Mimosa là loài cây thân gỗ, tán xoè, mỗi cành chi chít những nhánh nhỏ mang lá kép hình oval mặt dưới màu sáng bạc, cho hoa nở rộ vào mùa xuân. Mỗi bông Mimosa có dạng hình cầu vàng rực rỡ như đang toả ra những tia nắng vui tươi... Vì thế người Pháp gọi nó là “mặt trời nhỏ từ nước Úc”, còn du khách Ý hay gọi Mimosa là O Sole MiO - “mặt trời nhỏ của tôi”.*
 |
| Ảnh: BN |
Các thực vật có tên chung Mimosa thuộc chi keo Acacia, quê hương nguyên thuỷ ở Úc đã đến miền Nam nước Pháp giáp Địa Trung Hải từ thế kỷ 18 và đã nhanh chóng thích nghi với điều kiện tự nhiên và chế độ vật hậu (ra hoa kết trái) ở vùng đất này. Ngày nay tại Đông Nam Pháp đã có hơn 1.200 giống Mimosa thuộc các loài Acacia dealbata, Acacia podalyriaefolia, Acacia retinoides và keo lai. Tỉnh Alpes Maritimes (giáp nước Ý) có diện tích rừng trồng Mimosa lớn nhất: 607 ha trong tổng số hơn 1.000 ha Mimosa ở Đông Nam Pháp.
Mimosa là loài cây thân gỗ, tán xoè, mỗi cành chi chít những nhánh nhỏ mang lá kép hình oval mặt dưới màu sáng bạc, cho hoa nở rộ vào mùa xuân. Mỗi bông Mimosa có dạng hình cầu vàng rực rỡ như đang toả ra những tia nắng vui tươi... Vì thế người Pháp gọi nó là “mặt trời nhỏ từ nước Úc”, còn du khách Ý hay gọi Mimosa là O Sole MiO - “mặt trời nhỏ của tôi”.*
Mimosa ngay từ những ngày đầu tới Pháp đã được giới thượng lưu lựa chọn để trang trí biệt thự của họ ở thành phố Cannes (tỉnh Alpes Maritimes) rồi trở thành một trong những loài cây có nhiều giá trị nhất trong kiến trúc cảnh quan của nước Pháp. Mimosa có hệ thống phân phối rộng khắp thị trường hoa cả nước; mỗi ngày trong mùa, hàng chục Container Mimosa cắt cành đã được xuất sang các nước Liên minh châu Âu. Hoa Mimosa ngoài thiên nhiên có hương thơm đặc trưng: “ngai ngái bâng khuâng gợi nhiều kỷ niệm” vì thế nó là nguyên liệu tạo nên bí quyết của nhiều hãng nước hoa nổi tiếng như Acca Kappa, Chanel... Từ thế kỷ 20, Mimosa cũng được các nhà dược học quan tâm, nghiên cứu bào chế các loại thuốc (có nguồn gốc thiên nhiên) để chữa bệnh cho con người và giảm thiểu những stress trong cuộc sống… Đầu thập niên 1950, các cơ sở nghiên cứu lâm sinh của Pháp ở trong nước cũng như ở hải ngoại (trong đó có Đà Lạt, cao nguyên Lang Biang)** đã trồng khảo nghiệm Mimosa để lấy nhựa cung cấp cho ngành mỹ thuật và bưu điện làm chất kết dính của sơn dầu và làm keo tráng sẵn lên tem, phong bì. Những năm gần đây, các nhà sản xuất rượu Cognac và vang Pháp cũng đã sử dụng gỗ Mimosa để làm thùng lưu hoá rượu và nút chai… Ngày nay ở Pháp còn thịnh hành các loại bánh kẹo, nước giải khát, coktail, champagne mang hương vị Mimosa được đông đảo người dân ưa thích. Đến nay Mimosa vẫn tiếp tục phát huy tác dụng tích cực trong đời sống vật chất và tinh thần của người dân Pháp, hai thương hiệu mang tên hoa đã được sử dụng nhiều nhất ở đất nước này là hoa hồng và Mimosa…
