Nghĩ ngắn trên chuyến bay dài

Tôi đã thật may mắn khi được bay đến cả 4 châu lục xa xôi ngoài Á châu thân thương quê mình. Những lần bay ấy, đều là những hành trình dài dặc đợi chờ, lượn bay đằng đẵng đầy mệt mỏi, nhưng vô cùng đáng nhớ, đầy trải nghiệm, trăn trở đong đầy những bộn bề nghĩ suy đời thường...

 

1. Trong cuộc đời, có những người liên tục phải di chuyển nhờ những “chú chim sắt”, thậm chí trên những không trình trải dài khắp năm châu. Cũng có rất nhiều người, thậm chí suốt những năm tháng có mặt trên dương gian chỉ mơ một lần nhìn thấy máy bay đậu lừng lững ở phi trường, nói gì đến việc được một lần đặt chân lên khám phá những “ngôi nhà di động” lượn bay trên bầu trời thênh thang vời vợi. Thế giới vốn vậy, luôn chứa đựng, xuất hiện, ngập tràn những sắc màu đối lập, bất công, bình đẳng, nghèo khó, giàu sang, mâu thuẫn, phát triển, hòa bình, chiến tranh, hạnh phúc, khổ đau... Như luôn là không gì có thể tuyệt đối, không thể có sự công bằng, bình đẳng hoàn toàn ngay trong một gia đình, miền quê, đơn vị, tổ chức, đất nước. Nói gì toàn cầu mênh mông cách trở điệp trùng khác biệt, ngay cả trong thời đại “thế giới phẳng”, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư mỹ miều gọi tắt là 4.0 đi nữa...

 

Thực sự, tôi bay không nhiều, có thẻ bông sen vàng chỉ là nhờ làm thẻ tín dụng khi đi công tác Âu châu. Mà tấm thẻ ấy, chả thể nào tích đủ điểm nên đã bị giáng từ hạng titan xuống hạng bạc rồi. Thế nhưng, tôi lại có may mắn là được bay đến cả khắp 5 châu thuộc hành tinh mình đang sống. Và đợi đến mãi cuối năm 2018 rồi, khi hoàn thành mơ ước được bay vòng quanh thế giới ấy, khi mất gần 2 ngày đêm vừa bay, vừa đợi chờ nối chuyến để đặt chân đến Mỹ phía bên kia bán cầu; tôi mới nhẩn nha, túc tắc, vội vàng lan man về những điều nghĩ suy trên những chuyến bay dài uể oải, phạc phờ, bất tiện...

 

2. Trên những chuyến bay dài, khi gần như chỉ đối diện với chính bản thân mình, trong một thế giới không kết nối, giao tiếp, thu lu vỏn vẹn trên chiếc ghế không thật thoải mái, bạn nghĩ về gia đình, về từng thành viên của đại gia đình, về bố mẹ, vợ chồng, con cái. Bạn nghĩ về sự vất vả, quan tâm, yêu thương, trách nhiệm, sự sẻ chia... Có người tâm sự, có người nói ra, có người luôn giữ kín trong lòng và chỉ thể hiện bằng hành động, ngay cả khi thời đại bùng nổ mạng xã hội đầy rẫy, ngập tràn sự sẻ chia hào nhoáng, ngọt nhạt đầy thực - hư, không dễ dàng xác tín. Nhưng chắc rằng, ai ai cũng coi gia đình là tổ ấm, là chỗ dựa, là bệ phóng để vượt qua biết bao trở ngại, ngang trái, là điểm tựa để nâng đỡ, dắt dìu, hun đúc, thổi bùng những hạnh phúc, thành công... 

