Những người Mạ anh hùng đã đi qua cuộc kháng chiến ác liệt, hôm nay đang cùng con cháu chung tay xây dựng cuộc sống mới trên mảnh đất họ đã từng đổ máu để giữ gìn một cuộc sống no ấm, thanh bình.
Đi từ thôn 1 đến thôn 5 xã Đinh Trang Thượng (huyện Di Linh) mùa này, thôn nào cũng có hộ đang khởi công xây nhà mới, với những căn nhà trị giá đến vài trăm triệu đồng. Buôn làng ngày càng khang trang, sạch, đẹp bên những con đường liên thôn đã được nhựa hóa. Đặc biệt, những chuyển biến nhanh trong phát triển kinh tế - xã hội từ 5 năm trở lại đây đang giúp những người Mạ phát huy truyền thống anh hùng trên con đường phát triển nhanh và bền vững.
Gặp chúng tôi, đồng chí K’ Nhơn, Bí thư Đảng ủy xã vui mừng thông báo: “Ba năm nay, tỷ lệ huy động học sinh ra lớp đều đạt 100%, duy trì sĩ số lớp đạt 98%, xã đã hoàn thành phổ cập tiểu học đúng độ tuổi và đã được công nhận giáo dục trung học cơ sở”. Rõ ràng đây là bước chuyển mình lớn, xuất phát từ chủ trương nâng cao dân trí, nâng cao chất lượng dạy và học, kịp thời động viên, khuyến khích con em các dân tộc đến trường. Do đó, thế hệ học sinh đầu tiên đã tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng, đại học bắt đầu trở về phục vụ quê hương trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, y tế, giáo dục như Bí thư Đoàn xã K’ Vinh, cán bộ tư pháp K’ Thắng, Xã đội trưởng K’ Bảy…
Thành công trong lĩnh vực giáo dục đã và đang hỗ trợ cho những chuyển biến lớn về kinh tế, văn hóa, xã hội. Lực lượng học sinh tốt nghiệp phổ thông cơ sở, phổ thông trung học đang cùng với cha mẹ, ông bà thực hiện tốt cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư, thực hiện quy ước xây dựng nếp sống văn minh, duy trì thuần phong mỹ tục, bảo tồn bản sắc văn hóa tộc người… Từ bỏ dần các hủ tục nghi kỵ nhau là ma lai, cầu cúng khi bị đau ốm. Đến nay toàn xã đã có 3/5 thôn được công nhận là thôn văn hóa.
Đi cùng chúng tôi đến các thôn, buôn, ông K’ Wẹ, Phó Chủ tịch UBND xã chỉ cho chúng tôi cơ sở hạ tầng của xã được Nhà nước hỗ trợ từ các chương trình 327, 135, 134, 168 như: Chương trình 135 năm 2004 đã hoàn thành mạng lưới điện cho toàn xã, năm 2005 hoàn chỉnh hệ thống nước sạch, năm 2006 khánh thành đường nhựa liên thôn, năm 2008 đến nay tiếp tục mở đường rải đá cấp phối vào khu sản xuất của thôn 1, 2, 3, 4, đưa vào sử dụng hồ chứa nước 608 tưới cho gần 100 ha cà phê của 140 hộ ở thôn 4, thôn 5; hồ đập Đạsrọ 1, Đạsrọ 2 phục vụ tưới tiêu cho 70% diện tích cà phê của thôn 1, thôn 2. Chương trình 134 vừa xây dựng cho dân 159 căn nhà và đã được công nhận xóa nhà tạm trên toàn xã. ông K’ Wẹ nói: “Nhờ chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước, đến nay người Mạ ở Đinh Trang Thượng đã biết tập trung đầu tư thâm canh, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, biết sử dụng giống mới có năng suất cao, mở rộng diện tích cây cà phê. Người dân đã chủ động đào, đắp 100 ao, hồ lớn nhỏ vừa nuôi cá, vừa trữ nước tưới cho cà phê. Nhờ tích cực tham gia các lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật chăm bón cà phê, kỹ thuật sử dụng phân bón, 1700 ha cà phê trong toàn xã đang sinh trưởng mạnh, với năng suất 1,8 tạ/ha. Bên cạnh đó, bà con còn trồng 30 ha bắp, chăn nuôi 123 con trâu, 288 con bò, 400 con dê. 530 con heo, 2500 gia cầm. 217 hộ người Mạ trong xã đã nhận giao khoán quản lý 4669 ha rừng”.
