Thời hoa đỏ

 3. Sáng chủ nhật, Thành dậy trễ. Đêm qua, tôi nghe anh liên tục khẽ trở mình… Anh ngồi đọc sách. Chưa được mấy dòng, thẫn thờ gấp lại. Khoảng 9 giờ, Thành bảo tôi: Nóng ruột quá, ông ạ! Mình đi thăm Thủy nhé! Thành mượn xe đạp chủ nhà và dặn chắc chiều về. Nhìn theo dáng Thành vội vàng dắt xe ra ngõ, tôi thấy cay cay sống mũi… Gần hai năm ra Hà Nội, Thành tin cậy và hay tâm sự với tôi. Bà xã Thành là con gái một lãnh đạo cấp sở, với nhiều cơ hội thăng tiến nên cô sớm ngồi vào ghế giám đốc doanh nghiệp. Vợ anh, thực tế coi trọng vật chất, thờ ơ các mối quan hệ ruột rà, dòng tộc. Thành gốc gác nhà nông “cày sâu cuốc bẫm” song bản tính “văn nghệ”, sống nội tâm hay đa sầu, đa cảm… Tương phản như hai màu đen trắng khiến giữa hai người thiếu sự đồng cảm, chia sẻ. “Đồng sàng dị mộng” ngày thêm tăng, Thành mường tượng đôi lúc mình như cánh diều chao đảo trong gió lốc, mấy phen ngỡ đứt dây song nghĩ tới cô con gái 10 tuổi, đành nhẫn nhịn… Lan man, tôi thầm lo cho anh đang ngổn ngang tâm tư, gặp người yêu cũ thì tránh sao “những phút xao lòng”, dễ phiền phức cho đôi bên. Lẽ ra phải ngăn Thành lại! 

 

 Nhá nhem tối, Thành về, lặng lẽ ngồi xuống hiên nhà nơi mọi người ngồi hóng mát trước bữa chiều.

 

 - Sao vậy? Ông chồng cô giáo niềm nở không?

 

 Ngó tôi như người lạ, Thành thũng thẵng: - Ông có tính “Tào Tháo” từ bao giờ vậy? 

 

 Trước sự sốt ruột của mọi người, Thành kể: Đến nhà, mẹ nàng ra mở cổng, sốt sắng gọi con: Mẹ thằng Tuấn ơi, có bác đây từ miền Nam ra thăm… Thủy từ trên lầu xuống, Thành không khỏi bàng hoàng đứng trồng cây chuối. Nào phải Thủy xưa mũm mĩm, trắng hồng; giờ hiện trước anh là một thân hình gầy guộc như thân lúa lép giữa trưa hè; đuôi mắt u uẩn hằn rạn vết chân chim. Sửng sốt tựa tường, cô nghẹn ngào: “Anh, mẹ ơi, anh Thành đấy!”. Lướt mấy bậc cuối cầu thang, Thủy hấp tấp ào tới nắm tay tôi, thổn thức: “Anh vẫn ở trong Nam? Anh thấy khỏe… Em mừng!”.

 

  Ra trường, Thủy được ưu tiên dạy học tại thị trấn huyện và lấy chồng. Xuất ngũ, chồng công tác ở Ban Kinh tế - Tài chính xã. Cuộc sống của họ tương đối lý tưởng đối với vùng thôn quê bình yên. Thế nhưng sóng gió ập đến thật bất ngờ. Nghe lời mấy vị cán bộ chủ chốt, chồng Thủy sa vào vòng quẩn bè phái, tiêu cực. Họ vung tay tiếp khách huyện, tỉnh; biển thủ công quỹ chia nhau, khiến ngân quỹ thâm hụt gần ba trăm triệu. Bị thanh tra, chủ tịch xã là anh trong họ ngọt nhạt xúi bẩy, chồng Thủy “liều mình cứu Chúa”, nhận hết lỗi về mình. Sau đó, gần một năm trước, anh lặng lẽ trốn biệt vào Nam lấy vợ mới, để lại đống nợ cho mẹ già, vợ trẻ, con trai học lớp 4…

 

 - Trời, tội cô giáo zậy? - Không kìm được tiếng thở dài, tôi chợt nhớ buổi chiều đầu tiên đến Bình An. Đón từ Huyện ủy, ba cán bộ xã chở anh em tôi bằng xe máy. Xe băng trên con đường đúc xi măng xuyên qua đồng lúa thì trổ đòng xanh mơn mởn, tôi khen Honda Việt Nam Supr Dream mới tung ra thị trường chạy êm ru, Bí thư Đảng ủy xã phân tình: - Làm “đày tớ của dân” ở cơ sở khó trăm bề, anh ạ! “Trăm dâu đổ đầu tằm”, cái gì cũng tới tay. Việc cấp trên giao, không hoàn thành đi họp hành trên huyện rất khó ăn nói. Bình An ba mặt giáp sông, dân thuần canh cây lúa. Ruộng đất ít, bình quân mỗi khẩu chỉ 1 sào, mỗi ngày chuyện ăn, mặc, học hành, chữa bệnh, hiếu, hỉ chỉ trông chờ vào 1 mét vuông lúa. Phấn đấu thực hiện “điện, đường, trường, trạm” đối với xã nghèo đến độ chưa lập nổi chợ, con em học cấp 3 phải sang xã bạn… quả là bài toán khó. Muốn đạt chỉ tiêu phải tăng khoản thu thuế, phí trong dân, “lạm thu” dân kiện chẳng oan. Có điều, mọi người chẳng thấu cho các chỉ tiêu xây dựng nông thôn là do trên cũng vì chạy theo thành tích áp xuống. À, về mấy “con xe”, ngoài này “con gà tức nhau tiếng gáy”. Đi họp huyện, cán bộ xã giàu cỡi Honda Dream Nhật chính hãng, mình toàn Cup 50 cọc cạch, dễ nóng mặt. Thôi thì, đành bóp bụng ngân sách xã, tăng nguồn thu, mua cho mỗi vị Thường vụ một “con” cho “bằng chị bằng anh”… Trải nghiệm từ chuyến công tác, tôi thấm thía nỗi vất vả của những người nông dân “chân chỉ hạt bột” như vợ chồng anh Trường; hiểu rõ căn nguyên tình trạng xa dân, không sát dân. “Cường hào mới” nảy sinh, dân ắt “tức nước vỡ bờ”… Từ chuyện chồng Thủy, tôi ngậm ngùi tiếc cho một người từng trải luyện trong quân ngũ mà lại bị tha hóa khiến gia cảnh bi kịch. Nghĩ tới sự chịu đựng, mất mát mọi mặt của cô bạn Thành, tôi buột miệng: - “Hồng nhan bạc mệnh”. Yên tâm “sông có khúc, người có lúc”. Thế bây giờ ông tính sao…

