Góc an lành nơi vườn quốc gia xanh ngắt

Một thôn nhỏ với hơn 20 nóc nhà nằm yên bình sát Vườn Quốc gia Cát Tiên. Nơi ấy, một góc nhỏ an bình, với những người nông dân giản dị, một tình yêu nồng nàn với rừng, với đất, với những điều tốt đẹp trong cuộc đời.

Trục đường chính của bản Brun nhỏ bé và xinh đẹp

BẢN BRUN, GÓC AN YÊN BÊN VƯỜN QUỐC GIA

 Rất ít người biết đến một thôn rất nhỏ có cái tên rất lạ: Bản Brun, nằm trên địa bàn xã Gia Viễn, huyện Đạ Huoai. Càng đặc biệt hơn nữa, Brun có "tuổi đời" còn rất trẻ, mới 18 năm. Chỉ chừng ấy năm, thôn nhỏ này đang ca bài ca no ấm, bài ca của những người Mạ yêu đất, yêu rừng.

Già làng Điểu K’Ít, người lớn tuổi nhất bản Brun nhớ lại: Xưa nay, người Mạ ở Brun sống trong vùng lõi Vườn Quốc gia Cát Tiên. Du canh du cư, bà con dừng lại ở mảnh ruộng này 1, 2 vụ mùa. Đất cằn, cây lúa không lên được, bà con lại vác rựa đi khai phá một mảnh ruộng khác. Bản vẫn tên là Brun nhưng cuộc sống khác hẳn hôm nay. Già K’Ít không quên những ngày gian khổ ấy, khi người dân Brun vật lộn với cái đói, cái nghèo, cuộc sống nặng nề, leo lắt như bếp lửa đêm đông lạnh buốt. Rồi, khi được Nhà nước vận động bà con chuyển từ vùng lõi Vườn Quốc gia Cát Tiên ra bản Brun bây giờ, bà con cũng rất băn khoăn. Cuộc sống du canh du cư, với những thói quen, tập quán sinh hoạt nhiều đời trong vùng lõi rừng đã hằn sâu vào tâm thức người Mạ. Nhưng, khi ấy, già K’Ít cũng như nhiều già làng và người trẻ của bản Brun quyết định, phải tiên phong để mang lại tương lai cho người Brun.

Bí thư Chi bộ thôn Điểu K’Long không quên những đêm, các già làng, cán bộ xã, cán bộ huyện ngồi tâm tình với bà con về cuộc sống mới, vận động bà con ra ngoài định cư. Và, người bản Brun đã theo chủ trương Đảng, cùng Nhà nước, người già, người trẻ chia tay với khu rừng Cát Tiên để định cư ở nơi bản Brun bây giờ. Ra đất mới, người Brun mới quen định canh định cư, quen những mảnh ruộng để trồng lúa nước, với con đường giữa thôn, với việc chăm sóc hoa, cây cảnh, làm đẹp cho bản Brun. Người Brun cũng học trồng cây cà phê và bây giờ là trồng cả sầu riêng.

 Hôm nay, khác hẳn với buôn xưa đói nghèo, người Brun không còn đói, cả thôn không còn hộ nghèo, cũng không có hộ cận nghèo. Trẻ em đi học tại trường Gia Viễn, thanh niên đi học trung cấp, đại học, người ở lại thôn trồng cà phê, trồng sầu riêng, người tới các khu công nghiệp, hòa nhịp cùng cuộc sống sôi động nơi phố thị. Từ vùng lõi Vườn Quốc gia Cát Tiên cho tới hôm nay, 18 năm đã biến buôn xưa leo lắt giữa rừng già thành thôn nhỏ xinh đẹp.

