Di Linh hiện đã có gần 60% dân số trong toàn huyện tham gia đóng BHYT. Đây là con số rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, trong việc khám bệnh cho người tham gia đóng BHYT vẫn còn có những trăn trở!
Huyện Di Linh là đơn vị có tỷ lệ người tham gia đóng (mua) bảo hiểm y tế (BHYT) cao nhất tỉnh. Di Linh hiện đã có gần 60% dân số trong toàn huyện tham gia đóng BHYT. Đây là con số rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, trong việc khám bệnh cho người tham gia đóng BHYT vẫn còn có những trăn trở!
 |
| Chờ khám BHYT tại Trung tâm Y tế Di Linh |
Không chỉ bất cập ở tuyến xã
Dân số toàn huyện Di Linh hiện có gần 160 ngàn người; trong đó, có hơn 90 ngàn người đã tham gia đóng BHYT, bao gồm cán bộ công nhân viên chức, người nghèo, người DTTS, học sinh, trẻ em dưới 6 tuổi và những người tham gia đóng BHYT tự nguyện. Do số lượng đông nên phải cần đến mạng lưới y tế tuyến xã mới có thể đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh BHYT. Toàn huyện hiện có 1 bệnh viện huyện (Trung tâm Y tế); 18 trạm y tế xã, thị trấn và 2 phân viện (phòng khám đa khoa khu vực). Hàng năm, tổng số bệnh nhân đến khám bệnh tại các cơ sở y tế tuyến xã lên tới hàng chục ngàn lượt người. Số lượng rất đông; còn chất lượng khám, chữa bệnh chưa thể lượng hóa được bằng con số để đánh giá, nhưng chắc chắn là còn có những hạn chế nhất định. Bởi lẽ, mỗi trạm y tế xã cao lắm cũng chỉ có được 1 bác sĩ; trong khi đó, Di Linh còn 2 trạm chưa có bác sĩ. Các y, bác sĩ tuyến xã, chủ yếu là khám “chay” (khám lâm sàng), vì thiếu hẳn những phương tiện, trang thiết bị y tế cần thiết, như máy siêu âm, máy đo điện tim…
Chỉ đơn cử thực tế xã Đinh Trang Hòa - một xã đã được công nhận “xã đạt chuẩn về y tế”, nằm cạnh trục quốc lộ 20, điều kiện tương đối thuận tiện hơn so với nhiều các xã khác trong huyện. Đinh Trang Hòa hiện có hơn 16 ngàn dân mà đã có tới 8.974 người mua BHYT. Ngoài Trạm Y tế đóng chân tại khu trung tâm, xã Đinh Trang Hòa còn có thêm 1 phân trạm, với biên chế cán bộ y tế gồm 12 người (trong đó có 1 bác sĩ, 2 y sĩ) và 19 cán bộ y tế thôn bản. Năm 2011, Trạm Y tế xã đã khám bệnh theo thẻ BHYT cho hơn 12.000 lượt người và từ đầu năm 2012 đến nay, đã khám cho 10.549 lượt người. Theo bác sĩ K’Nhim - Trưởng Trạm Y tế xã, cho biết: Do giới hạn về nhiều mặt, cơ sở vật chất chật hẹp và quá xuống cấp (tuy đạt “chuẩn”, nhưng còn “nợ”); thiếu phương tiện, nên chỉ khám lâm sàng; trình độ chuyên môn còn hạn chế… nên Trạm chỉ khám và điều trị những căn bệnh thông thường, còn lại là chuyển lên tuyến huyện. Ngoài ra, Trạm Y tế xã còn gặp khó khăn trong việc khám BHYT là do cấp mới hoặc cấp đổi thẻ BHYT còn chậm, có những sai sót về tên, tuổi, năm sinh… gây phiền hà cho dân.
Tuyến huyện vẫn còn bất cập
Khác với tuyến xã, bất cập trong việc khám bệnh BHYT ở tuyến huyện là sự “quá tải” về số lượng bệnh nhân. Một hiện tượng đã lặp đi lặp lại nhiều lần, là và ngày đầu tuần, thường thì bệnh nhân khám theo thẻ BHYT tại Trung tâm Y tế huyện quá đông và phải chờ đợi quá lâu. Mới đây, chúng tôi cố tình đến vào ngày thứ sáu, lúc gần trưa, thế mà lượng người chờ khám BHYT vẫn còn quá đông; trong khi những phòng khám khác thì lại vắng vẻ, không một bóng người. Anh K’Breoh (bệnh nhân đến từ xã Bảo Thuận) không được vui khi nói chuyện với chúng tôi: “Tôi đến từ lúc 8 giờ, bây giờ đã gần 11 giờ rồi, mà chưa được khám!”. Còn hai cha con anh K’Bim (đến từ xã Đinh Trang Hòa) nói: “Tôi đến từ lúc 9 giờ, mà giờ này vẫn chưa đến lượt!”… Lúc đó, chúng tôi quan sát ở phòng khám BHYT thì độc nhất chỉ có 1 bác sĩ khám bệnh và 1 nhân viên giúp việc ghi chép còn một chồng sổ khám BHYT, làm việc không nghỉ tay.
Khi nói chuyện với một cán bộ y tế làm việc ở phòng khác thì được giải thích: “Mọi khi, phòng khám BHYT có 2 bác sĩ, do hôm nay đi học nghị quyết, nên thiếu bác sĩ khám, bệnh nhân phải chờ lâu thôi!”. Và, khi làm việc với cán bộ trong Ban Giám đốc Trung tâm Y tế huyện, thì được lý giải: Sự quá tải và hiện tượng bệnh nhân chờ đợi lâu khi khám BHYT chỉ đúng khi Trung tâm còn làm việc tại cơ sở cũ. Từ ngày Trung tâm chuyển về cơ sở mới này, Ban Giám đốc đã cải tiến và tăng cường bác sĩ cho phòng khám BHYT (hiện có 2 bác sĩ) và đã khắc phục dần hiện tượng này.
Việc cải tiến và tăng cường bác sĩ khám BHYT là điều rất cần. Tuy nhiên, thiết nghĩ là không nhất nhất chỉ có 1 phòng khám BHYT và phân công 2 bác sĩ trực khám hàng ngày. Nên chăng, với số lượng người khám BHYT ở tuyến huyện đông như hiện nay, thì Trung tâm Y tế Di Linh có thể cân đối, tăng thêm phòng khám và tăng thêm bác sĩ khám BHYT. Việc bố trí và phân công đó cũng hết sức linh hoạt theo thực tế số lượng bệnh nhân đến khám từng ngày để giảm bớt phiền hà.
Hiện nay, trong số hơn 90 ngàn người tham gia đóng BHYT, thì hầu hết là đóng BHYT bắt buộc và người được hưởng ưu đãi BHYT. Còn số người mua BHYT tự nguyện trong toàn huyện hiện chưa tới 5 ngàn người. Nên thiết nghĩ (chỉ mới đề cập đến việc “khám” và chưa nói đến chất lượng “điều trị”), nếu không khắc phục được những bất cập nói trên, thì khó lòng vận động gia tăng số lượng người mua BHYT tự nguyện!
XUÂN LONG
