Trên địa bàn huyện Lạc Dương có 3 dự án thủy lợi và thủy điện cần tiến hành bồi thường và hỗ trợ để giải phóng mặt bằng để xây dựng công trình là dự án thủy điện Yan Tann Siên, Đạ Dâng Đachomo và Hồ số Bảy thuộc xã Đưng Knớ, xã Lát và thị trấn Lạc Dương.
Trên địa bàn huyện Lạc Dương có 3 dự án thủy lợi và thủy điện cần tiến hành bồi thường và hỗ trợ để giải phóng mặt bằng để xây dựng công trình là dự án thủy điện Yan Tann Siên, Đạ Dâng Đachomo và Hồ số Bảy thuộc xã Đưng Knớ, xã Lát và thị trấn Lạc Dương.
Theo ông Phạm Triều - Phó Chủ tịch UBND huyện Lạc Dương, đây là 3 dự án đáng quan tâm về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trong thời gian vừa qua và hiện nay trên địa bàn huyện Lạc Dương. Theo đó, dự án thủy điện Yan Tann Siên có đơn vị chủ đầu tư là Công ty cổ phần Thủy điện Cao Nguyên Sông Đà, dự án Thủy điện Đạ Dâng Đachomo do Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Long Hội làm chủ đầu tư và dự án Thủy lợi Hồ số Bảy có chủ đầu tư là Phòng NN-PTNT huyện Lạc Dương.
Ở dự án Thủy điện Yan Tann Siên, diện tích bị ngập là 5ha đất nông nghiệp; số thôn bị ảnh hưởng là 1 thôn với tổng số hộ bị ảnh hưởng là 7 hộ (52 nhân khẩu). Ở công trình Thủy điện Đạ Dâng Đachomo, tổng diện tích đất bị ảnh hưởng là 50,8ha; trong đó, đất ở nông thôn chiếm 1,2ha, đất nông nghiệp 40,8ha và diện tích còn lại (8,8ha) là đất lâm nghiệp. Với dự án Đạ Dâng Đachomo, số hộ (thuộc xã Lát) bị ảnh hưởng khá lớn: 156 hộ với 818 nhân khẩu; trong đó, số hộ phải di dời tái định cư nơi khác chiếm 54 hộ (253 nhân khẩu). Với dự án thủy lợi Hồ số Bảy, việc ảnh hưởng để phải di dân tái định cư không đáng kể (chỉ có 1 hộ rơi vào diện này) và diện tích đất bị thu hồi cũng không đáng kể.
Đến lúc này, với dự án Thủy điện Yan Tann Siên, Công ty cổ phần Thủy điện Cao Nguyên chủ đầu tư đã thực hiện chi trả tiền bồi thường và hỗ trợ giải phóng mặt bằng là 721.350.278 đồng. Đây cũng là dự án không phải thực hiện di dời tái định cư cho các hộ dân. Với dự án Thủy lợi Hồ số Bảy cũng tương tự, việc chi trả, bồi thường và di dời dân (chỉ 1 hộ) đã hoàn tất. Riêng với dự án Thủy điện Đạ Dâng Đachomo thì vẫn còn những hạn chế nhất định trong thực hiện đền bù, hỗ trợ và tái định cư cho người dân. Theo ông Phạm Triều - Phó Chủ tịch UBND huyện Lạc Dương thì cho đến nay, ở công trình Đạ Dâng Đachomo vẫn chưa hoàn thành công tác di dân và tái định cư với nguyên nhân chính được xác định là “chưa xây dựng xong cơ sở hạ tầng kỹ thuật tại khu tái định cư”. Được biết, mặt bằng xây dựng khu tái định cư đã được huyện bàn giao từ 5 năm trước cho đơn vị đầu tư nhưng “kể từ đó đến nay, công tác xây dựng kết cấu hạ tầng tại khu tái định cư vẫn chưa hoàn thành và chưa đưa vào hoạt động được”. Cụ thể hơn, ông Phạm Triều cho biết: “Đơn vị chủ đầu tư chỉ mới san gạt mặt bằng, chưa tiến hành xây dựng các bước cần thiết của một điểm khu dân cư thực sự như việc phân lô và các hệ thống như điện, nước, trường, trạm... dành cho việc tái định cư thực sự cho các hộ dân thuộc diện bố trí tái định cư; do đó, kết quả phát triển sản xuất ở khu tái định cư vẫn chưa đưa vào hoạt động được...”.
UBND huyện Lạc Dương chỉ ra những tồn tại của các dự án thủy lợi và thủy điện, nhất là Dự án Thủy điện Đachomo: “Tiến độ di dân tái định cư còn chậm trễ và chưa hoàn thành. Kết cấu hạ tầng ở khu tái định cư chưa hoàn thành và không đảm bảo được cho việc di dân tái định cư. Đời sống của người dân còn khó khăn, nhận thức chưa thấu đáo. Đơn vị chủ đầu tư trì trệ, kéo dài thời gian trong việc hoàn thành kết cấu cơ sở hạ tầng tại khu tái định cư”. Một trong những nội dung đáng quan tâm nữa ở Dự án Đạ Dâng Đachomo nữa là: “Đơn vị chủ đầu tư thiếu nguồn vốn trong quá trình xây dựng và hoàn thành cơ sở hạ tầng kỹ thuật, sự phối hợp của chủ đầu tư với chính quyền địa phương chưa chặt chẽ”. Bên cạnh đó, theo UBND huyện Lạc Dương, một số vấn đề khác cũng rất đáng được quan tâm nữa là: Về nguồn gốc đất đai, chủ yếu đất của các hộ gia đình chưa được cấp sổ đỏ nên gặp khó khăn trong việc xác minh nguồn gốc; đồng thời, việc phân định đất nông lâm vẫn còn những bất cập nên việc tính toán bồi thường và hỗ trợ cho các hộ dân thường xảy ra nhiều ý kiến trái chiều... Bởi vậy, sự đồng thuận của người dân trong lúc này là hết sức cần thiết.
Khắc Dũng
