Sống lại hào khí Điện Biên qua những trang sách

Nhân kỉ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024), nhiều nhà xuất bản tung ra hàng loạt ấn phẩm về chiến dịch “chấn động địa cầu”. Đây cũng là dịp để thêm một lần khẳng định những tác phẩm văn học, hội họa... có giá trị về đề tài Điện Biên, cũng là để khẳng định đề tài lịch sử này vẫn được người đọc, người viết dành sự quan tâm.

• "SỐNG LẠI" CHIẾN DỊCH ĐIỆN BIÊN PHỦ

Nhà xuất bản Kim Đồng vừa giới thiệu tới bạn đọc 17 tác phẩm đa dạng hình thức và thể loại: tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ, kí, nhật kí, truyện tranh... Mỗi ấn phẩm như một mảnh ghép đưa bạn đọc đến với bức tranh toàn cảnh về chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ. Đó là những trang tiểu thuyết thấm đẫm không khí chiến đấu, là những trang thơ ngợi ca tinh thần người lính Điện Biên Phủ, là những truyện ngắn tái hiện những khoảnh khắc và những con người tham gia vào chiến dịch với một trái tim khát khao độc lập, tự do cho Tổ quốc, là những trang nhật kí đầy sống động về tiến trình của chiến dịch Điện Biên Phủ... Trong số các ấn phẩm ra mắt lần này có một cuốn sách đặc biệt: Kí họa trong chiến hào - nhật kí chiến tranh của một người lính trẻ trong chiến dịch Điện Biên Phủ của hoạ sĩ kiêm phóng viên chiến trường Phạm Thanh Tâm.

Kể chuyện Điện Biên Phủ với lời kể ngắn gọn của nhà văn Hữu Mai, độc giả nhỏ tuổi sẽ có được hình dung cơ bản nhất về chiến dịch Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. So với ấn bản ra mắt trước đây, ấn bản Kể chuyện Điện Biên Phủ lần này có diện mạo hoàn toàn mới, với những bức tranh minh hoạ màu công phu, sinh động của hoạ sĩ Nguyễn Thế Phương.

Cũng trong dịp này, Nhà xuất bản Kim Đồng đã tái bản với hình thức mới những ấn phẩm đặc sắc, khắc họa hình ảnh “người người lớp lớp” các vị tướng cầm quân tài ba, các chiến sĩ Điện Biên, dân công hỏa tuyến và cả những người dân bình dị góp phần làm nên chiến thắng lịch sử. Đó là Đại tướng Võ Nguyên Giáp thời trẻ - cuốn sách kể về tuổi thơ, tuổi trẻ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp do Trung tướng Phạm Hồng Cư kể lại. Người lính Điện Biên kể chuyện - hồi ức của nhà giáo Đỗ Ca Sơn, một người lính đã tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ. Chuyện ở đồi A1 của tác giả Nguyễn Tân là câu chuyện về trận đánh đồi A1 ác liệt và dai dẳng nhất suốt 38 ngày đêm trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Phía núi bên kia - tiểu thuyết dành cho thiếu nhi đặc sắc của nhà văn Xuân Sách, vừa thấm đẫm tình cảm gia đình, tình bè bạn, vừa hồn nhiên trong trẻo. Người người lớp lớp - cuốn tiểu thuyết đầu tiên về chiến dịch Điện Biên Phủ của nhà văn Trần Dần - một bản hùng ca về những người lính bộ đội Cụ Hồ, thể hiện sức mạnh của chiến tranh nhân dân và vẻ đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Lá cờ chuẩn đỏ thắm - tập truyện của nhà văn Hồ Phương không những khắc họa gương chiến đấu, hi sinh của các anh bộ đội Cụ Hồ, mà còn là truyện kể về người dân công, về đồng bào tham gia chiến dịch nồng hậu, nghĩa tình cùng chung lòng yêu nước và quyết tâm đánh đuổi giặc Pháp. Người thợ chữa đồng hồ tại đường hầm số 1 - tập truyện ngắn của nhà văn Hữu Mai khắc họa hình ảnh những chiến sĩ Điện Biên kiên cường, dũng cảm vượt qua mọi khó khăn, nguy hiểm, và trong những khoảnh khắc tĩnh lặng, những phút giây đời thường, họ là những con người chất phác, nhân hậu. Điện Biên chiến thắng, Điện Biên thơ tuyển chọn những bài thơ đặc sắc, “đi theo năm tháng”, gợi nhiều xúc cảm cho người đọc. Điện Biên Phủ của chúng em - tập truyện kí tuyển chọn tác phẩm của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Nguyễn Trọng Quỳnh, Lê Vũ... về những chiến công xưa, cùng những đổi thay đang diễn ra dưới bầu trời Điện Biên mây trắng.