 

 - Ước gì “thân này ví xẻ làm đôi mảnh”. Tiếc quá, chỉ tuần nữa là xong chuyến công tác!

 

 4. Kết thúc 40 ngày biệt phái, chúng tôi quay lại trường. Học viện tổ chức hội thảo khoa học để xây dựng môn học về công tác dân vận trong tình hình mới, phương pháp giải quyết “điểm nóng” khiếu nại, tố cáo với quan điểm lấy dân làm gốc. Sau đó, học viên nghỉ một tháng viết luận văn tốt nghiệp.

 

 Về Đà Lạt, khoảng 10 hôm sau, tôi phôn hỏi Thành viết bài vở đến đâu. Đầu dây, anh phấn khởi, reo to: - Chưa được chữ nào. Chuyện cô giáo Thủy có kết quả rồi!

 

Gì vậy, kết quả…? - Tôi nghi ngại. 

 

Bình tĩnh, kể cho ông mừng…

 

Hóa ra, Thành mới sang Đắk Lắk về. Anh tìm tới Đài Truyền thanh - Truyền hình huyện Krông… Thủy cho biết chồng đã thay tên đổi họ và nhờ vả người quen xin vào làm kỹ thuật ở đây. Nghe giới thiệu, mặt anh chồng tái xanh như tàu lá, giọng run run mời khách vào nhà. Vòng vo rồi chồng Thủy giãi bày: - Trước khi cưới, Thủy không giấu mối tình của anh dành cho mình. Nếu thuận lời anh, giờ này, đã là cô giáo ở Đà Lạt hoặc anh đã chuyển về quê. Ở bất cứ đâu, hai người cũng có điều kiện xây dựng cuộc sống hạnh phúc, viên mãn… Tiếc là vì hai gia đình nặng “tình làng, nghĩa xóm” chắp mối hứa hôn trước khi tôi nhập ngũ và Thủy vào đại học. Chúng tôi nên vợ nên chồng song thiếu sự đồng cảm. Thủy yêu anh là lẽ tất nhiên, là xứng đáng. Dịp cô ấy sắp ra trường, tôi xuất ngũ và bàn chuyện cưới xin. Thủy bàng hoàng bởi phải đối diện với “ngã ba đường”, phải lựa chọn giữa bên tình và bên hiếu. Cô dằn vặt, đau xót vô cùng khi nói sự thật cảnh ngộ với anh… Trời nghiêng, đất sụt nhưng anh cố cảm thông, không biểu lộ nỗi niềm trách cứ gì. Chúng tôi khắc sâu, cảm kích điều ấy… Hơn năm biệt xứ, tôi ngẫm lỗi mình quá lớn. Vì sĩ diện và nghĩ đoạn tuyệt quá khứ sẽ không làm liên lụy tới Thủy, tôi đã trốn chạy gia đình, quê hương… 

 

 Thành cho chồng Thủy biết, hậu quả nợ nần ở nhà Thủy đã đôn đáo vay mượn để hoàn trả. Tiêu cực của cán bộ xã cũng sáng tỏ, xử lý công minh. Chồng Thủy sai phạm nhưng chính anh là nạn nhân của đám “cường hào” mới kia. “Đánh kẻ chạy đi, không ai đánh người chạy lại”, anh phải đối diện với sự thực, không thể để vợ bươn trải chăm mẹ, nuôi con. Cuộc đời vẫn ở phía trước, vì tương lai và danh dự phải mạnh mẽ đứng lên làm lại từ đầu, không được phụ tình cảm, sự lựa chọn trước đây của Thủy khi từ chối tình yêu của Thành để giữ trọn chữ hiếu với gia đình… Anh phải quay về với vợ con.

 

 - Thuyết khách khá hay đấy. Vậy tin vào Nam lấy vợ thất thiệt à?

 

 - Anh ta bịa ra vì cho rằng Thủy sẽ thôi ngóng trông, có quyết định khác tốt hơn!

 

 - Ừm, ừm! Tiếp theo thế nào…?

 

 - Anh ta tính cuối tháng hồi hương! Tha thiết mời anh em ta sắp tới về thăm! 

 

 Tôi thở phào nhẹ nhõm: - Một cái kết có hậu! Mà… chuyện nhà, ông cũng gắng dàn xếp cho sớm sóng yên biển lặng nghe!

 

 Giọng Thành chậm rãi, dứt khoát: - Yên tâm, từng “ba cùng” với công tác dân vận mà. OK!

 

Tháng 6/2017