Gặp chúng tôi, đồng chí K’ Nhơn, Bí thư Đảng ủy xã vui mừng thông báo: “Ba năm nay, tỷ lệ huy động học sinh ra lớp đều đạt 100%, duy trì sĩ số lớp đạt 98%, xã đã hoàn thành phổ cập tiểu học đúng độ tuổi và đã được công nhận giáo dục trung học cơ sở”. Rõ ràng đây là bước chuyển mình lớn, xuất phát từ chủ trương nâng cao dân trí, nâng cao chất lượng dạy và học, kịp thời động viên, khuyến khích con em các dân tộc đến trường. Do đó, thế hệ học sinh đầu tiên đã tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng, đại học bắt đầu trở về phục vụ quê hương trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, y tế, giáo dục như Bí thư Đoàn xã K’ Vinh, cán bộ tư pháp K’ Thắng, Xã đội trưởng K’ Bảy…
Thành công trong lĩnh vực giáo dục đã và đang hỗ trợ cho những chuyển biến lớn về kinh tế, văn hóa, xã hội. Lực lượng học sinh tốt nghiệp phổ thông cơ sở, phổ thông trung học đang cùng với cha mẹ, ông bà thực hiện tốt cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư, thực hiện quy ước xây dựng nếp sống văn minh, duy trì thuần phong mỹ tục, bảo tồn bản sắc văn hóa tộc người… Từ bỏ dần các hủ tục nghi kỵ nhau là ma lai, cầu cúng khi bị đau ốm. Đến nay toàn xã đã có 3/5 thôn được công nhận là thôn văn hóa.
Đi cùng chúng tôi đến các thôn, buôn, ông K’ Wẹ, Phó Chủ tịch UBND xã chỉ cho chúng tôi cơ sở hạ tầng của xã được Nhà nước hỗ trợ từ các chương trình 327, 135, 134, 168 như: Chương trình 135 năm 2004 đã hoàn thành mạng lưới điện cho toàn xã, năm 2005 hoàn chỉnh hệ thống nước sạch, năm 2006 khánh thành đường nhựa liên thôn, năm 2008 đến nay tiếp tục mở đường rải đá cấp phối vào khu sản xuất của thôn 1, 2, 3, 4, đưa vào sử dụng hồ chứa nước 608 tưới cho gần 100 ha cà phê của 140 hộ ở thôn 4, thôn 5; hồ đập Đạsrọ 1, Đạsrọ 2 phục vụ tưới tiêu cho 70% diện tích cà phê của thôn 1, thôn 2. Chương trình 134 vừa xây dựng cho dân 159 căn nhà và đã được công nhận xóa nhà tạm trên toàn xã. ông K’ Wẹ nói: “Nhờ chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước, đến nay người Mạ ở Đinh Trang Thượng đã biết tập trung đầu tư thâm canh, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, biết sử dụng giống mới có năng suất cao, mở rộng diện tích cây cà phê. Người dân đã chủ động đào, đắp 100 ao, hồ lớn nhỏ vừa nuôi cá, vừa trữ nước tưới cho cà phê. Nhờ tích cực tham gia các lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật chăm bón cà phê, kỹ thuật sử dụng phân bón, 1700 ha cà phê trong toàn xã đang sinh trưởng mạnh, với năng suất 1,8 tạ/ha. Bên cạnh đó, bà con còn trồng 30 ha bắp, chăn nuôi 123 con trâu, 288 con bò, 400 con dê. 530 con heo, 2500 gia cầm. 217 hộ người Mạ trong xã đã nhận giao khoán quản lý 4669 ha rừng”.
Vụ cà phê vừa qua, ở Đinh Trang Thượng đã có nhiều hộ thu hoạch trên 10 tấn cà phê nhân như hộ ông K’ Sar, K’ Tòng, K’ Rài, K’ Mé. Đi đầu trong việc chăm sóc cà phê một cách bài bản, cà phê cho năng suất cao chính là ông K’ Wẹ. Bà con trong vùng thường đến hỏi ông K’ Wẹ những kinh nghiệm trồng, chăm sóc, cắt tỉa cành cho cà phê. Từ thu nhập cà phê, 70% hộ dân đã mua được máy xay xát, bơm tưới cà phê, 40 hộ mua xe công nông, 5 hộ sắm xe hơi, 100% hộ có xe máy, tivi…
Những người Mạ anh hùng đã đi qua cuộc kháng chiến ác liệt, hôm nay đang cùng con cháu chung tay xây dựng cuộc sống mới trên mảnh đất họ đã từng đổ máu để giữ gìn một cuộc sống no ấm, thanh bình.
ĐINH THỊ NGA
