Gần lắm Điện Biên

17 giờ 30 phút ngày 7/5/1954, lá cờ ''Quyết chiến quyết thắng'' của quân đội ta tung bay trên nóc hầm tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Ảnh tư liệu

 

Có một Điện Biên gần lắm trong lòng người dân đất Việt; gần như tấm huy hiệu chiến thắng Điện Biên có hình ảnh người chiến sĩ đội mũ nan, dương súng dưới lá cờ “Quyết chiến, quyết thắng” phập phồng trên ngực trái tim người lính Điện Biên; gần như tên đường thân thiết Điện Biên Phủ ở Hà Nội có cột cờ Thủ đô phấp phới bay lộng gió; gần như cái tên gọi trìu mến của bạn bè quốc tế khi hô vang “Việt Nam - Hồ Chí Minh”, “Điện Biên Phủ - Võ Nguyên Giáp”; gần như chiến công 12 ngày đêm, một “Điện Biên Phủ trên không” hạ pháo đài bay B52 của đế quốc Mỹ, Điện Biên Phủ trở thành danh từ chung biểu tượng cho ý chí quật cường và chiến thắng vẻ vang của lịch sử chống giặc ngoại xâm của đất nước ta. Điện Biên gần lắm trong câu hát với “Nhịp hò kéo pháo” của nhạc sĩ Hoàng Vân mà âm vang vẫn còn vọng đến hôm nay. Điện Biên gần lắm với không khí náo nức ca vang chiến thắng trong bài thơ “Hoan hô chiến sỹ Điện Biên” của nhà thơ Tố Hữu: “56 ngày đêm khoét núi ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt - Máu trộn bùn non - Gan không núng - Chí không mòn...”. Điện Biên gần lắm khi những chiến sĩ xung kích đào hầm đánh lấn trong tiểu thuyết “Xung kích” của nhà văn Nguyễn Đình Thi. Gần lắm Điện Biên với những mảng màu vàng, đỏ chói gắt mà bừng lên ánh sáng trong kiệt tác bức tranh sơn màu thật ấn tượng “Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ” của danh họa Nguyễn Sáng đã khắc họa rõ nét không gian của buổi lễ kết nạp Đảng ở một góc chiến hào chật hẹp giữa thời khắc cam go của hai trận đánh... 

 

Chúng tôi đã lên Điện Biên bằng con đường năm xưa cha anh đã kéo pháo, chở hàng đi chiến dịch . Chợt vang vọng trong tôi câu thơ tài hoa của nhà thơ Quang Dũng: “Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm - Heo hút cồn mây súng ngửi trời”. Đường lên Điện Biên có vẻ đẹp hoang sơ, thấp thoáng bóng sơn nữ trên những sườn núi các thửa ruộng bậc thang lớp lớp như những chiếc thang bắc vào mây lần lượt đổi màu theo mùa lúa chín. Xa xa, một vài nếp nhà sàn mái tranh bàng bạc. Những cái tên như: Cò Nòi, Pha Đin, Thẳm Púa, Chằng Xồm, Tằng Quái,... lần lượt hiện ra gợi lên nét hoang dã thăm thẳm. Tôi có cảm giác Tây Bắc thật thơ mộng và đắm đuối, đắm đuối với làn khói cơm nếp thơm, đắm đuối cả những khúc sông, chợt thắt lại, chợt mở đến thót lòng. Đắm đuối từng đôi mắt cô gái Thái đa cảm, đến búi tóc tằng cẩu trên đầu; đắm đuối cả hàng cúc bạc như những con bướm trắng đính hờ trên bộ ngực duyên dáng. Tây Bắc, Điện Biên bất chợt và huyền thoại, cảm giác thảng thốt luôn thường trực trong tôi khi đắm mình trong văn hóa Thái. Tôi mang theo cuốn tùy bút “Sông Đà” nổi tiếng của nhà văn Nguyễn Tuân dở ra một trang ngẫu nhiên gặp ngay bài “Xòe”. Ông nhà văn được mệnh danh là người phù phép câu chữ này đã viết: “Người miền xuôi yêu thơ Kiều dài 3.254 câu lục bát như thế nào, thì người Thái trắng, Thái đen đã yêu quý 1.600 câu thơ “Sóng chụ xon xao” (Tiễn đưa dặn dò người yêu) như thế. Dọc những cánh rừng đã qua mùa hoa ban tháng Ba là bạt ngàn hoa dẻ và tiếng ve kéo nứa vào hè. Tiếng ve thổn thức âm âm từ lòng rừng như tiếng của ngàn xưa úp mặt vào cây mà tình tự, mà ấm ức, mà dát mỏng cái nắng ngọt đầu mùa và chăng những sợi chỉ đỏ thổ cẩm trong khí trời, khí đất”.