Cách đài tưởng niệm Oa-sinh-tơn, vị tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ, không xa là đài kỷ niệm tưởng nhớ các chiến binh Mỹ đã tử trận trong chiến tranh Việt Nam.
Cách đài tưởng niệm Oa-sinh-tơn, vị tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ, không xa là đài kỷ niệm tưởng nhớ các chiến binh Mỹ đã tử trận trong chiến tranh Việt Nam.
Nghe nói, chuẩn bị cho đài kỷ niệm này, Mỹ đã mở một cuộc vận động các nghệ sĩ Mỹ vẽ các phác đồ ý tưởng của mình. Cuối cùng họ đã chọn được phác đồ của nhà điêu khắc nữ người Mỹ gốc Trung Hoa là Mai Gia Linh.
Có thể gọi đây là bia đá, vì nó gồm những phiến đá cao 1m80 ghép lại với nhau tạo nên chiều dài gần 100m. Trên mặt bia đá khắc tên của 5 vạn 80 nghìn người lính Mỹ đã tử trận trong chiến trường Việt Nam.
Ở hai phía đầu tới địa điểm bia, có đặt hai quyển sách đặt trên giá, được bao bọc cẩn thận để tránh mưa gió. Hai quyển sách đó ghi tên 580.000 tên người lính có khắc trên bia, để một ai đó không muốn mất thì giờ tìm tên người trên bia cũng sẽ tìm thấy ngay trên quyển sách này.
Hình như ai tới Oa-sinh-tơn cũng đến thăm viếng người tử trận nên trước bia lúc nào cũng rất đông người.
Rất nhiều người đến đây đều có nhận xét ngay trước bia rằng:
- Mỹ gây chiến ở rất nhiều nước trên thế giới nhưng duy nhất cuộc chiến tranh trên đất Việt Nam, Mỹ bị thua. Bia ghi tên những người chết trận này là bằng chứng của cuộc thất trận ấy.
Là những người Việt Nam, lại là chính những người cầm súng đánh Mỹ trong cuộc chiến tranh ái quốc, bây giờ lại được nghe ngay trên đất Mỹ nhận xét đó, chúng tôi nhìn nhau cười đầy sung sướng. Nhất là được nhìn tận mắt từng hàng chữ về sự chết trận của lính Mỹ trên bia kia, chúng tôi tự hào mình là người chiến thắng.
Chúng tôi được nghe kể lại rằng, sau khi hàng bia được dựng lên, phơi bày sự đau xót ấy ra giữa mảnh đất thiêng Oa-sinh-tơn, nhiều người Mỹ đã lên tiếng không đồng tình nên chính quyền Oa-sinh-tơn, đã cho dựng một cụm tượng, có hai tượng đáng kể: một bức là 3 người lính Mỹ đang hăng hái lên đường và bức thứ hai là người lính Mỹ bị thương đang nằm trên tay người nữ cứu thương ngoài mặt trận.
Là những người lính được chứng kiến toàn bộ khung cảnh hoành tráng này, chúng tôi thầm hiểu phía đằng sau những bức tượng và hàng bia kia là sự phản kháng chiến tranh xâm lược của nhân dân Mỹ. Chợt nhớ trên đất nước Việt Nam chúng ta có tới 3.000 nghĩa trang liệt sĩ, quả thật chúng ta đã: "Sẵn sàng hy sinh tất cả để giành độc lập tự do cho đất nước". Đó là niềm tự hào lòng quật cường của dân tộc ta trước kẻ thù.
NGUYỄN QUANG HÀ
