Nhà báo là một nghề và nghề báo lại gắn với nghiệp báo. Có nhà báo chuyên nghiệp (được cấp thẻ nhà báo), có nhà báo nghiệp dư nhưng với ai thì nghề báo cũng có sức hấp dẫn kỳ lạ gắn bó suốt đời. Mặc dù nói như một nhà báo nước ngoài: "Nhà báo là một nghề nguy hiểm"...
Nhà báo là một nghề và nghề báo lại gắn với nghiệp báo. Có nhà báo chuyên nghiệp (được cấp thẻ nhà báo), có nhà báo nghiệp dư nhưng với ai thì nghề báo cũng có sức hấp dẫn kỳ lạ gắn bó suốt đời. Mặc dù nói như một nhà báo nước ngoài: “Nhà báo là một nghề nguy hiểm”. Nguy hiểm bởi luôn đối diện với sự thật. Sự thật vốn nghiệt ngã lại càng nghiệt ngã hơn khi sự thật đó lại chứa sau nó cái ác, cái xấu,..
 |
| Các nhà báo tác nghiệp tại Trường Sa. Ảnh tư liệu |
Vũ khí của nhà báo ngày trước là cây bút, cuốn sổ tay ghi chép và bây giờ nhà báo được trang bị những thiết bị hiện đại, máy móc hiện đại. Nhưng con chữ thì vẫn thế, vẫn hàm chứa bao thông tin nóng hổi và chính xác. Sự kết nối thông tin nhanh hơn để chuyển tải những tấm hình, những thước phim nhưng nhà báo là người không bao giờ có mặt trong những hình ảnh đó. Nhà báo là người đứng sau tất cả những phập phồng tươi rói và nhân vật cũng có bóng dáng của nhà báo, sự kiện cũng mang đậm dấu ấn của nhà báo với những khoảnh khắc bất chợt sẽ mãi mãi sống với lịch sử. Trong chiến tranh có những nhà báo đã ngã xuống để cho bài báo của mình sống mãi. Mực bấy giờ là máu, ống kính thay họng súng. Trong đại chiến thế giới thứ hai, Đại nguyên soái Stalin đã đánh giá cao những bài báo của Erenbua bấy giờ là phóng viên chiến trường có sức mạnh hơn cả những sư đoàn.
Nhà báo là một nghề cũng như nghề y, nghề giáo. Nghề y bắt mạch kê đơn chữa trị bệnh tật cơ thể thì nghề báo “bắt mạch” đời sống xã hội, phản ánh xã hội và cũng có những phương thuốc đặc trị. Nghề giáo “kỹ sư tâm hồn” thì nghề báo cũng vậy. Một bài báo hay không chỉ có đúng mà còn phải hấp dẫn, có sức thuyết phục. Con chữ, tấm hình không chỉ thấm đẫm mồ hôi và có khi cả máu nữa, dù trong thời bình đã ghi dấu ấn không chỉ những địa danh vùng đất, những con số mà còn là những số phận con người. Nhà báo là cái “Nhiệt kế” để đo những nóng ấm xã hội, với những trăn trở, những phản biện sâu sắc, những thổn thức đồng cảm, những phát hiện chính xác. Cái xấu, cái ác phải được chỉ ra, cái tốt phải được vinh danh. Cán cân lương tâm luôn được kiểm nghiệm và thanh lọc để đối trọng lại với những gì còn ẩn khuất sau bóng tối. Câu nói nổi tiếng của văn hào Đốt (Nga): “Cái đẹp sẽ cứu rỗi thế giới” thì ở đây với nhà báo: “Cái tốt, cái thiện sẽ đẩy lùi cái ác”...
Nhà báo anh là ai? Đôi khi tôi tự đặt ra câu hỏi vì có một thời tôi cũng làm báo và bây giờ là cộng tác viên thân thiết của nhiều tờ báo. Nhà báo cũng là một con người cụ thể được đào tạo một cái nghề có những đặc trưng riêng cụ thể. Tác phẩm báo chí chính là những đứa con tinh thần tạo nên diện mạo cá tính, phẩm chất tài năng của một nhà báo cụ thể. Có người vì quá yêu nghề báo của mình mà gắn với nghiệp báo suốt đời. Những tờ viết, báo hình, báo điện tử là món ăn tinh thần nóng hổi và sinh động đối với xã hội. Có người ví nhà báo là “Quyền lực thứ 4”. Với tôi, quyền lực cao nhất là sự trung thực, sự công bằng của công lý, vì tính nhân văn, nhân hậu cao thượng và nhân ái. Tất cả vì con người và sự tốt đẹp của xã hội.
Nhà báo anh là ai? Hãy ra với hải đảo giữa biển khơi trùng trùng sóng vỗ; hãy lên với biên cương tổ quốc nơi vùng sâu, vùng xa gập ghềnh đá núi tai mèo; hãy đến với những công trường nắng cháy da, với ánh lửa hàn ngàn độ; hãy đến với đời sống dân dã và tình nghĩa cội nguồn xóm làng của những “Nông thôn mới” ta sẽ gặp nhà báo. Đó là những con người bình thường giản dị, tận tâm, tận lực say sưa với bao cảm hứng với nghề. Mỗi buổi sáng, khi cầm trên tay những trang báo nóng hổi còn thơm mùi mực in với bao thông tin, ta thấy phập phồng sau những dòng chữ có bóng dáng của nhà báo. Họ đã đi, đã đến, đã viết, đã quay phim chụp ảnh. Tất cả đó mới chỉ là tư liệu mà quan trọng quyết định đó là: trái tim, tấm lòng của nhà báo vừa có tâm, có tài và có tầm...
NGUYỄN NGỌC