 

Trên những chuyến bay dài, bạn nghĩ về công việc, về thái độ, trách nhiệm, sự đam mê với nghề nuôi sống, giúp mình trưởng thành. Bạn nghĩ về cách ứng xử với đồng nghiệp, với lãnh đạo, với nhân viên, với đối tác. Bạn nghĩ về trách nhiệm bản thân với chính cuộc đời mình, với gia đình, với xã hội... Chỉ có chính mỗi người mới biết chắc chắn họ nghĩ gì, làm gì, ngay cả khi rất nhiều người đã biết phần nào về họ qua bao hành động, lời nói những tiếp xúc tháng ngày thông qua sinh hoạt, công việc, quan hệ xã hội, sự đối nhân xử thế...

 

Trên những chuyến bay dài, bạn nghĩ quẩn quanh, vu vơ, lan man, dàn trải về thời tuổi trẻ nông nổi, đẹp tươi, với những bỡ ngỡ, cao vời ước vọng, vấp ngã, trầy xước, những bài học vô giá hay sự tiếc nuối những điều chưa làm được, kể cả khát khao chinh phục mà thiếu sự liều lĩnh, thiếu niềm tin, thiếu điểm tựa...

 

Trên những chuyến bay dài, bạn nghĩ về tương lai, một tương lai có những bước vững bền của quá khứ, hiện tại hay một tương lai thiết thân, giàu kỳ vọng, thậm chí cả những giấc mơ chinh phục thế giới, khẳng định bản thân...

 

Chẳng có ai toàn vẹn ở trên đời. Người xưa đã đúc kết, quả không bao giờ sai. Vẫn luôn “mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh”, “Ở trong chăn mới biết chăn có rận”, “Sông có khúc, người có lúc”... Vậy thì, cứ hãy mạnh mẽ tin vào những điều tốt đẹp, “gieo nhân nào gặt quả nấy”, “tu nhân tích đức”, “có công mài sắt có ngày nên kim”... Hãy cứ nghĩ suy, hãy cứ hành động, cứ đi rồi sẽ thành đường, sẽ đến đích, còn hơn là đứng im không chuyển động... Hãy cứ nghĩ suy, hành động một cách phù hợp, tính toán đủ đầy, trách nhiệm, nhân văn. Với bản thân mình, và rộng lớn hơn, trong cuộc đời dài dặc, trắc trở, nhưng rất đáng sống, đáng trải nghiệm, đầy yêu thương...!

 

3. Trên chuyến bay dài, bạn nghĩ gì về trách nhiệm của cá nhân mình với gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp, cơ quan, tổ chức? Chắc chắn, không ai có thể đọc được hết ý nghĩ của người khác, dù cho có người rất nhạy cảm, tinh tế để biết được phần nào ít ỏi người khác đang nghĩ gì, muốn làm gì...

 

Trên những chuyến bay dài, thậm chí cả những chuyến ngắn, cả máy bay to đùng đoàng lẫn những “chiến binh chim sắt” chặng ngắn, thi thoảng vẫn xuất hiện những đợt rung lắc, chao đảo khi máy bay bay vào vùng thời tiết xấu. Chắc chắn, sẽ có không ít người hoang mang, lo lắng, vội vã nghĩ đến những điều không may. Để rồi lại thở phào nhẹ nhõm, như từ những hun hút vực sâu trở về.

 

Trên những chuyến bay dài không liên hệ với thế giới bên ngoài, dù đôi khi qua camera của máy bay cũng thấy trập trùng núi đồi, biếc xanh rừng ruộng, màu mỡ đất đai, nhỏ nhoi sông hồ, mông mênh biển cả, nhấp nhô nhà cửa phố thị... Những màn hình vẫn sáng trước mặt nhiều người. Những đôi tai nghe vẫn vòng trên đầu không ít lữ khách. Có những ngọn đèn vẫn chiếu sáng ghế ngồi không ít hành khách. Có những người đứng ở lối đi, thậm chí ngay tại chỗ, khó nhọc làm mấy động tác thể dục cho đỡ mỏi nhừ, tù túng người ngợm..

