Sự trở lại đầy ấn tượng của sách Tết

Khi trên phố lác đác đào mai, cúc vàng gọi xuân mới là khi tết sắp đến rồi! Ai ai cũng nô nức sắm sửa trang hoàng đón tết. Các bà, các mẹ bận rộn với bánh chưng, bánh tét, ngũ quả, mứt tết, còn các ông bố ngắm nghía đào thắm, mai vàng, cây cảnh, tranh tết. Người ra phố ngắm cảnh, người đi chợ sắm sửa, và cũng không ít người chọn cho mình một cái tết đầy thi vị bên những trang sách. Vì lẽ đó, Tết Chuột chưa đến nhưng đã có nhiều ấn phẩm sách Tết đón đầu.

 

 

Nhâm nhi tết là ấn phẩm đặc biệt của Nhà Xuất bản Kim Đồng - một tuyển tập truyện, thơ cùng những bài giới thiệu về âm nhạc, hội họa có chủ đề xuân và tết. Đây không phải là ấn phẩm Tết đầu tiên của Nhà Xuất bản Kim Đồng. Cách đây hơn 60 năm, mừng tết mới - Xuân Kỷ Hợi 1959 đã ra mắt, giới thiệu tác phẩm của rất nhiều tác giả và họa sĩ nổi tiếng lúc bấy giờ như Tạ Lựu, Nguyễn Bích, Thy Thy Tống Ngọc, Thế Vỵ... Những tiểu phẩm rất đặc trưng của một giai đoạn lịch sử: về thời kì xây dựng hợp tác xã, về phong trào ngày tết đi thu gom sắt vụn, đúc lưỡi cày làm quà tết tặng các bác nông dân, về niềm vui sáng mồng Một các bạn nhỏ miền Bắc mở cửa reo mừng đón các bạn miền Nam xông nhà, bởi đó là thời kỳ miền Nam và miền Bắc đang tạm bị chia cắt do chiến tranh. 

 

Qua mỗi giai đoạn, các ấn phẩm tết với những tên gọi khác nhau như Tuổi thơ xuân, Đất nước vào xuân... lại mang một diện mạo mới với sự góp mặt của đông đảo các nhà thơ, nhà văn và họa sĩ. Thơ của các tác giả: Lê Quang Trang, Đặng Hấn, Nguyễn Nhật Ánh, Phan Cung Việt... Truyện ngắn của các nhà văn: Trần Lê Văn, Hà Ân, Vũ Đình Minh... Và minh họa của các họa sĩ: Phùng Phẩm, Ngô Mạnh Lân, Nguyễn Phú Kim, Thành Chương, Thẩm Đức Tụ, Đỗ Trung Quân...

 

Xuân Canh Tý này, Nhâm nhi tết của NXB Kim Đồng ấn tượng với Góc đọc tết với những câu chuyện mùa xuân ấm áp của các tác giả Xuân Quỳnh, Trần Hoài Dương, Lý Lan, Kim Hòa, Rosita Nguyễn; nghe những lời thơ xuân đẹp đẽ của Nguyễn Vĩnh Tiến, Hoài Khánh, Thụy Anh; “nếm” món mứt của tác giả Gianni Rodari - người mà năm 2020 sẽ kỷ niệm 100 năm ngày sinh... Cùng chơi tết, xem tranh và hát theo những bản nhạc xuân. Nếu yêu lịch sử, độc giả nán lại Góc tết xưa lâu hơn để nghe câu chuyện về một vị vua tuổi Tý, về việc làm rất ý nghĩa của các vị tướng nhà Trần trong một ngày cuối năm, hay đơn giản chỉ là nỗi lòng “bài tập tết” của trẻ con một thời chưa xa. Và nếu ưa tìm tòi, hãy đến với Góc khám phá để biết được câu chuyện học vẽ tranh rất thú vị của Van Gogh, hiểu vì sao các chiến sĩ ở Trường Sa lại ăn tết vào những thời điểm khác nhau, và cùng xem không khí tết muôn nơi có gì đặc biệt. 

 

Tết Nguyên đán (hay còn gọi là Tết cả, Tết ta, Tết Âm lịch, Tết cổ truyền, hay chỉ đơn giản gọi là tết) là ngày lễ cổ truyền lớn nhất và là dịp vui tưng bừng, rộn rã của cả dân tộc. Đây cũng là tết đoàn viên của mọi nhà. Mỗi khi năm hết tết đến, người Việt mình dù làm bất cứ nghề gì, ở bất cứ nơi đâu cũng mong được về sum họp dưới mái ấm gia đình trong ba ngày tết, được khấn vái trước bàn thờ tổ tiên, được đón giao thừa ấm áp cùng người thân.

