Hồ Huy Sơn: Tôi cảm ơn bản thân đã không nản chí

Đến với con đường sáng tác từ năm lớp 8, nhà báo, nhà thơ Hồ Huy Sơn từng viết miệt mài nhưng không được đăng báo. Hiện anh là phóng viên Báo Sài Gòn Giải phóng, đã xuất bản gần 20 đầu sách với nhiều thể loại truyện ngắn, tản văn, thơ,... anh viết cho cả người lớn và thiếu nhi. Với con đường cầm bút của mình, Hồ Huy Sơn chia sẻ: “Tôi phải cảm ơn chính bản thân mình ngày đó đã không nản chí”.

Nhà thơ Hồ Huy Sơn sinh năm 1985, quê Quỳnh Lưu - Nghệ An, hiện đang sống và làm việc tại TP Hồ Chí Minh. Tác phẩm đã xuất bản: Ngày lạ (thơ, NXB Hội Nhà văn, 2009); Cơm nhà cơm người (tập truyện ngắn, NXB Trẻ, 2012); Rồi lẻ loi như gió (thơ, NXB Hội Nhà văn, 2016); Những đóa hoa lạ nhà (tạp bút, NXB Văn hóa - Văn nghệ, 2017); Hát lời cho quả sai (chân dung văn nghệ, NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh, 2017); Một cảnh không có trên phim (tập truyện ngắn, NXB Phụ nữ, 2018); Mây vẫn bay trên bầu trời thành phố (tập truyện ngắn, NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh, 2021); Một số tác phẩm dành cho thiếu nhi: Con trai con gái (NXB Kim Đồng, 2007); Thả chim về trời (NXB Kim Đồng, 2012); Con diều ngược gió (First News và NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh, 2017-2018- 2019); Đi qua những mùa vàng (NXB Kim Đồng, 2017); Những ngọn đèn thơm (Sbooks và NXB Văn học, 2022); Từ những tên riêng (NXB Kim Đồng, 2024); Mùa hè ra biển (LionBooks và NXB Hà Nội, 2024)… Giải thưởng: Giải Nhất văn Báo Thiếu niên Tiền phong năm 2004; Giải Khuyến khích thơ báo Thiếu niên Tiền phong năm 2004; Giải Nhất thơ Báo Mực tím năm 2007. Giải Khuyến khích thơ Báo Tuổi trẻ năm 2007; Giải Khuyến khích thơ Website thotre.com năm 2007; Giải Ba Cuộc thi truyện ngắn Yume 2011; Giải thưởng Hồ Xuân Hương, Hội Văn học Nghệ thuật Nghệ An năm 2011; Giải 4 truyện ngắn Sáng tác Văn học trẻ năm 2018 do Tạp chí Văn nghệ Xứ Thanh tổ chức…

• Điều gì khiến bạn đến với văn chương? Và điều gì khiến bạn bền bỉ theo đuổi? 

• Có một đúc kết rằng: “nghề chọn người”, tôi cũng nghĩ là mình được chọn. Bởi để xét “lý lịch” gia cảnh, chắc chẳng ai nghĩ tôi sẽ theo được văn chương đâu! (Cười). Cha mẹ, anh chị tôi đều là nông dân. Giống như những đứa học trò quê ngày đó, tôi cũng một buổi đi học, một buổi phụ giúp cha mẹ việc chăn trâu, đồng áng. Đời sống tinh thần nghèo nàn, ngoài sách giáo khoa ra thì không có sách vở gì thêm. Cho đến năm lớp 8, khi tình cờ được đọc Báo Thiếu niên Tiền phong, gặp những bài thơ, truyện ngắn, tản văn của chính những người bạn đồng trang lứa, đam mê văn chương của tôi lúc đó như được đánh thức. Tôi lao vào viết, thậm chí viết rất nhiều mà không được đăng. 

Có một điều tôi phải cảm ơn chính bản thân mình là hồi đó đã không nản chí, không bỏ cuộc khi gửi bài đi miệt mài mà không được đăng. Có lẽ vì ngay từ đầu, tôi đã cảm nhận được niềm vui và ý nghĩa của việc viết khi có thể được tâm tình, được giãi bày những suy nghĩ không biết tỏ bày cùng ai. Đến bây giờ niềm vui ấy vẫn nguyên vẹn như vậy. 

• Tập thơ mới nhất của bạn - “Mùa hè đi biển” có những bài thơ đầy lí lắc, hồn nhiên, đậm chất con trẻ mà không phải ai khi lớn lên cũng giữ được sự ngây thơ, hồn nhiên ấy. Bạn đã tiếp cận điều này như thế nào khi sáng tác tập thơ này? 