 

Họ xem phim, chơi điện tử, nghe nhạc, đọc sách, làm việc. Họ chìm trong giấc ngủ chập chờn. Họ uể oải vận động. Nhưng họ nghĩ gì, chắc không ai có thể biết, nói gì tường tận, bằng chính họ. Chắc chắn, chỉ mỗi người mới biết họ nghĩ, thậm chí không nghĩ suy gì. Kể cả khi trên những bộ phim họ xem, những bài hát họ nghe, những cuốn sách họ đọc,... chất chứa biết bao phận người với đủ đầy nỗi đớn đau, sự khốn cùng, giết chóc, chiến tranh, hòa bình, vui vẻ, sẻ chia, động lòng trắc ẩn, nhân văn ngút ngàn...

 

Thế nên, trên đây, chỉ là vẩn vơ, lan man, nhì nhằng cá nhân riêng mình nghĩ suy không đầu không cuối trên những chuyến bay dài. Đến Ấn Độ, Nam Phi (transit) để tới Angola và Mozambique, đến Đức, Nga, New Zealand và Mỹ.

 

Nghĩ về những gì gần gụi, thiết thân, riêng mình.

 

Để cố gắng thấy mình là ai, đang ở đâu, nên làm gì để những người biết mình, quý yêu mình không phải nhiều lo lắng, bận tâm, mà để được vui lòng, bình yên, hạnh phúc...

 

Để phía trước thấy được những điều tốt đẹp, an lành, nhân văn. 

Để thấy hạnh phúc là thật gần, quanh mình ngày giờ tháng năm, chứ không phải vợi xa ảo tưởng, hào nhoáng mơ hồ, điên rồ cuồng vọng...

 

Chỉ sợ bay qua những thân thiết cuộc đời   Tôi đã bay qua biết bao vùng trời khắp năm châu bốn biển ban ngày, ban đêm, lúc ngủ, khi mơ những mệt mỏi, âu lo nối chuyến đợi chờ...   Tôi đã bay qua biết bao vùng trời khắp năm châu bốn biển nghe nhạc, xem phim, điện tử, hoạt hình như biết bao khuôn mặt lạ quen chật chội bên mình có lúc nào bất chợt đinh ninh vợi cao khung trời trong xanh bên ngoài có gì hứng thú lạ quen bên mình có số phận nào đáng nhớ có điều gì trăn trở, bất ổn vu vơ có nỗi gì tỉnh thức giữa tầng không...   Tôi đã bay qua biết bao những dòng sông một đích đến cuối cùng chỉ là rộng sâu biển cả dẫu ngắn dài khúc khuỷu gần xa... Tôi đã bay qua biết bao đất nước đủ màu da dân tộc nào cũng cầu mong khát khao hạnh phúc dẫu giàu sang, nghèo đói hay tao loạn chiến tranh...   Tôi đã bay qua biết bao những khúc quanh nhìn trên bản đồ bay dẫu ngắn nhưng thấy rõ dưới Trái đất là gì hẳn nhiên mờ tỏ là quan tâm, hiểu biết hay thờ ơ vì có ai chuẩn xác suốt bao giờ như bàn tay thôi muốn mà không thể nắm mãi... Tôi đã bay qua những âu lo, sợ hãi những quốc gia hay số phận mỗi con người...   Tôi đã bay khắp góc bể chân trời chưa khi nào không nghĩ về quê mẹ chưa khi nào thôi nghĩ về gia đình nhỏ bé  về những gì mình đang mến yêu biết đủ ở đâu giới hạn của bao điều...   Tôi đã bay qua những làng mạc đồng quê sớm hay chiều bao phố thị cả bốn bể năm châu trù phú hay tiêu điều những dân tộc khác màu da, số phận, gia đình...   Tôi đã bay ngắn dài khắp hành tinh chuyến bay nào cả trong mơ cũng thường trực chỉ sợ có khi nào mình chợt vô thức chỉ sợ bay qua những thân thiết cuộc đời...

 

NGUYỄN TRI THỨC