 

Vì thế, chúng ta cảm nhận được rất rõ không khí ấm cúng, nồng nàn khi đất trời sắp đến thời khắc giao hòa, cũng là lúc mà mọi thứ ồn ào, tranh cãi, bon chen của đời thường tạm gác qua một bên, nhường chỗ cho những chiêm nghiệm, những cảm xúc sâu lắng, cho tình thân, sự đoàn tụ. Đoàn tụ, sum vầy trở thành yếu tố quan trọng nhất và cũng là bí mật lớn nhất của tết. Đó chính là chủ đề xuyên suốt trong ấn phẩm sách Tết - Tết đoàn viên - đến từ thương hiệu sách Sống của Alpha Book. Ấn phẩm này đặc biệt do nhà văn, nhà báo, họa sĩ Nguyễn Quang Thiều tuyển chọn.

 

Tết đoàn viên mong muốn đem đến một ấn phẩm phong phú, đa dạng, dưới nhiều góc nhìn; mong muốn tái hiện lại bức tranh tết đủ đầy phong vị của các vùng miền, của các không gian địa lí, của tết nay, tết xưa, tết đoàn viên đã được các nhà nghiên cứu văn hóa, nhà báo, nhà văn, các nghệ sĩ, nhiếp ảnh gia, các cây bút trẻ, MC, bác sĩ,... cùng kể câu chuyện mùa xuân, chuyện tết của riêng mình. Câu chuyện tết riêng của mỗi cá nhân, tạo thành câu chuyện tết chung của đất nước. Và đọc hết những hoài niệm, chia sẻ, được đi vào kí ức tết của các tác giả, ta ngỡ như đang đi dưới mưa phùn lây phây, trong cái rét ngọt của khí trời mùa xuân, cái se se dìu dịu của gió xuân... Và cảm thấy tết đang đến thật gần.

 

Với tất cả những mong muốn và kì vọng trên, dự án sách Tết đoàn viên đưa người đọc trở về không gian thiêng liêng của tết. Và từ không gian ấm thơm hương mùi già, vấn vít trầm hương, có mẹ có cha, có gia đình, có bạn bè, có những ký ức, hoài niệm, có nhớ thương mà mỗi người từ đó lớn lên.

 

Một ấn phẩm Sách Tết Canh Tý 2020 được độc giả đón đợi khác là sách Tết của Công ty Đông A do nhà văn Hồ Anh Thái tuyển chọn. Sách ghi lại cảm xúc, suy tư của những người con đất Việt mỗi độ xuân về, đồng thời tái hiện và lưu giữ các phong tục và hương vị tết xưa, qua sự chung tay góp bút của các nhà văn, nhà thơ, họa sĩ, nhạc sĩ nổi tiếng. Đây là năm thứ 2 Đông A Books phát hành sách tết, sau cuốn Sách Tết 2019 ra mắt năm ngoái với sự góp mặt của các tác giả, họa sĩ tên tuổi như Cao Huy Thuần, Hồ Anh Thái, Phan Thị Vàng Anh, Thành Chương, Lê Trí Dũng, Đỗ Hoàng Tường...

 

Sách mở đầu với phần Chờ đón giao thừa với Nhìn người về quê của Hoàng Việt Hằng, Sương xuân và hoa đàm của Kim Ân, Giao thừa của Cao Huy Thuần... Ở đấy, ta bắt gặp những dáng người tất tả về quê ăn tết trong cái lạnh se se của miền Bắc; sống lại những truyền thống xa xưa với sắc đào chấm phá trong sương, với gái làng đào quần lụa xòa kín gót, áo nâu thắt eo, tung tẩy đôi sảo tre ra bãi sông kĩu kịt vớt váng phù sa, với những khách văn chương đất Bắc, và với những cảnh quê nghèo thuở nào xa xôi lắm... Điều thú vị ở sách Tết của Đông A là không chỉ gói gọn ở những áng thơ, văn, còn có cả phần bình nhạc, họa và thơ với những bài cảm nhận sâu lắng và độc đáo về các bản nhạc, các họa phẩm, các bài thơ nổi tiếng về chủ đề mùa xuân và cuộc sống để bạn đọc có thêm những giây phút thú vị.

 

Hơn 90 năm về trước, Sách xem tết năm Mậu Thìn 1928 của Tân Dân Thư Quán đã mở lối tiên phong cho thể loại sách Tết trong lịch sử xuất bản nước ta. Với nội dung chủ yếu có 2 mảng văn hài đàm và thơ vui, chấp bút bởi nhiều tên tuổi nổi tiếng làng văn, sách Tết mang lại cho độc giả những tiếng cười sảng khoái, những câu chuyện, lời thơ giải trí nhẹ nhàng dí dỏm vào ngày đầu năm. Do vậy, sách Tết rất được ưa chuộng, và các nhà làm sách từ Bắc chí Nam cũng đua nhau xuất bản thể loại này. Nhưng từ sau năm 1958, không còn ấn bản nào mang tên sách Tết, để lại trong lòng người đọc một khoảng trống... 

 

Khoảng trống ấy, tới giờ, độc giả đã nhìn thấy tín hiệu vui, xem như được lấp với những ấn phẩm sách đặc biệt dành tặng người yêu sách, yêu vẻ đẹp tết đến, xuân sang.

 

KHÔI NGUYÊN THẢO