“Ngắm trăng” qua những sáng tác mới cho trẻ thơ

(LĐ online) - Lấy cảm hứng từ Trung thu, nhiều tác giả đã dành nhiều tình cảm khi viết về trăng. “Ngôi làng Trăng Méo” của tác giả May và “Hoa thơm tay bé” của nhà thơ Hoa Mai là hai trong số nhiều tập sách được in nhân dịp Trung thu. Độc giả có thể tìm thấy những trang thơ, trang văn đẹp để đọc nhân dịp đón mùa trăng đẹp nhất trong năm.

• THÊM YÊU THIÊN NHIÊN QUA NHỮNG TRANG THƠ

“Hoa thơm tay bé” là tập thơ thứ hai dành cho thiếu nhi của nhà thơ Hoa Mai. Chị đã có nhiều tác phẩm thơ và văn xuôi dành cho người lớn nhưng với thiếu nhi, lấy cảm hứng ban đầu từ những đứa cháu trong nhà, chị đã có nhiều cảm hứng và dành một vị trí trong hành trình văn chương của mình cho thiếu nhi. Hoa thơm tay bé tập trung nhiều bài thơ thiếu nhi về đời sống, về thiên nhiên, những diều trẻ nhỏ quan tâm, gần gũi. Bức tranh Trung thu xứ Nghệ được nhà thơ vẽ với nhiều cảnh sắc dịu dàng. Cảnh Trung thu càng đẹp thì nỗi nhớ của ngoại nơi quê nhà dành cho những đứa cháu nhỏ ở xa lại càng đầy lên:

“Trung thu sắp trở lại

Trăng ở quê đã tròn

Ngoại cứ nhớ các con

Mỗi ngày thêm một ít.

Ngắm trăng quê thật thích

Cả bầu trời cao cao

Cây cúi đầu nhường chỗ

Cho gió tung tăng vào”

“Kìa đàn bò dưới bãi

Mập tròn như trái sim

Gió chỉ thổi lim dim

Vì thương mùi ngô nếp.

Nước sông quê chảy miết

Diều chao liệng cùng mây

Đáy nước lưu ảnh này

Giá có hai con nhỉ?”

Dường như cảnh sắc Trung thu ấy chính là dành cho con trẻ. Chính vì thế mà chốt bài, nỗi nhớ tựa một tiếng thở dài nuối tiếc: “Giá có hai con nhỉ?” – Câu thơ mộc mạc như một câu nói trong đời thường nhưng lại chất chứa bao nỗi niềm nhung nhớ của ngoại trong đó. Và vì có nỗi nhớ của ngoại song hành nên cảnh sắc thiên nhiên Trung thu quê hương vẫn thật gần với các cháu nhỏ ở phố xa.

Sáng tác cho thiếu nhi chưa lâu (tập đầu tiên - Khoảng trời của ngoại được viết trong mùa dịch) nhưng ở tập thơ thứ hai này, nhà thơ Hoa Mai cho thấy sự tiến bộ, vững vàng nhiều trong những tác phẩm dành cho thiếu nhi. Trong thơ Hoa Mai, thế giới được nhìn qua lăng kính trẻ thơ, hồn nhiên, tươi mới và ấm áp. Ở đó, không chỉ có tình bạn giữa người và người, còn có tình bạn với con gà con vịt, những cái cây, trăng, mây… Chị khá chú ý trong việc sử dụng những biện pháp nghệ thuật nhân hóa, so sánh để từng cái cây, con, thiên nhiên cũng mang hồn tính con người, gần gũi và gắn kết yêu thương hơn với trẻ nhỏ.

