Đẩy mạnh các hoạt động kiểm soát bệnh đái tháo đường trong cộng đồng

Ngày Thế giới phòng, chống bệnh đái tháo đường (14/11/2023) với chủ đề “Mọi người cần nhận biết nguy cơ về bệnh đái tháo đường của mình và biết cách ứng phó” nhằm khuyến khích người dân đi xét nghiệm đường máu để sớm phát hiện bệnh, điều trị kịp thời.

Chương trình Tư vấn, khám sàng lọc bệnh đái tháo đường cho người dân từ 40 tuổi trở lên trong cộng đồng tại Lâm Đồng

Cử nhân Điều dưỡng Huỳnh Thị Thùy Vinh - Khoa Phòng, chống bệnh không lây nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Lâm Đồng cho biết: Bệnh đái tháo đường hay còn gọi là bệnh tiểu đường là bệnh rối loạn chuyển hóa cacbohydrat (đường) do hoóc môn insulin của tuyến tụy tiết ra bị thiếu (tương đối hoặc tuyệt đối), hoặc do giảm tác động hiệu quả lên mô đích (kháng insulin). Hậu quả đưa đến tình trạng mức đường trong máu tăng cao, trong thời gian dài gây biến chứng trầm trọng ở các cơ quan trong cơ thể. Đây là một bệnh mạn tính, có xu hướng tăng nhanh trong thời gian gần đây, trở thành một trong những căn bệnh phổ biến nhất trên toàn thế giới. Theo số liệu năm 2021 của Hiệp hội Phòng, chống đái tháo đường thế giới (IDF), cứ 10 người trưởng thành thì có hơn 1 người sống chung với bệnh đái tháo đường; số người mắc bệnh đái tháo đường năm 2021 là 537 triệu người (10,5% dân số) nếu không có can thiệp để thay đổi tình hình, dự báo tới năm 2030 tăng lên 643 triệu người (11,3% dân số) và không có biện pháp kiểm soát, xu hướng tiếp tục gia tăng, số lượng sẽ lên mức đáng báo động là 783 triệu người (12,2% dân số) vào năm 2045.

Điều tra năm 2021, người Việt Nam độ tuổi 18 - 69 cho thấy, tỷ lệ người dân từng được làm xét nghiệm đường huyết là 34,8%, trong đó tỷ lệ người được xét nghiệm đường huyết trong vòng 12 tháng là 24,4%. Tỷ lệ người bị rối loạn đường huyết lúc đói là 11% (không làm nghiệm pháp dung nạp glucose để xác định rối loạn dung nạp glucose). Tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường (tăng đường huyết hoặc đang điều trị thuốc đái tháo đường) là 7,1%. Tỷ lệ người mắc đái tháo đường được phát hiện là 34,9%. Tỷ lệ người mắc đái tháo đường đang được điều trị tại các cơ sở y tế là 23,3%.

Tại Lâm Đồng, năm 2022, toàn tỉnh phát hiện, quản lý 11.241 bệnh nhân mắc đái tháo đường. Tuy nhiên, số bệnh nhân được quản lý, điều trị trên thực tế còn thấp hơn nhiều so với tổng số bệnh nhân đang sống tại cộng đồng mà chưa được phát hiện.

Trong năm 2023, ngành Y tế Lâm Đồng đã triển khai nhiều hoạt động phòng, chống bệnh đái tháo đường. Trong đó, hoạt động khám, chữa bệnh trong toàn tỉnh có tổng số bệnh nhân đái tháo đường và tiền đái tháo đường đến khám và điều trị năm 2023 tại tuyến huyện, thành phố là 51.809 lượt; khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lâm Đồng 21.281 lượt; bệnh viện II Lâm Đồng 23.487 lượt bệnh nhân. 

Hoạt động chuyên môn, ngay từ đầu năm 2023 chương trình phòng, chống các bệnh không lây nhiễm, trong đó có bệnh đái tháo đường thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã thực hiện giao chỉ tiêu chuyên môn cho tuyến huyện, thành phố. Triển khai xây dựng dự toán kinh phí hoạt động phòng, chống bệnh đái tháo đường năm 2023. Xây dựng và tổ chức lớp tập huấn về khám sàng lọc bệnh đái tháo đường cho cán bộ y tế cơ sở với 60 học viên. Phối hợp cùng đoàn nghiên cứu đề tài khoa học thực hiện khám sàng lọc bệnh đái tháo đường tại một số xã, phường của TP Đà Lạt và huyện Đơn Dương. Phối hợp cùng các khoa, phòng trong đơn vị thực hiện giám sát triển khai công tác chuyên môn năm 2023 tại 12 đơn vị y tế huyện, thành phố. Đồng thời, chương trình cử cán bộ tham dự lớp tập huấn triển khai công tác chuyên môn quản lý bệnh đái tháo đường năm 2023 do Bệnh viện Nội tiết Trung ương tổ chức nhằm nâng cao năng lực chuyên môn quản lý kiểm soát bệnh đái tháo đường tại địa phương. Ngoài ra, chương trình còn xây dựng và triển khai kế hoạch giám sát hỗ trợ chuyên môn hoạt động phòng, chống bệnh đái tháo đường tại các trạm y tế của 12 đơn vị y tế huyện, thành phố. Đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động tư vấn, truyền thông giáo dục sức khỏe về phòng, chống bệnh đái tháo đường nhằm nâng cao nhận thức và hiểu biết đúng của cộng đồng về bệnh đái tháo đường để chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh đái tháo đường hiệu quả.