Trường Cao đẳng Sư phạm (CĐSP) Đà Lạt ở 29 Yersin, phường 10 là Di tích lịch sử-văn hóa quốc gia, có nhiều giá trị rất nổi bật về kiến trúc và lịch sử, điểm tham quan quan trọng của thành phố Đà Lạt. Câu chuyện Di tích này bị xâm hại và ngày càng xuống cấp nghiêm trọng đã được cảnh báo từ lâu.
Trường Cao đẳng Sư phạm (CĐSP) Đà Lạt ở 29 Yersin, phường 10 là Di tích lịch sử-văn hóa quốc gia, có nhiều giá trị rất nổi bật về kiến trúc và lịch sử, điểm tham quan quan trọng của thành phố Đà Lạt. Câu chuyện Di tích này bị xâm hại và ngày càng xuống cấp nghiêm trọng đã được cảnh báo từ lâu. Thời gian qua, ngành VH-TT và DL tỉnh cũng như lãnh đạo Trường CĐSP rốt ráo đặt vấn đề trùng tu, nhưng đến nay vẫn chưa được các cấp thẩm quyền quan tâm ưu tiên thích đáng.
 |
| Những công trình xây cất bất hợp lý trong khuôn viên Di tích |
Căn cứ Luật Di sản văn hóa (DSVH) và Thông tư 18/2012/TT-BVHTTDL của Bộ VH-TT và DL, cho thấy Di tích lịch sử - văn hóa CĐSP đã bị xâm lấn và càng ngày càng xuống cấp nghiêm trọng, thiết nghĩ không cần phải phân tích cụ thể nữa. Hiện, nhiều vị trí của di tích mỗi ngày thêm hư hỏng, ngay trong khuôn viên (cả khu vực I và II) có hơn 50 hộ đang sinh sống. Môi trường cảnh quan sư phạm vì thế trở nên phản cảm. Điều này liên quan đến khoản 1 và khoản 2, Điều 33 Luật DSVH, đã nhấn mạnh “các biện pháp ngăn chặn, bảo vệ” di tích.
Những năm qua, nhiều văn bản của các cấp đã quan tâm đến vấn đề trùng tu, tôn tạo Di tích CĐSP. Ví dụ, cuối năm 2011, UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo công tác bảo vệ di tích bằng Công văn 7003/UBND-TD. Theo đó, tháng 1/2013, UBND thành phố Đà Lạt có Quyết định 339 phê duyệt chi bồi thường, hỗ trợ do di dời, giải tỏa các hộ dân trong trường, gồm 56 hộ, tổng số tiền hơn 2,647 tỷ đồng. Từ tháng 11/2012 đến tháng 10/2014, Trường CĐSP Đà Lạt nhiều lần gửi tờ trình đến các cơ quan, ban ngành liên quan cấp tỉnh và chính quyền Đà Lạt mong muốn sớm giải quyết dứt điểm việc trùng tu tôn tạo di tích và di dời các hộ dân. Chỉ đạo giải quyết, UBND tỉnh có Văn bản số 4022/UB-KT, ngày 16/7/2013; Văn bản số 3726/UBND-ĐC, ngày 22/7/2014. Gần nhất là ngày 14/10/2014, UBND tỉnh ra Quyết định số 2165/QĐ-UBND phê duyệt kinh phí tu sửa cấp thiết di tích CĐSP. Mặc dù “cấp thiết”, nhưng đến ngày 8/7/2015, ông Vũ Đình Sơn - Trưởng Phòng Hành chính - Tổng hợp Trường CĐSP Đà Lạt cho biết: Số kinh phí này vẫn chưa được cấp về cho nhà trường?
Được biết từ năm 2009, Bộ VH-TT và DL đã chấp thuận chủ trương đầu tư tu bổ, tôn tạo Di tích Trường CĐSP Đà Lạt và UBND tỉnh cũng đã có công văn chỉ đạo Sở VH-TT và DL, Sở KH&ĐT, Trường CĐSP Đà Lạt và các ngành liên quan tiến hành xác định các hạng mục cần tu bổ, tôn tạo.
 |
| Biệt thự do các hộ dân cơi nới làm biến dạng, xuống cấp và mất mĩ quan sư phạm |
Thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở KH&ĐT đã chủ trì, phối hợp với Sở VH-TT và DL và các ngành hữu quan đánh giá các hạng mục cần tu bổ, tôn tạo được nêu trong Dự án tu bổ, tôn tạo Di tích Trường CĐSP Đà Lạt của Sở VH-TT và DL với kinh phí khoảng 20 tỷ đồng là cần thiết và cấp thiết. Tuy nhiên, do chủ trương của Chính phủ về cắt giảm đầu tư công, nên đến nay vấn đề tôn tạo, trùng tu Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia Trường CĐSP vẫn chưa thể thành hiện thực. Vẫn biết trong tình hình nguồn vốn đầu tư hàng năm của tỉnh còn rất hạn chế, nhưng riêng đối với Trường CĐSP Đà Lạt - Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia, có nhiều giá trị nổi bật về kiến trúc và lịch sử, một điểm nhấn tham quan, du lịch của thành phố Đà Lạt - cần có chính sách ưu tiên đối với công trình xuống cấp đang trong tình trạng “báo động đỏ” này. Mặc dù Trường CĐSP Đà Lạt, ngành VH-TT và DL là những cơ quan trực tiếp quản lý, bảo vệ và thực hiện công tác bảo tồn, trùng tu tôn tạo rất có ý thức trách nhiệm đối với di tích này nhưng ngoài tầm xử lý. Thiết nghĩ, đã đến lúc rất cần các ngành chức năng có thẩm quyền của tỉnh và UBND Đà Lạt đặc biệt quan tâm.
MINH ĐẠO