• NHỮNG TRANG SÁCH ĐI CÙNG NĂM THÁNG

Không chỉ chiến dịch Điện Biên hào hùng đi cùng năm tháng, sau 70 năm, nhiều tác phẩm văn học, lịch sử viết về Điện Biên cũng khẳng định được giá trị, đi cùng năm tháng.

6 tác phẩm tiêu biểu về Điện Biên Phủ vừa được Nhà xuất bản Trẻ ra mắt nhân dịp này. Trong đó, có thể kể tên Hoa ban đỏ của nhà văn Hữu Mai từng được dựng thành phim điện ảnh nổi tiếng cùng tên. Hoa ban đỏ không chỉ là câu chuyện hấp dẫn về một anh lính chưa qua tuổi thiếu niên, mà còn như một bức tranh được diễn đạt bằng lời để bạn đọc hình dung được chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” cách đây 70 năm. Ngoài Hoa ban đỏ, nhà văn Hữu Mai còn có Điện Biên Phủ, thời gian và không gian cùng tái bản trong loạt sách kỷ niệm 70 năm Điện Biên của Nhà xuất bản Trẻ.

Trong 6 tác phẩm về Điện Biên do Nhà xuất bản Trẻ phát hành lần này còn có Bốn năm sau và những trang viết về Điện Biên của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng, Điện Biên Phủ, những trang vàng lịch sử của tác giả Hoàng Minh Phương (trợ lí của Đại tướng Võ Nguyên Giáp),... là những tác phẩm có giá trị về Điện Biên được nhiều thế hệ độc giả tìm đọc.

Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật cũng vừa tái bản lần thứ chín cuốn Điện Biên Phủ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Bản in lần này có bổ sung thêm nhiều tư liệu do con trai Đại tướng, ông Võ Hồng Nam tuyển chọn, sưu tầm nhiều tư liệu, bài viết mới theo di huấn của cha.

Đây được xem là cuốn sách đầy đủ tư liệu và chân thực về chiến dịch Điện Biên Phủ, là những tâm huyết của Đại tướng đối với lịch sử của dân tộc, đặc biệt với chiến dịch Điện Biên Phủ mà ông đã chỉ huy làm nên trận đánh có một không hai trong lịch sử, gây “chấn động địa cầu”. Đây cũng là cuốn sách về Điện Biên Phủ được tái bản nhiều hàng đầu khi đã tái bản hàng chục lần ở nhiều nhà xuất bản, tính từ năm 1964 - lần đầu xuất bản và vẫn luôn được độc giả đón nhận vì tính hấp dẫn đến từ sự chân thực, tinh thần quả cảm, yêu nước của những con người đã làm nên lịch sử...

• NHỮNG ẤN PHẨM MỚI ĐẶC SẮC

Kí họa trong chiến hào - Nhật kí chiến tranh của một người lính trẻ trong chiến dịch Điện Biên Phủ của họa sĩ Phạm Thanh Tâm. Ấn bản tiếng Việt sử dụng tư liệu thiết kế và hình ảnh của ấn bản tiếng Anh Drawing Under Fire: War diary of a young Vietnamese artist ấn hành năm 2005. Toàn bộ phần nhật kí của họa sĩ Phạm Thanh Tâm được đánh máy lại từ bản chép cuốn nhật kí năm 1954 của họa sĩ, do Nhà xuất bản Asia Ink cung cấp. Đây là lần đầu tiên cuốn sách được xuất bản tại Việt Nam.

Tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ với vai trò phóng viên chiến trường kiêm họa sĩ, Phạm Thanh Tâm khi ấy mới ở độ tuổi đôi mươi. “... Những bức kí họa của Phạm Thanh Tâm là tư liệu hiếm hoi còn sót lại từ chiến trường. Những hình ảnh mong manh trên những trang sổ tay khiến ta cảm nhận được tài hoa phác họa cái đẹp của một họa sĩ trẻ trung trong một trận chiến mà nhà báo Bernard B. Fall gọi là một góc địa ngục”, Nhà xuất bản Asia Ink.

Bà Vũ Thị Quỳnh Liên - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Kim Đồng chia sẻ: Cuốn nhật kí là một tư liệu lịch sử quý giá với cách thể hiện độc đáo và đầy cảm xúc về chiến dịch Điện Biên Phủ. Chúng tôi tin rằng, cuốn sách sẽ giúp bạn đọc trẻ tuổi hiểu hơn về quá khứ hào hùng của dân tộc, về lòng dũng cảm, sức chịu đựng gian khổ của những người lính bộ đội Cụ Hồ, từ đó thêm trân trọng và biết ơn những hi sinh của cha ông vì nền độc lập của dân tộc.

Mùa ban thay áo là tập truyện dài của tác giả trẻ Phan Đức Lộc khắc họa một Điện Biên với những ngọn núi ngời sắc màu kì ảo, những câu chuyện lịch sử hào hùng bên ánh lửa bập bùng, những tình cảm nồng ấm của đồng bào các dân tộc anh em và những mùa hoa ban đẹp man mác như dải thổ cẩm được dệt bằng hoài niệm. Bông ban nở muộn, trắng nao lòng trong nắng hè vàng đượm, đánh thức kí ức về một thời thanh xuân nhiệt huyết trên con đường dân công hỏa tuyến… Tác giả Phan Đức Lộc chia sẻ: “Sáu năm sinh sống và làm việc tại Điện Biên, tôi luôn ấp ủ dự định viết một cuốn sách về mảnh đất thiêng liêng này. Như thể nơi lồng ngực tôi, một hạt ban nhỏ đang thao thức cựa mình, thôi thúc tôi cầm bút. Khi sự trải nghiệm đủ chín, sự cảm nhận đủ chạm, tôi mang những điều tôi ấn tượng vào truyện dài Mùa ban thay áo, thật tự nhiên, mộc mạc. Và tôi tự hỏi, cây ban có một trái tim hay trái tim tôi vừa mọc một cây ban?”.

Những kí ức Điện Biên là tập truyện ngắn tuyển chọn những tác phẩm hay viết về Điện Biên: Người tù binh da đen (Nguyễn Đình Thi), Kéo pháo (Chu Phác), Đột phá khẩu (Vũ Cao), Chiến sĩ phá bom (Hồ Phương), Tổ chiến đấu không cầm súng (Hải Hồ), Ở bến phà P.12 (Vũ Sắc), Phía rừng xa (Cao Tiến Lê), Về dưới bóng thông reo (Lê Đình Trung), Ông Điện Biên (Du An). Những truyện ngắn khắc họa chân dung những chiến sĩ “trẩy hội Điện Biên”, “khó khăn đến thế nào họ cũng quyết đi, không hề sợ hãi chùn bước” và cả những khoảng lặng sau chiến tranh, nỗi nhớ thương đồng đội khôn nguôi của người lính Điện Biên.

Việc xuất bản nhiều bộ ấn phẩm kỉ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ góp phần nhắc nhở thế hệ trẻ về một thời hoa lửa, tự hào về khí phách Việt Nam, biết ơn các thế hệ cha anh đi trước, và trân trọng nền hòa bình mà chúng ta đang sống hôm nay.