Hằng năm vào tháng 2, ở thành phố Mandelieu - La Napoule (tỉnh Alpes Maritimes) đã tổ chức Festival Mimosa của các tỉnh Đông Nam Pháp. Mở đầu đoàn diễu hành, theo truyền thống là dàn nhạc với các nhạc công mặc lễ phục hải quân thế kỷ 18, rồi xe hoa - biểu tượng đặc sắc của từng địa phương, tiếp theo cỗ xe nữ hoàng Mimosa tươi đẹp... chạy trên đại lộ từ Mandelieu - La Napoule sang tận Cannes, thành phố có nhiều kiến trúc tráng lệ, nơi hằng năm diễn ra liên hoan phim quốc tế giải cành cọ vàng danh tiếng… 10 ngày lễ hội với nhiều hoạt động văn hoá - du lịch hấp dẫn, được kết thúc rất ấn tượng bằng “đêm pháo hoa Mimosa”. Hàng triệu người được chiêm ngưỡng những bông Mimosa - ánh - sáng lung linh huyền ảo trên nền trời đêm, soi bóng xuống Địa Trung Hải thơ mộng. Festival Mimosa 2013 của các tỉnh Nam Pháp sẽ diễn ra từ 15 đến 24 tháng 2 năm nay.
 |
| Lễ hội Mimosa ở thị trấn Bormes Les Mimosa |
Ở Pháp có một thị trấn đã trở nên nổi tiếng nhờ Mimosa. Đầu thế kỷ 12 làng Bormes hình thành, nhưng chỉ là một làng chài nghèo hẻo lánh. Từ khi những cây Mimosa xuất hiện trong vùng, bộ mặt và cuộc sống của làng đã nhanh chóng khởi sắc và ngày càng sung túc. Đến 1968, Mimosa được Hội đồng tỉnh Var công nhận là biểu tượng hoa của Bormes thì làng Bormes cũng được đổi thành thị trấn Bormes Les Mimosa… Nơi đây có biệt điện và dinh thự mùa hè của các Tổng thống Pháp, Tổng thống Mỹ Richard Nixon, Hoàng gia Tây Ban Nha, Thái tử Charles và Công nương Diana của vương quốc Anh… cũng đã từng đến nghỉ ở thị trấn này. Vào hai mùa xuân - hè, mỗi ngày thị trấn đón tiếp hàng ngàn khách du lịch, nghỉ dưỡng và cắm trại... Cũng vào tháng 2 hằng năm, Bormes lại mở hội làng Mimosa - nay là Festival Bormes Les Mimosa - để giới thiệu và tôn vinh những giá trị tốt đẹp của thị trấn và hưởng ứng lễ hội Mimosa của các tỉnh Đông Nam Pháp.
Mimosa biểu trưng cho những tình cảm chân thành và sự cảm thông, nó đã đến Đà Lạt ngay từ những ngày đầu xây dựng. Năm 1898, một đồng nghiệp Pháp ở viện Pasteur Paris đã gửi cho bác sĩ Alexandre Yersin những giống Mimosa từ quê nhà, để trên con đường khoa học gập ghềnh mà ông đã lựa chọn, ông sẽ luôn cảm thấy có những người bạn và cả nền y học Pháp ủng hộ mình… Yersin đã gửi những giống Mimosa thuộc 2 loài Acacia dealbata và Acacia podalyriaefolia vào Trạm Khí tượng và Khảo cứu nông nghiệp ở Dankia (một buôn đồng bào K’Ho lớn nhất Lang Biang ngày ấy) để tiện ươm trồng chăm sóc. Từ đó Mimosa xuất hiện ở khắp thành phố Đà Lạt, rồi các điểm phụ cận: Xã Lát, Dran, Xuân Trường, Xuân Thọ… trên cao nguyên Lang Biang…
* O Sole miO tên một ca khúc nổi tiếng của Ý
** Các cơ sở nghiên cứu của Pháp ở Nam Việt Nam đến 1958 đã bàn giao lại cho chính quyền “Việt Nam Cộng hoà"
Nguyễn Hoàng Bích