Bên cạnh việc chú trọng về nghệ thuật, tình cảm chân thành là chất keo níu tác giả xích gần, đồng cảm với tập thơ của Hoa Mai. Chủ tịch Hội đồng thơ, Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh, nhà thơ Lê Minh Quốc nhận xét: “Thơ viết cho thiếu nhi theo tôi, bao giờ cũng là một thử thách cho chính người cầm bút. Bởi lẽ dễ rơi vào trường hợp, hoặc nhìn/ cảm nhận qua lăng kính của người lớn; hoặc “cưa sừng làm nghé”, cả hai đều có những bất cập. Có phải cách tốt nhất vẫn là lúc ta rũ bỏ đi “cái tôi” đã hiện hữu lâu nay trong mạch cảm hứng, để “dọn lòng” hòa nhập vào thế giới hồn nhiên, vô tư của con trẻ? Nói cách khác, chúng ta vừa hòa nhập vừa quan sát mói có thể ít nhiều thể hiện được tính cách, tâm thế của các em? Có những câu hỏi đặt ra, chẳng hạn, “làm thế nào để có tác phẩm hay viết cho thiếu nhi?”, đã có nhiều, rất nhiều hội thảo tranh luận, trình bày quan điểm v.v… Nhưng rồi, câu trả lời có thể tìm từ đâu? Tôi mạo muội nghĩ rằng, chỉ có thể tìm được từ chính mình. Rằng, từ đối tượng truyền cảm hứng, với nhà thơ Hoa Mai là từ “nhân vật” có thật trong mái ấm của mình, và, chị đã viết. Vâng, cách trả lời hay nhất vẫn là cứ viết. Viết từ cảm xúc chân thành của lòng mình”.

• THÔNG ĐIỆP GIẢN DỊ CỦA NGÔI LÀNG TRĂNG MÉO

“Ngôi làng Trăng Méo” là cuốn tranh truyện cho thiếu nhi mới nhất do tác giả May viết lời, họa sĩ Thư Cao vẽ minh họa do Nhà xuất bản Kim Đồng vừa phát hành trong dịp Trung thu này. Chuyện kể rằng, ngôi làng Trăng Méo trên trời cao là nơi ở của hàng trăm mặt trăng. Mỗi năm, bạn trăng đẹp nhất sẽ được chọn để tỏa sáng trong đêm Trung thu. Chỉ có một bạn trăng chưa bao giờ được chọn vì ngoại hình xấu xí, đó là Trăng Còi. Thất vọng, chú thường trốn vào những áng mây sống đời buồn tủi. Thế rồi, trong một đêm Trung thu u ám nhất trong suốt cả ngàn năm qua, khi “bầu trời sợ hãi giấu đi tất cả mây trắng, nắng vàng, sao lấp lánh và cầu vồng bảy sắc”, khi ấy, mọi người đều phấp phỏng “Nhưng còn đêm rằm Trung thu? Còn ánh trăng đoàn viên mà bao người đang chờ đợi?”, Trăng Còi cùng các bạn trăng sẽ phải làm gì để thắp sáng bầu trời? “Ngôi làng Trăng Méo” là câu chuyện ấm áp về giá trị của mỗi người trong tập thể. Chỉ cần nỗ lực và được tin tưởng, ai cũng sẽ tìm được thời khắc tỏa sáng rực rỡ, để cùng mang đến niềm vui cho mọi người.

Như nhiều cuốn sách khác của nhà văn May, “Ngôi làng Trăng Méo” có những trang văn nhiều chất thơ. Theo chia sẻ của tác giả May, chất thơ vốn đã có trong những sáng tác trước đây chị viết cho người lớn, về tình yêu hay phụ nữ. Và khi viết cho trẻ, chất thơ ấy càng trở nên sống động hơn, đậm đặc hơn, bởi sự diệu kỳ, trong trẻo của thế giới trẻ con càng khiến chị được bay bổng hơn gấp bội.

Bên cạnh đó, tác giả của “Ngôi làng Trăng Méo” cho rằng, văn chương giàu chất thơ sẽ dễ dàng khơi gợi những cảm xúc đẹp đẽ trong tâm hồn con người và lắng đọng dài lâu ngay cả khi ta gấp trang sách lại. Do đó, nhà văn May mong trẻ em cũng sẽ được tiếp cận với những từ ngữ, hình ảnh đẹp đẽ nhất, tinh tế nhất, mong chúng sẽ đọc chậm lại khi nhịp điệu ngôn từ vang lên, và ngâm nga nghĩ suy về những gì đã đọc. Trong suốt quá trình đó, văn chương sẽ thấm đẫm để vun đắp, nuôi dưỡng những điều đẹp đẽ trong tâm hồn trẻ.

Có thể thấy, viết cho trẻ em không chỉ cần hay mà còn cần đẹp để thế giới văn chương thêm hấp dẫn trẻ thơ. Với “Hoa thơm tay bé” và “Ngôi làng Trăng Méo”, cả nhà thơ Hoa Mai cùng nhà văn May đều có nhiều ý thức về điều này trong tác phẩm của mình.