Tiểu đoàn 840 anh hùng

Cách đây hơn 60 năm, ngày 2/9/1961, Tiểu đoàn 840 được thành lập trên cơ sở hợp nhất Tiểu đoàn 120 và Tiểu đoàn 365. Suốt chặng đường chiến đấu gian khổ, Tiểu đoàn đã có nhiều trận đánh oanh liệt, giúp xoay chuyển cục diện của quân ta trên chiến trường. Những chiến công đó không những là niềm tự hào của mỗi cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn khi nhìn lại mà còn góp phần viết nên những trang sử vẻ vang của lực lượng vũ trang Nhân dân ta, tô thắm truyền thống anh hùng bất khuất của dân tộc.

Cán bộ, chiến sĩ tại Hội thảo lịch sử truyền thống Tiểu đoàn 840. Ảnh: Tư liệu

• KHẮC PHỤC MỌI GIAN KHÓ

Quân khu 6 khi đó bao gồm diện tích khá rộng khoảng 40 ngàn km², núi rừng cao nguyên trùng điệp, đồng bằng nhỏ hẹp, chia cắt, khô cằn, trống trải, cư dân thưa thớt, kinh tế còn hết sức nghèo nàn. Điều kiện hậu cần và hậu phương tại chỗ rất yếu kém. Trong khi đó, Quân khu 6 lại mang tính chất vùng biên, chia lửa của chiến trường B2, mọi sự chi viện về sức người, sức của trên chiến trường cho Quân khu 6 nói riêng và Tiểu đoàn 840 rất ít ỏi. Thậm chí, “có lúc Trung ương bổ sung cho Quân khu 6 đến cấp trung đoàn như Trung đoàn Bắc Sơn (346) và nhiều tiểu đoàn, nhưng Miền (B2) cũng điều đi hết”, như lời phát biểu của cố Thượng tướng Nguyễn Minh Châu, nguyên Tư lệnh Quân khu 6, 7, nguyên Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Miền.

Trong khi đó, Tiểu đoàn 840 là tiểu đoàn chủ lực của Quân khu 6, phải cơ động khắp các núi rừng hiểm trở, rậm rạp Nam Tây Nguyên lẫn các vùng đất cằn cỗi, thiếu thốn, có nơi đi cả ngày mới tìm thấy nước uống, của vùng cực Nam Trung Bộ. Vì vậy, “để hoàn thành nhiệm vụ, bộ đội ta dựa vào rừng để sinh tồn. Gạo rang và cơm vắt hết, đồng đội tìm lá bép, củ chụp, củ nầng… để cầm hơi đánh giặc. Nhưng giữa hoàn cảnh khắc nghiệt đó, Tiểu đoàn vẫn phát huy truyền thống anh hùng bất khuất, lập nên nhiều chiến công vang dội, khiến kẻ thù khiếp sợ”, ông Nguyễn Doãn Thái Hòa (70 tuổi), nguyên chiến sĩ Tiểu đoàn 840, kể lại. 

Ngay khi thành lập, Tiểu đoàn đã có các trận đánh làm rung chuyển hệ thống kềm kẹp của địch ở vùng Nam Khánh Hòa và Bắc Ninh Thuận, tiêu biểu có thể kể tới các trận Cửu Lợi, Hòa Tân, Cẩm Sơn, Mỹ Tường. Sau đó, là các trận Đầm Ròn, Hăng Tơ, Lách Tưng, Đồng Ma, Di Dút, Buôn Đá… vang dội khắp Tây Nguyên lúc bấy giờ, làm thất bại kế hoạch phản kích của địch và giúp quân ta bảo vệ vùng căn cứ và hành lang chiến lược Bắc - Nam. Tiếp đến, Tiểu đoàn không những đánh bại hoàn toàn thủ đoạn “trực thăng đổ chụp - vồ mồi” của không quân Mỹ mà còn thiêu cháy nhiều đơn vị bộ binh cơ giới Mỹ, làm rung chuyển các căn cứ Mỹ - Ngụy, trong chiến dịch Mậu Thân 1968. Những trận đánh này đã làm thay đổi cục diện chiến trường, góp phần quan trọng vào thắng lợi của quân và dân ta trong những giai đoạn cam go nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ.

