Tăng cường bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm

(LĐ online) - Sáng nay, 21/5, Bộ Y tế tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc tăng cường công tác bảo đảm an toàn thực phẩm (ATTP), phòng chống ngộ độc thực phẩm (NĐTP).

Tại điểm cầu UBND tỉnh Lâm Đồng, ông Võ Ngọc Hiệp - Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì hội nghị

Tại điểm cầu UBND tỉnh Lâm Đồng, ông Võ Ngọc Hiệp – Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì hội nghị. Cùng tham dự có đại diện các sở, ngành: Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công thương, Giáo dục và Đào tạo, Cục Quản lý thị trường, Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh.

Ông Đỗ Xuân Tuyên -Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế phát biểu khai mạc hội nghị

Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Đỗ Xuân Tuyên - Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế cho rằng trong tình hình vừa qua vẫn xảy ra nhiều vụ NĐTP, cần phải xem thể chế, cơ chế, chính sách đủ chưa và công tác tổ chức thực hiện, đặc biệt là tại các địa phương. Việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm đưa vào sử dụng vẫn còn là vấn đề. Giai đoạn gần đây xảy ra các vụ NĐTP có quy mô lớn. Để bảo đảm công tác ATTP trong thời gian tới, đặc biệt là Chỉ thị 17-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới, Hội nghị này, Bộ Y tế đề nghị các đại biểu cùng thảo luận để tìm ra giải pháp về thể chế, cơ chế chính sách, về tổ chức thực hiện ở cơ sở và ở các cơ quan đơn vị như thế nào để đảm bảo ATTP và hạn chế tối đa NĐTP xảy ra ở mức độ thấp nhất, tử vong ít nhất.

Theo thông tin của Bộ Y tế, giai đoạn 2014 -2018, trung bình mỗi năm cả nước xảy ra 160 vụ NĐTP, với 4.573 người mắc, 24 ca tử vong.

Giai đoạn 2019 -2023 ghi nhận trung bình mỗi năm có 100 vụ NĐTP với 2.181 người mắc, 23 ca tử vong.

Năm 2023 cả nước có 40 vụ NĐTP với 706 người mắc, 11 ca tử vong. Trong đó, có 7 vụ có số người mắc trên 30 người.

Trong 5 tháng đầu năm 2024 cả nước xảy ra 36 vụ NĐTP, với 2.138 người mắc (tăng 1.432 ca, chiếm 202,8% so với cùng kỳ năm 2023). Trong đó, có 10 vụ quy mô mắc trên 30 người (tăng 3 vụ so với cùng kỳ). Tại các bếp ăn tập thể của khu công nghiệp, khu chế xuất xảy ra 3 vụ với 518 người mắc (tăng 457 ca so với cùng kỳ), không có ca tử vong. Tại bếp ăn các trường học xảy ra 2 vụ với 56 người mắc (giảm 115 ca so với cùng kỳ), không có ca tử vong.

Trong 36 vụ NĐTP, có 2 vụ tìm ra nguyên nhân do hóa chất, 6 vụ do độc tố tự nhiên và 17 vụ không xác định nguyên nhân. Đặc biệt, có 11 vụ NĐTP liên quan đến vi sinh vật làm 1.241 người mắc, không ghi nhận trường hợp tử vong, chiếm 30,6% tổng số vụ nhưng chiếm tới 58% tổng số mắc.

Qua kết quả điều tra, truy xuất nguồn gốc một số vụ NĐTP quy mô lớn, Bộ Y tế ghi nhận việc thực hiện các quy định về ATTP của một bộ phận chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh chưa đầy đủ, thường xuyên. Một số cơ sở kinh doanh nông sản nhưng nhập nguyên liệu nông sản trôi nổi, không kiểm soát được chất lượng để cung cấp cho các đơn vị, người dân. Tại Sóc Trăng, qua kiểm tra thấy cơ sở có sản phẩm không có hồ sơ tự công bố sản phẩm; tại Khánh Hòa, quán cơm gà không thực hiện kiểm thực ba bước và lưu mẫu thức ăn theo quy định, không cung cấp được các hợp đồng và giấy tờ liên quan đến nguyên liệu thực phẩm; tại Đồng Nai, tiệm bánh mì không có đăng ký kinh doanh, không có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP, không có xác nhận tập huấn kiến thức về ATTP, không thực hiện khám sức khỏe định kỳ. Các cơ quan chức năng địa phương đang tiến hành truy xuất với các sản phẩm thịt, chả lụa thuộc quản lý của ngành Nông nghiệp.      

