Tham gia tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn vì hạnh phúc gia đình, vì tương lai đất nước

Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về Dân số (tháng 12) và Ngày Dân số Việt Nam (26/12) năm 2023 với chủ đề: “Tham gia tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn vì hạnh phúc gia đình, vì tương lai đất nước” tại huyện Cát Tiên đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực.

Cán bộ Trung tâm Y tế huyện Cát Tiên thăm khám, động viên bà mẹ trẻ vừa mới sinh con

Kế hoạch triển khai chương trình chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS), sức khỏe tình dục (SKTD) cho vị thành niên, thanh niên (VTN-TN) tỉnh Lâm Đồng (giai đoạn 2020 - 2025) được triển khai tại 9/9 xã, thị trấn trên địa bàn huyện Cát Tiên, đến nay đã đạt được một số kết quả nhất định: Huy động các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan truyền thông đại chúng trên địa bàn huyện tham gia vào vận động chính sách, nguồn lực và tạo môi trường xã hội thuận lợi cho công tác chăm sóc SKSS, SKTD của VTN-TN. Tổ chức triển khai các hoạt động lồng ghép, phối hợp hành động giữa các ngành, các tổ chức liên quan trong việc thí điểm các mô hình, triển khai có hiệu quả về chăm sóc SKSS, SKTD đối với VTN-TN. Thực hiện kiểm tra, giám sát các hoạt động chăm sóc SKSS, SKTD cho VTN-TN đối với tuyến y tế cơ sở... Nhờ đó, tỷ lệ nam, nữ VTN-TN được tư vấn khám sức khoẻ trước khi kết hôn tăng lên hàng năm. 

Bác sỹ Chuyên khoa II Nguyễn Hùng Hận - Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Cát Tiên cho biết: Công tác phối hợp liên ngành tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn cho thanh niên tại huyện Cát Tiên trong thời gian qua đã triển khai khá tốt. Được sự quan tâm chỉ đạo kịp thời của UBND huyện Cát Tiên, sự hỗ trợ sâu sát về chuyên môn của Chi cục Dân số -KHHGĐ tỉnh Lâm Đồng, Trung tâm Y tế Cát Tiên đã triển khai nhiều mô hình, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, UBND các xã, thị trấn tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân cho thanh niên tại địa phương diễn ra khá thuận lợi. Nhằm nâng cao hiệu quả mô hình tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân cũng như tư vấn cho nam, nữ thanh niên chuẩn bị kết hôn về lợi ích, tầm quan trọng của việc khám sức khỏe trước khi kết hôn, Trung tâm Y tế huyện đã tập trung triển khai nhiều giải pháp như: Thông qua các cuộc họp giao ban hàng tháng trong toàn đơn vị, chỉ đạo Phòng Dân số giao chỉ tiêu cho viên chức Dân số tại các xã, thị trấn tuyên truyền, vận động nam, nữ thanh niên chuẩn bị kết hôn tại địa bàn phụ trách đi khám sức khỏe trước khi kết hôn theo diện tài trợ của các dự án đang triển khai tại địa bàn huyện, hoặc tự chi trả chi phí khám nếu có điều kiện. Đồng thời, phối hợp với cán bộ Tư pháp - Hộ tịch, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện, xã, thị trấn thực hiện tư vấn và vận động các cặp thanh niên nam, nữ khi đến trụ sở UBND đăng ký kết hôn nên đi khám sức khỏe tiền hôn nhân trước khi được đăng ký kết hôn. Phối hợp với Huyện Đoàn Cát Tiên thực hiện các buổi tư vấn, tuyên truyền về SKSS, SKTD cho VTN-TN tại các điểm trường THPT trên địa bàn huyện...

Trung tâm Y tế huyện chỉ đạo Khoa Chăm sóc SKSS phối hợp với Phòng Dân số thường xuyên thực hiện khám SKSS, SKTD cho VTN-TN tại các trạm y tế, nếu phát hiện các bệnh lý sớm liên quan đến SKSS VTN-TN thì hướng dẫn chuyển tuyến trên khám, tầm soát, điều trị kịp thời.

Tuy nhiên, khó khăn hiện nay trong công tác này là chưa có kế hoạch thực hiện phối hợp giữa ngành Dân số với các ban, ngành, đoàn thể trong việc triển khai các hoạt động của mô hình. Bên cạnh đó, kiến thức chuyên môn của một số cán bộ làm công tác dân số còn hạn chế; thiếu trang thiết bị khám sức khỏe tiền hôn nhân. Việc sử dụng dịch vụ này chưa trở thành nhu cầu, chưa đạt được sự đồng thuận cao của cộng đồng do có rào cản như định kiến xã hội, tập quán văn hóa, chênh lệch trình độ dân trí, đặc biệt là ở những vùng sâu, vùng xa và ở vùng đồng bào DTTS; tính sẵn có của dịch vụ còn hạn chế dẫn đến việc tổ chức triển khai khám, tư vấn trước và sau khi khám giữa các tuyến còn chưa thuận lợi.

Hầu hết đối tượng VTN-TN mà nhất là các cặp nam nữ chuẩn bị kết hôn vẫn chưa nhận thức được lợi ích, vai trò của việc khám sức khoẻ trước khi lập gia đình. Tâm lý e ngại và lo lắng khi phải thực hiện một số quy trình khám nhạy cảm cũng là tâm lý chung khiến nhiều bạn trẻ không mấy mặn mà với việc kiểm tra sức khoẻ tiền hôn nhân. Ngoài ra, một số trường hợp còn lo sợ nếu phát hiện ra bệnh tật thì sẽ ảnh hưởng đến tình yêu, ảnh hưởng tình cảm giữa hai người…

Trong thời gian tới, cùng với việc xây dựng chính sách nâng cao chất lượng dân số, việc xây dựng chính sách tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn là hết sức cần thiết. Đặc biệt, cần tập trung tăng cường, đa dạng hóa các hình thức, loại hình truyền thông để tạo sự thu hút, hấp dẫn các đối tượng VTN-TN thực hiện tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn; khuyến khích, hỗ trợ nam, nữ thanh niên chuẩn bị kết hôn tham gia dịch vụ, đặc biệt là những đối tượng ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, vùng DTTS.