người nhắc phượng, nhớ sen thì hoa dẻ vẫn gọi về một vùng nhớ trong tôi, âm thầm mà xôn xao. Hoa dẻ, tôi vẫn nghĩ những cánh hoa vàng ươm ấy là hiện thân rực rỡ nhất, nồng nhiệt nhất của mùa hè vùng quê nóng bỏng của mình.

Ảnh minh họa

Nhà tôi cách chân Núi Quyết vài trăm mét. Hè về, lũ trẻ con thường canh lúc bố mẹ đi làm, những buổi được nghỉ học lại tha thẩn ven chân núi chơi với những trái, những hoa. Thi thoảng trong um tùm bụi rậm, bụi hoa dẻ bất ngờ mọc chen bên con đường mòn chạy vòng quanh núi gần nhà. Con đường chạy thành hình cánh cung, cong vòng ấy gắn với những ngày tiểu học của tôi. Có tới dăm con đường đi từ trường tiểu học về khu tập thể, đường ngắn nhất tầm một cây số. Đường dài nhất là đường cánh cung ấy, hơn hai cây số. Và chúng tôi thích thú chọn con đường ấy vì có thể vừa đi về, vừa tha hồ ngắm hoa, ngó bướm.

Hoa dẻ nở vào mùa hè, những ngày cuối cùng của năm học, những bông hoa còn non xanh và chúng chỉ chín vàng khi hè về. Khi cảm giác chạm vào hương hoa dẻ là biết đã vào hè. Quanh năm bụi bờ cây dẻ nhạt nhòa chìm trong những màu xanh quen mắt, bỗng một buổi mai kia, đi ngang, một mùi hương ngọt lịm níu chân lại.

Hương hoa dẻ có vẻ như thích chơi ú òa, trốn tìm với đám trẻ con, cứ thích bất thình lình xuất hiện như thế để có khi cả lũ phải tranh giành nhau chỉ vì cả một lùm cây chỉ có một bông hoa đang độ ngát hương. Những người lớn ở quanh Núi Quyết về sau cũng thích trồng cây hoa này, phần lớn để chiều lòng đám trẻ con, cho chúng sự thú vị khi thấy một bông hoa có khả năng chuyển từ màu xanh qua vàng. Bông hoa có khả năng “chín vàng” và lừng thơm mùi quả chín hấp dẫn. Chẳng ai bán hoa dẻ làm cảnh nên bố của bạn tôi phải leo lên Núi Quyết, toát mồ hôi mới tìm ra một cây dẻ be bé để trồng trong sân nhà. Tới mùa hè, hoa thơm lừng cả con ngõ nhỏ.

* * *

Ngày bé cỡ con gái bây giờ, lớp 4, lớp 5, vào những ngày hè, tôi thường được mẹ gửi xe quen đi từ Vinh về Đô Lương. Những bông dẻ trong bụi rậm khi “chín” có màu vàng ươm nổi bật, hương toả lan rất xa. Hoa dẻ thơm nồng nàn khi “chín” vàng, nhưng với tôi, mùi quyến rũ nhất của bông hoa là khi úa tàn dần, cánh khô cong lại. Lúc ấy trong nồng nàn hoa dẻ như mang mùi hanh hao vị nắng. Có lẽ nắng tháng Sáu, tháng Bảy ươm đầy trong những cánh hoa ấy chẳng nỡ rời bông hoa mà đi, kể cả khi hoa đã tàn.

Hoa dẻ chen chúc trong từng bụi rậm ở những con dốc núi đồi Ngọc Sơn dẫn về nhà bà nội gắn với suốt một thời ấu thơ tôi. Bà nội biết cháu gái thích hoa dẻ, đi đâu về cũng đứng tần ngần ngó quanh bụi rậm, nơi toát ra mùi thơm lừng. Lưng bà còng còng nhưng mắt khá tinh. Bà luôn tìm thấy một hai chùm hoa mang về cho cháu. Với con bé tôi tóc râu ngô vì suốt ngày đầu trần đội nắng ngày ấy, một bông dẻ thôi cũng như quà tặng đầy ý nghĩa của thiên nhiên, của bà. Mà nắng đâu chỉ trong những đóa hoa nồng nàn, nắng trốn trong vị mít thơm lừng, nắng theo cả trong vị trái chay chín thanh nhẹ mà bà nội vẫn hay mang về cho đứa trẻ thành phố mê những món quà quê bé nhỏ... Mắt tôi tinh hơn mắt bà, trẻ con dĩ nhiên cũng nhanh nhẹn hơn người già nhưng thiếu kinh nghiệm nên hầu như tôi không tìm ra được hoa dẻ nhanh bằng bà. Có khi suốt cả chiều đi đi lại lại dọc con đường chen chúc bờ bụi, hít hà mùi thơm của hoa lúc ẩn lúc hiện mà không hái được đóa hoa nào. Chiều về, khi những tia nắng cuối ngày chìm xuống dãy núi xa xa, niềm vui bất chợt đến như chực vỡ òa khi thấy bông dẻ vàng lấp ló. Tựa như những tia nắng của ngày đã ươm hết vào đó trước khi ngày kịp tàn.

Mùa hè là mùa để có thể cảm nhận rõ nhất vị nắng trong từng hương hoa, vị quả. Và bông hoa bé nhỏ mang vị nắng, màu nắng thường theo tôi từ quê về phố, mang theo cả nỗi nhớ thương những ngày hè bên bà. Để rồi, mãi nhiều năm sau lớn lên, đi đến đâu gặp những đóa hoa màu vàng ươm, như móng rồng, hoàng lan... đứa cháu gái ấy cũng thấy mến yêu ngay khi nhang nhác giống bông dẻ, nhắc nhớ kỷ niệm bên bà khi xưa.

Anh lái xe ở cơ quan tôi hôm nọ tình cờ ngắt một bông hoa dẻ trên tường rào nhà mình đưa lên cơ quan. Con gái nhỏ của tôi ồ lên thú vị khi phát hiện ra đó là hoa dẻ - loài hoa lần đầu bé gặp nhưng đã từng biết rất lâu từ những câu thơ trong sách giáo khoa: “Bờ cây chen chúc lá/ Chùm dẻ treo nơi nào/ Gió về đưa hương lạ/ Cứ thơm hoài xôn xao”. Bông dẻ bé nhỏ ấy gợi tôi nhớ tới những mùa hè xa ngái. 

Tôi kể cho bé con nghe về những bông hoa dẻ trong kí ức tuổi thơ mình. Con bé nói, mẹ nhé, mùa hè nào đó con muốn về cùng mẹ, tìm những bông hoa bên chân núi như mẹ vẫn kiếm tìm suốt buổi chiều hè ngày xưa...