Hôm nay, sau đúng một thập kỷ, trở lại B'Lú, sự đổi thay chóng mặt khiến chúng tôi chưa thể nhận ra ngay thôn B'Lú năm nào. Sạch sẽ, phong quang, nhà cửa ngăn nắp, B'Lú hôm nay đã không còn là buôn nhỏ xa ngái, tối mịt. Hôm nay, B'Lú đã gần lắm.
Mười năm trước, chúng tôi từng có dịp vào công tác buôn B’Lú, nay thuộc tổ 5, thị trấn Madagui, huyện Đạ Huoai. Ám ảnh bởi những mái nhà tranh rách nát, bởi những vũng sình lầy nước đọng vòng quanh thôn vẫn còn trong tâm trí. Hôm nay, sau đúng một thập kỷ, trở lại B’Lú, sự đổi thay chóng mặt khiến chúng tôi chưa thể nhận ra ngay thôn B’Lú năm nào. Sạch sẽ, phong quang, nhà cửa ngăn nắp, B’Lú hôm nay đã không còn là buôn nhỏ xa ngái, tối mịt. Hôm nay, B’Lú đã gần lắm.
 |
| Một góc B’Lú hôm nay |
Nhắc đến thôn B’Lú, bà con đều nhắc tới sự khó khăn. Bởi ban đầu, đây chính là nơi tái định cư của bà con Châu Mạ bản địa gặp khó khăn tìm về tụ hội. Bà Ka Đốp lấy chồng xa, có tám người con thì không may chồng mất, mang theo con cái quay về quê cũ, dựng một chân lều tranh làm nơi trú ngụ. Ông K’Lưu quê tận Phương Lâm, Đồng Nai, làm ăn khó khăn quá nên theo vợ về B’Lú dựng lều sống tạm, nương rẫy ở tận Bình Thuận nên việc đi lại cũng vất vả… Mỗi người, mỗi số phận, 23 nóc nhà trong buôn đều mang những nỗi khốn khó. Làm lụng cật lực chỉ đủ bầy con bữa no, bữa đói, nhà cửa ở B’Lú hồi đó hoàn toàn là mái tranh, vách ván. Mưa gió là cả nhà nép vào một góc bởi dột nát. Quanh buôn là vũng sình lầy, mùa nắng mùi hôi bốc lên, mùa mưa nước ngập triền miên. Bởi vậy, dù cách trung tâm thị trấn không quá xa nhưng nhắc tới B’Lú, ai cũng lắc đầu ngại ngần. Trẻ em tới trường cũng rất ít do cha mẹ không có thời gian đưa đi học. Tưởng chừng B’Lú mãi quẩn quanh với sình lầy, với nỗi lo đói, rét, với tăm tối.
Ông K’Lưu có thể được coi như “già làng” của buôn B’Lú. Người đàn ông Châu Mạ tuổi xấp xỉ 60 này đã gắn bó với B’Lú từ năm 1980, thấm đủ cảnh vất vả của buôn. Ông bảo, năm 2006 đã khiến bà con B’Lú đổi đời. Đó là năm huyện Đạ Huoai thực hiện chính sách xây nhà cho người dân tộc thiểu số nghèo tại B’Lú. Một dãy nhà sạch sẽ được dựng lên, tuy mỗi căn chỉ 24m2 nhưng xây cất chỉnh chu, tường xây nền xi măng. Vậy là 23 gia đình đều có mái ấm. Có nhà, bà con ai cũng phấn khởi, yên tâm làm ăn sinh sống. Có nhà, hộ nào cũng chú ý giữ gìn vệ sinh. Được sự trợ giúp của chính quyền, của giáo xứ Madagui, sình lầy nước đọng được quét sạch. Thay vào đó là chiếc sân công cộng được tráng bằng xi măng cho trẻ có chỗ chơi, là bãi cỏ rộng sạch sẽ, là những bóng cây cao mát mẻ. B’Lú không còn tăm tối. Điện sáng từng hộ, trẻ em tới trường, toàn buôn là một không khí đầy hi vọng. Bà Ka Đốp, người phụ nữ góa bụa cực khổ nuôi 8 đứa con chia sẻ rằng nhà bà là một trong những hộ khó khăn nhất buôn. Nhưng giờ bà cũng có nhà để ở, yên tâm làm lụng nuôi con. Nhà con gái, con rể bà sát bên vừa xây dựng ngôi nhà mới trị giá cả trăm triệu đồng, là niềm vui, niềm tự hào của cả gia đình.
Anh Lê Hữu Tuấn, Phó Chủ tịch thị trấn Madagui chia sẻ, năm 2006, định mức nhà nước dành cho mỗi ngôi nhà ở thôn B’Lú chỉ có 6 triệu đồng. Nhưng huyện, rồi xã đi vận động các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm hỗ trợ thêm. Và, nơi tặng ít thép, nơi cho xi măng, nơi cho tôn lợp, có doanh nghiệp trực tiếp cho tiền…, sự hỗ trợ của cộng đồng cùng với ngân sách nhà nước đã giúp bà con B’Lú có được những mái ấm khang trang hơn, bền vững hơn. Mỗi hộ được nhà nước cấp 2ha đất trồng điều, trồng tràm. Bà con hiện đang sống chủ yếu bằng cây điều, có nhà nuôi thêm dê, vào rừng nhặt măng. Phụ nữ có thêm nghề đan giỏ, đan hàng mỹ nghệ từ bèo tây, dây mây, dây nhựa trang trải bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, vài hộ vẫn còn thiếu đất sản xuất và chính quyền đang tìm cách để hỗ trợ bà con vượt qua khó khăn. Đói giáp hạt đã không còn, trẻ em được tới trường, bộ mặt B’Lú hôm nay có thể coi hoàn toàn thay đổi, không còn dấu vết của buôn B’Lú ngày xưa.
Mười năm, một quãng thời gian không dài, nhưng cũng không quá ngắn. Mười năm đã biến một B’Lú đói rét thành B’Lú khang trang hôm nay. Dù còn nhiều vất vả, nhưng B’Lú hôm nay vẫn ngập tràn hi vọng vào một tương lai xán lạn hơn, ấm no hơn.
DIỆP QUỲNH