• Tôi vẫn luôn tin rằng, trong bản thân mỗi người đều có một đứa trẻ. Chỉ có điều, chúng ta có tìm cách để đánh thức đứa trẻ ấy hay không, hay để nó ngủ vùi từ ngày này qua ngày khác, từ năm này qua năm nọ. Tôi cảm thấy mình may mắn khi đã và đang được sống cùng với đứa trẻ bên trong mình. Đứa trẻ ấy cho mình được sống, được nhìn cuộc đời bằng ánh nhìn trong trẻo, hồn nhiên, ngây thơ. Không có những điều này, có lẽ tôi sẽ khó mà viết thơ cho thiếu nhi được. Khi viết thơ cho thiếu nhi, tôi luôn đặt mình trong tâm thế trẻ con nhất, để nhìn, tìm kiếm và phát hiện ra những điều thú vị, mới lạ diễn ra trong cuộc sống hàng ngày. 

• Viên Thi - em bé được nhắc tới cùng các bạn nhỏ trong đề từ của tác phẩm phải chăng là cảm hứng sáng tác tập thơ này? 

• Viên Thi (tên đầy đủ là Hồ Thị Viên Thi) là cháu của tôi. Tên của bé cũng là do tôi đặt. Hết hè này bé sẽ vào lớp 1. Quả thực đúng như chị nói, Viên Thi và nhiều em bé khác chính là nguồn cảm hứng cho tôi trong tập thơ này. Còn nhớ năm 2022, khi cha tôi (tức ông ngoại của Viên Thi) phải ra Hà Nội điều trị, chị gái tôi cùng ra để tiện chăm sóc cho cha. Khi đó, Viên Thi được gửi lên ở với bà ngoại trong thời gian đó. Đó chính là nguồn cảm hứng để tôi viết nên bài thơ Xa mẹ trong tập “Mùa hè ra biển” này.

Thực ra, tôi nghĩ là thơ, đặc biệt là thơ thiếu nhi có ở khắp nơi trong cuộc sống này. Quan trọng là mình có quan sát, có mở lòng ra để đón nhận nó hay không mà thôi. Như bài thơ Rủ bà đi biển được viết khi tôi cùng nhóm bạn đi Vĩnh Hy, trong lúc đang ngồi nghỉ chân thì tôi bắt gặp một em bé đang nói chuyện điện thoại với bà qua zalo. Vừa nói chuyện, em bé ấy còn giơ điện thoại lên quay cho bà ở nhà được ngắm biển. Còn cảm hứng để tôi viết nên bài thơ Giận bố là nhờ trong một lần xem tiktok, tình cờ xem được video bé Miu đang giận bố vì không được xem tivi. 

• Chia sẻ tác phẩm bạn đang ấp ủ nhé?

• Thời gian qua, rất nhiều người hỏi tôi sao lại viết nhiều và liên tục ra sách như thế. Từ năm 2021 đến nay, hầu như năm nào tôi cũng có sách được xuất bản; riêng năm nay, tính cả tập truyện ngắn “Con diều ngược gió” được tái bản thì con số ấy là 3 ấn phẩm. Thực sự thì tôi không nghĩ mình tài giỏi gì đâu, mà vạn sự tùy duyên thôi! Thêm vào đó, việc ra sách nhiều khi không nằm trong tầm kiểm soát của tác giả, mà ở kế hoạch của đơn vị xuất bản nhiều hơn. Có những bản thảo như “Từ những tên riêng”, tôi gửi đi 3 năm mới được xuất bản. 

Những năm 20 tuổi, thấy ai viết nhiều, liên tục ra mắt sách tôi cũng đều cảm thấy lo ngại cho họ, vì viết nhiều như vậy nhanh cạn vốn lắm! Đó cũng là điều tôi luôn tự nhắc mình trước đây. Còn bây giờ, khi chạm ngưỡng tuổi 40, đã có một vốn sống nhất định từ quá trình sống, đọc, viết; tôi lại nhắc mình nếu viết được gì thì cần viết liền. Bây giờ mỗi lần ngồi vào bàn viết là một cuộc đấu tranh dai dẳng khi mà từ lưng, vai, gáy đến cổ đều nhức mỏi. Chưa kể là cuộc sống có nhiều bất trắc, hôm nay đang cười đùa vui vẻ đó nhưng ai biết qua ngày hôm sau mình có còn được ngồi vào bàn viết nữa không. 

Hiện tôi đang có 2 bản thảo thơ cùng một tập truyện ngắn thiếu nhi đang nằm chờ ở nhà xuất bản. Sau khi ra mắt cuốn sách “Từ những tên riêng” vào tháng 4 năm nay, nhận được những phản hồi tích cực, nên tôi đang bắt tay vào thực hiện cuốn sách “Từ những tên riêng 2”. 

• Cảm ơn những chia sẻ của bạn!