Ánh điện làm sáng bản Brun

XÂY DỰNG BẢN BRUN NO ẤM

“Brun hôm nay thật sự ấm no, chúng tôi không còn hộ nghèo, cái đói đã lùi xa rất lâu. Nhà ai cũng có ruộng làm lúa, trồng điều, trồng cà phê, trồng sầu riêng. Trẻ con đi học, toàn bản điện sáng trưng”, anh Điểu K’Vinh - Trưởng thôn trẻ của bản Brun rất tự hào chia sẻ. Khi di dời từ vùng lõi Vườn Quốc gia Cát Tiên ra bản Brun bây giờ, anh K’Vinh còn là cậu bé. Anh nhớ lại khi ấy, ra thôn mới, mỗi gia đình đều được chia mấy sào lúa nước. Thuỷ lợi kéo nước từ đập trong Vườn Quốc gia về đến thôn, tạo nên những mảnh ruộng màu mỡ, giúp người Brun đủ ăn hằng ngày. Năm 2008, bản Brun có điện, ánh sáng rực rỡ đã khiến người Brun xúc động bởi hàng trăm năm sống trong rừng già, ánh sáng duy nhất trong đêm là bếp lửa leo lét.

Người Brun trồng lúa nước năng suất cao, tới 6 tấn/ha/vụ. Mỗi năm có ba vụ lúa, thóc ăn không hết, bà con bán bớt để lấy tiền chi tiêu. Mỗi hộ nhận khoán 30 ha rừng, 22 thành viên thành lập bốn nhóm tuần tra, thường xuyên bảo vệ diện tích rừng được giao. Anh K’Vinh bảo, thanh niên Brun bây giờ tự mua được xe hơi, còn xe máy trong bản toàn xe đẹp.

Nơi ven rừng Cát Tiên, thôn nhỏ chỉ có 26 nóc nhà, các ngôi nhà nằm dọc một trục đường chính, và nhà nào cũng trồng hoa, trồng cây xanh dọc lối. Mỗi tuần, chi bộ Đảng, cán bộ thôn lại vận động bà con ra dọn dẹp. Toàn thôn sạch đẹp, có một góc công viên xinh xinh nằm ngay nhà văn hóa của thôn.

“Toàn thôn dù chỉ có 26 hộ, 84 khẩu nhưng chúng tôi có chi bộ thôn với 8 đảng viên đang sinh hoạt”, Bí thư Chi bộ thôn Điểu K’Long tự hào. Giữ gìn cái tên từ các cụ truyền lại, những người trẻ của thôn luôn chăm chỉ lao động sản xuất, chăm chỉ học tập và tham gia sinh hoạt địa phương rất hăng hái. Điểu K’Khánh, đảng viên trẻ nhất của chi bộ thôn chính là cháu nội của già làng Điểu K’Ít. K’Khánh tâm sự, là nông dân trẻ, anh hăng hái làm việc, trồng cà phê, trồng sầu riêng. Gia đình đã mua được xe ô tô, với ngôi nhà khang trang, cho con cái tới trường. Còn về phần anh, theo tiếng gọi của Đảng, anh trở thành đảng viên trẻ của chi bộ, tiếp nối truyền thống gia đình.

Chị Điểu Thị Biên may đồ truyền thống người Mạ

Không chỉ vun vén xây dựng bản Brun xinh đẹp, nơi ấy còn là nơi những người phụ nữ Châu Mạ giữ gìn truyền thống. Chị Điểu Thị Biên, người con bản Brun cho biết, chị vẫn giữ được kỹ thuật may các trang phục truyền thống của người Mạ. Mỗi ngày lễ, ngày hội, người bản Brun vẫn mặc những bộ trang phục mang màu núi rừng. Và, chị còn thành lập cơ sở may đồ dệt thổ cẩm, phục vụ nhu cầu của cư dân trong bản cũng như của những chị em phụ nữ sống tại các thôn lân cận. Cơ sở may thổ cẩm của chị hoạt động đều đặn, nhất là trong những dịp lễ, tết, nhu cầu mặc đồ truyền thống của người Châu Mạ được khôi phục từ chính đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ.

Ruộng lúa nước xanh ngắt của người dân Brun.