Hoa cỏ dại
Hoa dã quỳ đã nở dứt mưa chưa?
Vàng khắc khoải và đằm sâu khắc khoải...
(Nguyễn Thánh Ngã)
Ở độ cao 1.500 m so với mặt biển, Đà Lạt nghiễm nhiên trở thành vương quốc của các loài hoa. Cứ hai năm một lần Đà Lạt có Festival Hoa nổi tiếng thế giới. Nhưng không vì thế mà người ta quên rằng có một “xứ sở” khác của các loài hoa dại. Dĩ nhiên hoa dại chỉ mọc hoang trên những ngọn đồi, vách đá, hoặc thả bước chân lang thang trên những cung đường quanh co, suối đèo uốn lượn.
Hoa dại được thiên nhiên chăm bón không khác gì bàn tay con người, cho nên có khi bất chợt dừng lại bên đường ngắm một đóa hoa dại đẹp đến se lòng, ta sẽ tự hỏi, hoa gì mà đẹp đến thế nhỉ? Hỏi thì hỏi chứ làm gì có tên. Gọi chung là hoa dại. Thế thôi! Tự dưng tôi nghiệm ra rằng hoa dại là kẻ du hành tự do nhất xưa nay, chính vì vậy mà hoa cỏ dại giữ vai trò quan trọng là chở che mặt đất khỏi bị xói mòn. Thật ra chúng là chiếc áo của mẹ Đất mà con người hất hủi bỏ quên.
Đã là vương quốc hoa thì mùa nào cũng có hoa tươi. Nhưng các loại danh hoa bao giờ cũng được bàn tay con người sắp đặt. Còn xứ sở hoa dại thì phải đấu tranh sinh tồn trước nhát cuốc lấn tới của con người. Nhưng bất cứ lúc nào về Đà Lạt tôi cũng bắt gặp nhiều hoa dại đua nở. Sắc hoang dã đã đành, mà hương thì các loại nước hoa đắt tiền không sánh kịp. Như làn gió từ vườn Địa đàng thổi ra, hoa cỏ Đà Lạt thật thơm tho không kể xiết. Đậm nồng có, thoang thoảng có. Và đặc biệt là hương của thời gian, hương của ký ức. Như làn tóc ngọt ngào của thiếu nữ, hương vực dậy mọi rung động. Mùi hương cố ý bới trong xó xỉnh ký ức một vài kỷ niệm. Còn những người có giác quan tinh tế sẽ đón nhận thứ hương trời Đà Lạt rất riêng cho mình, để xa nhớ, gần thương như người tình cỏ dại...
Đừng nói hoa dại là loài cô đơn. Không, hoa dại rất yêu người mến khách và được người yêu. Có một gã lãng tử là người yêu hoa dại rất mực. Trong số ảnh quý của gã có nhiều loài hoa dại được chụp trong lúc mờ sương hoặc những hoàng hôn tuyệt mỹ. Gã cũng lưu trong máu chút gien của hoa dại là bừng nở và lang thang. Đà Lạt có bao nhiêu đồi núi, bao nhiêu ngõ phố, bao nhiêu đường đèo là có bấy nhiêu sơn nữ hoa bản địa mọc quanh, thưa thớt hoặc chen chúc làm thành từng vạt, từng chùm như tấm thổ cẩm chưa dệt xong. Có bao nhiêu người đến, đi chỉ vì yêu Đà Lạt hoang dại. Thỉnh thoảng có những chàng nghệ sĩ nước ngoài vì muốn giữ riêng mình sắc hoa dại cao nguyên mà trở thành tay nhiếp ảnh nghiệp dư...
Hoa có tấm lòng cầm khách đã vậy, hoa dại còn là kẻ tiễn chân ven đường. Từ đèo Ngoạn Mục, đèo Khánh Vĩnh ngược về đèo Prenn, Tà Nung, đèo Chuối, đèo Bảo Lộc... hoa dại vẫy tay chào tiễn du khách, trên môi luôn nở nụ cười da diết hẹn hò...
Đà Lạt được mệnh danh là xứ sở mộng mơ, nơi của văn nhân nghệ sĩ. Đặc biệt Đà Lạt có một dòng thiền Trúc Lâm, âm hưởng tiếng chuông Yên Tử vọng vang đâu đó, tan trong cây cỏ làm bật nở hoa dại hồn nhiên. Lâu dần thính giác sẽ lưu dẫn, cỏ cây dại bật ngộ thành một niềm thơm thanh thoát vô ưu. Hoa không chạy trốn người và người không nỡ hại hoa. An nhiên tự tại cho các loài ong bướm sặc sỡ vây quanh, làm nên linh hồn của hoa dại hòa hợp với hồn người.
Nếu nói Đà Lạt là nàng tiên thì hồ Xuân Hương là lá phổi của nàng, cỏ cây hoa dại hít thở tự do, một phong cách sống chậm, trễ nải của phố núi mù sương...
Đà Lạt 2019
NGUYỄN THÁNH NGÃ
