Khu vực Nam Bộ - Lâm Đồng tiến tới loại trừ sốt rét vào năm 2025

(LĐ online) - Sáng 13/2, tại TP Đà Lạt, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng (SR-KST-CT) TP Hồ Chí Minh tổ chức hội nghị tổng kết công tác phòng chống và loại trừ sốt rét khu vực Nam Bộ - Lâm Đồng, phòng chống ký sinh trùng, côn trùng năm 2022, triển khai kế hoạch năm 2023 trong khu vực.

PGS-TS Lê Thành Đồng - Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP Hồ Chí Minh phát biểu khai mạc hội nghị

Tham dự hội nghị có Tiến sĩ Nguyễn Lương Tâm - Phó Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế); TS Hoàng Đình Cảnh - Viện trưởng Viện SR-KST-CT Trung ương; PGS-TS Lê Thành Đồng - Viện trưởng Viện SR-KST-CT TP Hồ Chí Minh; lãnh đạo các Viện SR-KST-CT Quy Nhơn và 120 đại biểu thuộc các viện, bệnh viện, trung tâm, các đơn vị chuyên môn thuộc 20 tỉnh, thành phố khu vực Nam Bộ - Lâm Đồng.

Theo đánh giá diễn biến tình hình sốt rét 5 năm 2018 - 2022 ở khu vực  Nam Bộ - Lâm Đồng có xu hướng giảm và giảm đều ở hầu hết các chỉ số bệnh nhân sốt rét, ký sinh trùng sốt rét, sốt rét ác tính và tử vong sốt rét, không có dịch sốt rét xảy ra. Phạm vi lưu hành bệnh sốt rét ngày càng thu hẹp, tập trung chủ yếu tại các tỉnh Đông Nam Bộ, khu vực biên giới, vùng sâu, vùng xa. 

Đặc biệt, năm 2022 tình hình bệnh nhân sốt rét, ký sinh trùng sốt rét, sốt rét ác tính và tử vong sốt rét ở khu vực Nam Bộ - Lâm Đồng đều giảm đáng kể so với những năm từ 2018 - 2021. Bệnh nhân sốt rét chủ yếu tập trung ở 3 tỉnh Bình Phước, TP Hồ Chí Minh và Đồng Nai. So với năm 2018, số bệnh nhân sốt rét năm 2022 giảm 98,77%; số ký sinh trùng sốt rét giảm 98,73%; sốt rét ác tính tăng 50%; tử vong sốt rét giảm 100%. 

Hơn 120 đại biểu tham dự hội nghị tổng kết công tác phòng chống và loại trừ sốt rét khu vực Nam Bộ - Lâm Đồng

Từ tháng 4/2022 đến nay, khi dịch Covid-19 tạm ổn định, Viện SR-KST-CT TP Hồ Chí Minh khẩn trương triển khai các hoạt động giám sát, kiểm tra các địa phương có sốt rét và tình hình sốt rét phức tạp như Bình Phước, Bình Dương, Đồng Nai, Lâm Đồng, Kiên Giang và giám sát hoạt động phòng ngừa sốt rét quay trở lại sau loại trừ tại một số tỉnh đã được chứng nhận loại trừ sốt rét như Trà Vinh, Bến Tre, Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu... Tiếp tục hướng dẫn, rà soát hồ sơ đề nghị công nhận loại trừ sốt rét cho các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương và Cà Mau. Viện chỉ đạo các địa phương tăng cường các biện pháp phòng chống sốt rét, tập trung giám sát dịch tễ ở các vùng trọng điểm sốt rét, các xã biên giới, xã có nhiều dân di cư, giao lưu vào vùng sốt rét lưu hành. Đối với các địa phương không còn sốt rét lưu hành được tăng cường quản lý các đối tượng giao lưu vào vùng sốt rét, kiểm tra và phổ biến các quy định về chẩn đoán, điều trị sốt rét ở các tuyến y tế. 

Tiếp tục triển khai Dự án “Sáng kiến khu vực ngăn chặn và loại trừ sốt rét kháng thuốc Artemisinin, giai đoạn 2021 - 2023” tại 11 tỉnh: Lâm Đồng, Bình Phước, Đồng Nai, Bình Dương, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Sóc Trăng, Kiên Giang, Bạc Liêu và Cà Mau do Quỹ Toàn cầu phòng chống AIDS, Lao và Sốt rét tài trợ; Dự án “Định hướng và thúc đẩy chương trình phòng chống sốt rét tiến tới loại trừ sốt rét tại Việt Nam, giai đoạn 2021 - 2022” do Sáng kiến Tiếp cận Y tế Clinton tại Việt Nam tài trợ; Dự án Hỗ trợ kỹ thuật “Quỹ toàn cầu phòng, chống Lao giai đoạn 2021-2023” do Quỹ Toàn cầu phòng chống AIDS, Lao và Sốt rét tài trợ.

Lãnh đạo Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), Viện SR-KST-CT Trung ương và TP Hồ Chí Minh trao quyết định công nhận 3 tỉnh trong khu vực là Bình Dương, Cà Mau và Bà Rịa - Vũng Tàu đạt tiêu chí loại trừ sốt rét năm 2022

Kết quả thực hiện các chỉ tiêu phòng chống và loại trừ sốt rét năm 2022: có 3/20 tỉnh có bệnh nhân sốt rét giảm là Lâm Đồng, Bình Dương và Bình Phước; có 3/20 tỉnh, thành phố có bệnh nhân sốt rét tăng là Đồng Nai, TP Hồ Chí Minh và Đồng Tháp; 14 tỉnh còn lại không có bệnh nhân sốt rét. Mục tiêu giảm mắc sốt rét năm 2022 đạt so với kế hoạch, không có bệnh nhân tử vong do sốt rét, không có dịch sốt rét xảy ra. 

Mục tiêu năm 2023 tiếp tục đẩy lùi sốt rét; tập trung vào những vùng sốt rét lưu hành nặng, sốt rét kháng thuốc và các đối tượng nguy cơ cao, củng cố các yếu tố bền vững, ngăn chăn sốt rét quay trở lại tiến tới loại trừ sốt rét. Hiện tại khu vực Nam Bộ - Lâm Đồng đã có 15/20 tỉnh đã đạt tiêu chí loại trừ sốt rét. Tiếp tục duy trì kết quả loại trừ sốt rét tại 15 tỉnh, thành phố; trong đó, hướng dẫn thêm 2 tỉnh Đồng Nai và Tây Ninh lập hồ sơ công nhận đạt tiêu chí loại trừ bệnh sốt rét năm 2023; tiến tới loại trừ sốt rét trong khu vực Nam Bộ - Lâm Đồng vào năm 2025 theo lộ trình loại trừ sốt rét tại Việt Nam đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 của Bộ Y tế.  Đảm bảo độ bao phủ đạt trên 90% dân sống trong vùng sốt rét lưu hành vừa và nặng được bảo vệ bằng biện pháp phun hóa chất và tẩm màn theo kế hoạch. Tiếp tục phát triển các yếu tố bền vững và xã hội hóa phòng chống và loại trừ sốt rét.

Tại hội nghị, Viện SR-KST-CT Trung ương công bố quyết định công nhận 5 tỉnh trong cả nước đạt tiêu chí loại trừ sốt rét năm 2022 là Bắc Kạn, Hòa Bình, Bình Dương, Cà Mau và Bà Rịa - Vũng Tàu. Đến nay, toàn quốc đã có 42/63 tỉnh, thành phố đạt tiêu chí loại trừ sốt rét quy mô cấp tỉnh, thành phố.