Nam Ban, Lâm Hà, đất của những người con từ khắp đất nước tới mở mang cỏ tranh, đá nhọn, gieo những mùa cà phê no ấm. Là mảnh đất tụ họp bốn phương và lưu giữ nét đẹp của những vùng quê cũ đầy thương nhớ. Ở nơi ấy, vào những đêm trăng sáng, người ta vẫn nghe thấy những câu quan họ mượt mà, sóng sánh của những liền anh liền chị áo mớ bảy mớ ba như thuở nào bên dòng sông Cầu thơ mộng.
Nam Ban, Lâm Hà, đất của những người con từ khắp đất nước tới mở mang cỏ tranh, đá nhọn, gieo những mùa cà phê no ấm. Là mảnh đất tụ họp bốn phương và lưu giữ nét đẹp của những vùng quê cũ đầy thương nhớ. Ở nơi ấy, vào những đêm trăng sáng, người ta vẫn nghe thấy những câu quan họ mượt mà, sóng sánh của những liền anh liền chị áo mớ bảy mớ ba như thuở nào bên dòng sông Cầu thơ mộng.
 |
| Một buổi tập của CLB |
Khu phố Chi Lăng 3, thị trấn Nam Ban chính là nơi “nảy nòi” những giọng ca quan họ đầu tiên. Vốn là đất kinh tế mới của cư dân Bắc Ninh, Chi Lăng 3 là nơi cư trú của nhiều gia đình có nguồn gốc từ 49 làng quan họ Kinh Bắc cổ. Anh Hai Long, người có giọng ca quan họ rất cổ tự hào kể: “Chúng tôi là cư dân nhiều làng quan họ dọc sông Cầu vào Nam Ban làm ăn sinh sống. Yêu quê nhớ quê, chúng tôi lập nên hát quan họ, tập luyện, biểu diễn để gìn giữ truyền thống quê hương và làm phong phú đời sống nơi quê mới”. Ấy là anh muốn kể về Câu lạc bộ Dân ca quan họ Bắc Ninh thị trấn Nam Ban, nơi thu hút sự luyện tập, biểu diễn thường xuyên của trên 30 thành viên. Thành lập chính thức vào năm 2011, với tiền thân là nhóm liền anh liền chị khu phố Chi Lăng 3, CLB đã thu hút đông đảo liền anh liền chị khắp huyện Lâm Hà tới sinh hoạt, trở thành nòng cốt cho phong trào văn nghệ địa phương.
Giống như nơi quê cũ, trong CLB nhiều thế hệ liền anh, liền chị nối tiếp nhau cùng tập luyện. Cụ Đỗ Văn Ấu, 65 tuổi, Chủ nhiệm CLB vốn dân làng Kim Thao và cụ bà Nguyễn Thị Bé cùng sinh hoạt chung với con gái, chị Ba Nga, một giọng ca ngọt ngào và sâu lắng. Anh Hai Long và nhiều người trong câu lạc bộ như dì ruột, bà Hai Búp, chị gái là chị Ba Lan là cư dân làng Diềm, một làng quan họ cổ nổi tiếng nên các anh chị được sở hữu giọng hát mang đúng tiêu chuẩn “vang, rền, nền, nảy” nổi tiếng tổ truyền. Và dù chưa là thành viên chính thức, nhiều em bé sinh giữa vùng cà phê Nam Ban, không được uống nước từ sông Cầu vẫn được bà, được mẹ dậy cho những câu ca, những làn điệu quan họ như “Cây trúc xinh”, “Ngồi tựa song đào”, “Gọi đò” đúng bài đúng bản, trở thành những mầm non tương lai kế tục trong CLB.
Phải nói, hoạt động của CLB Dân ca quan họ Bắc Ninh thị trấn Nam Ban rất bài bản và mang phong cách quan họ rõ rệt. Từ chiếc áo mớ ba mớ bẩy rực rỡ của các liền chị, áo the khăn xếp của liền anh cho tới bộ trống gõ, đàn bầu, sáo…, tất cả đều được các thành viên mua tận gốc quê Bắc Ninh. Không sử dụng nhạc mới, các thành viên đã tập và chơi thành thạo các loại nhạc cụ theo đúng kiểu “các cụ ngày xưa”. Anh Vũ Đình Nhiễu, Phó Chủ nhiệm CLB, tay trống cự phách của CLB cung cấp: “Chúng tôi có lịch hát thường xuyên, nhất là vào mùa nông nhàn. Hàng tuần, thứ bảy và chủ nhật là anh chị em tập hợp tại một gia đình nào đó, hát theo đúng lề lối, bài bản các cụ truyền lại. Còn vào những dịp hội thao, hội diễn, chúng tôi thường xuyên được cử đi tham gia khắp nơi, mang câu ca tiếng hát phục vụ bà con đúng tinh thần quan họ”. Nhờ vào việc thường xuyên gặp gỡ, hát quan họ nên hiện CLB đã nhanh chóng thu hút được thêm nhiều giọng ca là con em của những làng quan họ Kinh Bắc đang sống và làm việc tại Lâm Hà. Như anh Hai Hòa người xã Gia Lâm, anh Hai Dần ngoài thị trấn Đinh Văn đã xin gia nhập và tuần nào cũng về hát quan họ với anh chị em. Những đêm trăng sáng, trong tiếng xào xạc của cà phê, những câu quan họ mượt mà hòa lẫn trong tiếng trống cầm canh, tiếng đàn bầu ngọt ngào, tiếng sáo vi vút vang lên đã trở thành quen thuộc với bà con đất Nam Ban.
Giữa vùng cà phê Nam Ban, dù cách xa nguồn nước sông Cầu hàng ngàn cây số, dòng chảy quan họ vẫn ngày đêm róc rách trong cuộc sống của những người dân xa xứ. Để giữa quê mới, anh chị em vẫn giữ được nét đẹp nhất của quê hương, góp thêm hương sắc trên cao nguyên lộng gió.
DIỆP QUỲNH