Các đại biểu ngành Y tế Lâm Đồng tham dự hội nghị

Ngay sau khi nhận được thông tin trong các vụ NĐTP, Bộ Y tế đã có văn bản chỉ đạo, đề nghị, hướng dẫn địa phương, Các cơ sở y tế tập trung nguồn lực tích cực điều trị cho các bệnh nhân, có thể xin hỗ trợ hội chẩn chuyên môn với tuyến trên. Đình chỉ ngay cơ sở gây ngộ độc, tổ chức điều tra, lấy mẫu thực phẩm, bệnh phẩm để xét nghiệm, xác định rõ nguyên nhân. Truy xuất đến tận cùng nguồn gốc các thực phẩm, nguyên liệu thực phẩm. Tăng cường kiểm tra, giám sát, hướng dẫn các cơ sở dịch vụ ăn uống đảm bảo vệ sinh, điều kiện ATTP, thực hiện nghiêm việc quản lý nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm, kiểm thực ba bước, lưu mẫu thực phẩm và vệ sinh trong các khâu chế biến. Tuyên truyền, giáo dục cho người dân kiến thức ATTP và biện pháp phòng chống NĐTP

Đối với một số vụ NĐTP lớn, Bộ Y tế đã thành lập đoàn công tác trực tiếp làm việc, hướng dẫn các đơn vị chức năng địa phương, kiểm tra thực tế tình hình tại các cơ sở y tế, các cơ sở, các địa điểm liên quan đến vụ ngộ độc (tỉnh Đồng Nai, tỉnh Vĩnh Phúc).

Bộ Y tế đề xuất, kiến nghị các địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 09/5/2016 về việc tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước về ATTP; Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 13/4/2020 về việc tiếp tục tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước về ATTP trong tình hình mới; Công điện số 44/CĐ-TTg ngày 03/5/2024 về việc ngăn ngừa, xử lý NĐTP; Công văn số 2487/BYT-ATTP ngày 11/5/2024 của Bộ Y tế về việc ngăn ngừa, xử lý NĐTP. Trong đó, người đứng đầu các cấp phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra vi phạm pháp luật về ATTP trên địa bàn; triển khai các biện pháp kiểm tra, giám sát chặt chẽ các nguyên liệu trước khi chế biến, chỉ sử dụng các nguyên liệu đã được kiểm soát, phù hợp các quy định của ngành Nông nghiệp, Công Thương.

UBND các cấp quan tâm công tác quản lý ATTP trên địa bàn, tăng cường, bố trí đầy đủ nguồn nhân lực, kinh phí. Nâng cao năng lực hiệu quả, hiệu lực quản lý đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm nhỏ lẻ, thức ăn đường phố, cơ sở kinh doanh, dịch vụ ăn uống, ATTP tại các chợ trên địa bàn. Chỉ đạo kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc nguyên liệu nông sản, đặc biệt với các cơ sở đã được cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP. Kiên quyết không để các cơ sở không có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP (đối với cơ sở thuộc đối tượng phải cấp) cung cấp thực phẩm. Tổ chức đánh giá nguy cơ mất ATTP, ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công thương chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường kiểm soát chặt với nguồn nguyên liệu thực phẩm, thực phẩm thuộc lĩnh vực được phân công quản lý theo quy định tại Nghị định số 15/2018/NĐ-CP, đặc biệt là các sản phẩm thịt, rau củ... Phối hợp với Bộ Y tế điều tra nguyên nhân và chủ trì trong việc truy xuất nguồn gốc và xử lý thực phẩm gây ngộ độc thuộc lĩnh vực được phân công quản lý. Tổ chức thực hiện chương trình giám sát, phòng ngừa, ngăn chặn sự cố an toàn thực phẩm và công tác phân tích nguy cơ đối với ATTP thuộc lĩnh vực được phân công quản lý.

Đại biểu các sở, ngành của tỉnh tham dự hội nghị

Các địa phương, các bộ, ngành tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, từ quy định điều kiện cơ sở, trang thiết bị, con người, các quy định đối với nguyên liệu thực phẩm, nguồn nước sử dụng; xử lý nghiêm vi phạm. Yêu cầu các Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, các công ty kiên quyết không ký hợp đồng cung cấp nguyên liệu, cung cấp suất ăn, dịch vụ ăn uống với các cơ sở không đủ điều kiện ATTP, không có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP theo quy định. Phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, đoàn thể trong công tác bảo đảm an toàn thực phẩm và phòng chống NĐTP tại các cơ quan, công ty, trường học, đơn vị.

Bộ Thông tin và Truyền thông, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công thương đẩy mạnh công tác tuyên truyền các biện pháp bảo đảm an toàn thực phẩm trong sản xuất, chế biến, kinh doanh và tiêu dùng thực phẩm. Tuyên truyền để chủ doanh nghiệp, chủ cơ sở thấy sức khỏe của người lao động là tài sản, đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp, cho cơ sở, từ đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong việc đảm bảo tốt khẩu phần ăn của người lao động. Tuyên truyền để người tiêu dùng, người lao động thấy sức khỏe là vốn quý, tự chủ động tìm hiểu, nâng cao kiến thức về bảo đảm an toàn thực phẩm và biện pháp phòng chống NĐTP; sử dụng thực phẩm an toàn tại cơ quan, nơi làm việc, nơi sinh sống, đảm bảo cả yêu cầu về dinh dưỡng.