“Dù vậy, có thể khẳng định, về hỏa lực, pháo binh và máy bay, chúng ta không thể sánh bằng địch; bộ đội ta chỉ là những người lính nhỏ bé với vũ khí, trang bị thô sơ. Nhưng với tinh thần quật khởi và ý chí thép, chúng ta đã giành được những chiến thắng lẫy lừng và mang lại độc lập, tự do cho dân tộc”, ông Hòa tự hào nói.

Ông Nguyễn Doãn Thái Hòa kể lại các hướng tiến công của quân ta trong các trận chiến lịch sử

• VIẾT NÊN NHỮNG TRANG SỬ VẺ VANG

Trong suốt 15 năm (1961 - 1975) chiến đấu chống đế quốc Mỹ, Tiểu đoàn đã đánh hơn 500 trận lớn nhỏ, tiêu diệt 7 chi khu - quận lỵ, 6 tiểu đoàn, 45 đại đội địch, loại khỏi vòng chiến đấu 65 ngàn tên địch, thu 17 ngàn súng các loại, phá hủy 750 xe quân sự, trong đó có 379 xe tăng và xe bọc thép, phá hủy và bắn rơi 125 máy bay,… Trong suốt hành trình gian khổ đó, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn không những luôn nêu cao tinh thần quả cảm, bất khuất mà còn vận dụng hiệu quả, sáng tạo linh hoạt các chiến thuật, vô hiệu hóa các thủ đoạn gian manh của kẻ thù.

Khi đất nước thống nhất, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 840 đã tiếp tục củng cố lực lượng, truy quét bọn phản động fulro. Trong đó, theo nguyên chiến sĩ Tiểu đoàn 840 Nguyễn Doãn Thái Hòa, Tiểu đoàn đã có nhiều trận đánh điển hình, vang dội khắp vùng Tây Nguyên lúc bấy giờ, góp phần to lớn vào việc tiêu diệt lực lượng fulro, làm tan rã các tổ chức phản động, giữ vững an ninh vùng Tây Nguyên. Đồng thời, Tiểu đoàn cũng đã nêu cao tinh thần quốc tế cao cả, giúp Nhân dân Campuchia thoát ra khỏi thảm họa diệt chủng, giành lại quyền được sống, quyền làm người và bước vào kỷ nguyên hòa bình, xây dựng đất nước. 

Nhận xét về lịch sử hào hùng, anh dũng của Tiểu đoàn 840, cố Thượng tướng Nguyễn Minh Châu, đã từng nói: “Tiểu đoàn 840 là tiểu đoàn chủ công cơ động của Quân khu nên có lúc Quân khu giao nhiệm vụ cho Tiểu đoàn quá sức. Tiểu đoàn đã vừa phải liên tục đánh địch, vừa làm nòng cốt phối hợp các đơn vị, các địa phương trong Quân khu và phối hợp với lực lượng cấp trên để đánh địch làm chuyển biến tương quan lực lượng trên chiến trường có lợi cho ta. Có lúc Tiểu đoàn đánh cả ngày lẫn đêm, đánh bồi, đánh nhồi, lúc tập trung, lúc phân tán linh hoạt, có ngày phải đánh nhiều trận… Nhưng cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn không bao giờ thoái thác nhiệm vụ, không một lời kêu ca phàn nàn, sẵn sàng nhận khó khăn về mình, vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao”.

Với những thành tích xuất sắc đó, Tiểu đoàn 840 đã vinh dự được Đảng và Nhà nước hai lần phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, vào ngày 20/12/1972 và ngày 12/9/1985. Đặc biệt, trong Tiểu đoàn có 2 đại đội và hai cán bộ được tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Ngoài ra, Tiểu đoàn được tặng thưởng 6 Huân chương Quân công hạng Nhì và Ba, 24 Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì và Ba. 

Những danh hiệu này không chỉ là sự ghi nhận về những chiến công oanh liệt của Tiểu đoàn 840, mà còn là biểu tượng cho tinh thần bất khuất, lòng trung kiên và sự hy sinh cao cả của các chiến sĩ. Mỗi huân chương, mỗi danh hiệu đều mang trong mình những trang sử vẻ vang, khắc ghi những bước tiến mạnh mẽ của Tiểu đoàn qua các giai đoạn khó khăn, đầy cam go của cuộc kháng chiến. Những thành tích đó đã góp phần tôn vinh vị thế của Tiểu đoàn 840 trong lòng Nhân dân và quân đội, trở thành niềm tự hào cho các thế hệ tiếp nối, tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng trên quá trình bảo vệ và xây dựng Tổ quốc.