Nhiều năm qua, hoạt động giáo dục hướng nghiệp - dạy nghề ở Lâm Đồng nói riêng và cả nước nói chung còn nhiều hạn chế và chưa được quan tâm đúng mức. Điều này đã ảnh hưởng không ít đến cơ cấu lao động, nhu cầu việc làm hiện nay. Do đó, công tác hướng nghiệp - dạy nghề trong các trường phổ thông đóng một vai trò hết sức quan trọng trong việc cân bằng "cán cân" lao động.
Nhiều năm qua, hoạt động giáo dục hướng nghiệp - dạy nghề ở Lâm Đồng nói riêng và cả nước nói chung còn nhiều hạn chế và chưa được quan tâm đúng mức. Điều này đã ảnh hưởng không ít đến cơ cấu lao động, nhu cầu việc làm hiện nay. Do đó, công tác hướng nghiệp - dạy nghề trong các trường phổ thông đóng một vai trò hết sức quan trọng trong việc cân bằng “cán cân” lao động.
 |
| Giáo dục hướng nghiệp - dạy nghề trong trường phổ thông giúp học sinh có lựa chọn đúng đắn trong nghề nghiệp tương lai của mình |
Hướng nghiệp mờ nhạt - dạy nghề hình thức
Theo thống kê, ở Lâm Đồng hiện có 149 trường trung học cơ sở (THCS), 59 trường trung học phổ thông (THPT), 6 trung tâm giáo dục thường xuyên (GDTX) và 7 trung tâm kỹ thuật tổng hợp - hướng nghiệp (KTTH - HN). Công tác hướng nghiệp và dạy nghề tập trung chủ yếu ở các trung tâm KTTH - HN và các trung tâm GDTX được giao thêm nhiệm vụ hướng nghiệp và dạy nghề. Trong những năm gần đây, theo chủ trương chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT), ngành Giáo dục đang khuyến khích và đầu tư để các trường trung học có thể đảm nhận thêm việc dạy nghề phổ thông, nhất là ở bậc THPT. Tuy nhiên, công tác hướng nghiệp và dạy nghề cho học sinh THCS, THPT chưa đạt hiệu quả cao. Sau khi tốt nghiệp, học sinh chưa có định hướng nghề nghiệp rõ ràng, không được tư vấn chọn nghề phù hợp và có căn cứ. Nhiều học sinh còn ngộ nhận về khả năng, năng lực của bản thân. Hầu hết học sinh không có nhiều thông tin về ngành nghề, nhất là học sinh vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số…
Hiện nay, công tác hướng nghiệp - dạy nghề đã được đưa vào chương trình giáo dục phổ thông. Học sinh lớp 9 được học nội dung hướng nghiệp trong hoạt động ngoài giờ lên lớp, mỗi tháng 1 chuyên đề, học sinh THPT được học 81 tiết trong 3 năm, Bộ GD-ĐT cũng đã ban hành chính sách khuyến khích học sinh học nghề… Tuy nhiên, tại một số trường, hướng nghiệp và dạy nghề vẫn chỉ là hình thức. Hầu như không có giáo viên chuyên trách được đào tạo chuẩn, chương trình và nội dung chưa phù hợp với thực tế ở địa phương, điều kiện vật chất để học sinh thực hành chưa đảm bảo. Việc dạy nghề chủ yếu là để lấy chứng chỉ nghề nhằm tạo thuận lợi cho quá trình xét tuyển lên bậc học cao hơn. Ngoài ra, công tác tổ chức thi nghề hàng năm chưa được quan tâm, vẫn còn nặng quan điểm tạo điều kiện cho học sinh có thêm điểm khuyến khích trong các kỳ thi tuyển sinh, nhất là tốt nghiệp THPT.
Cần quan tâm đúng mức
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, trong đó, nhận thức của phụ huynh và học sinh vẫn còn “chuộng” bằng cấp; còn các nhà tuyển dụng (chủ yếu ở các cơ quan công quyền) căn cứ vào bằng cấp. Một nguyên nhân nữa là lãnh đạo giáo dục các cấp, giáo viên các trường THCS, THPT chưa coi việc hướng nghiệp - dạy nghề là nhiệm vụ trọng tâm. Vì vậy, để công tác hướng nghiệp - dạy nghề đi vào thực tế và đạt hiệu quả thì rất cần sự quan tâm từ nhiều phía. “Trước tiên, phải làm tốt công tác phân luồng sau THCS dựa trên số liệu khảo sát cung - cầu lao động. Các cơ sở dạy nghề phải có mối liên kết với doanh nghiệp đào tạo theo địa chỉ để đảm bảo đầu ra cho người học. Cùng với đó, địa phương cần có cơ chế khuyến khích các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp thành lập các trung tâm đào tạo nghề, trường dạy nghề, trường trung cấp chuyên nghiệp (TCCN), nhất là phát triển mạng lưới ở những vùng khó khăn, chất lượng giáo dục phổ thông còn nhiều hạn chế. Có chính sách trợ giúp tài chính cho học sinh nghèo và những cơ sở đào tạo tuyển học sinh tốt nghiệp THCS để đào tạo nghề, TCCN từ sớm. Một điều quan trọng nữa là phải đổi mới một cách căn bản chương trình giáo dục hướng nghiệp và giáo dục nghề phổ thông theo hướng nâng cao năng lực tự đánh giá và kỹ năng tìm kiếm thông tin về ngành nghề và nhu cầu thị trường lao động cho học sinh phổ thông”, ông Đào Quang Hưng, Trưởng Phòng Giáo dục Trung học, Sở GD & ĐT Lâm Đồng - cho biết.
Hà Linh
