Dân quân tự vệ (DQTV) là lực lượng vũ trang quần chúng ở cơ sở, không thoát ly sản xuất, công tác; là một bộ phận của lực lượng vũ trang nhân dân đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền, sự chỉ huy trực tiếp của cơ quan quân sự các cấp;
Dân quân tự vệ (DQTV) là lực lượng vũ trang quần chúng ở cơ sở, không thoát ly sản xuất, công tác; là một bộ phận của lực lượng vũ trang nhân dân đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền, sự chỉ huy trực tiếp của cơ quan quân sự các cấp; là một trong những lực lượng chủ yếu bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân.
Thực trạng
Những năm qua, cơ quan quân sự các cấp đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở ban hành nghị quyết lãnh đạo, chương trình hành động cụ thể về xây dựng lực lượng DQTV bảo đảm chất lượng, có quy mô phù hợp với tổ chức hành chính trên từng địa bàn dân cư và các loại hình sản xuất, kinh doanh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương trong tình hình mới. Đến nay, toàn tỉnh có 147/147 xã, phường, thị trấn thành lập được lực lượng DQTV với 100% thôn, tổ dân phố có lực lượng dân quân tại chỗ; 217 cơ quan, tổ chức đã xây dựng được lực lượng tự vệ; tỷ lệ DQTV trong toàn tỉnh đạt 1,42% so với dân số.
 |
| Huấn luyện DQTV tại Lạc Dương |
Trao đổi với chúng tôi, Đại tá Nguyễn Nhật Nga - Chính ủy Bộ CHQS tỉnh cho biết, trong giai đoạn 2011 - 2015, Bộ CHQS tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành 3 đề án: Đề án xây dựng lực lượng DQTV giai đoạn 2011 - 2015; Đề án xây dựng Ban CHQS xã, phường, thị trấn vững mạnh toàn diện và Đề án đào tạo trình độ cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở cho cán bộ Ban CHQS xã, phường, thị trấn đến năm 2020 và những năm tiếp theo. Trên cơ sở đó, đã thường xuyên củng cố, kiện toàn Ban CHQS xã, phường, thị trấn đủ 4 chức danh: Chỉ huy trưởng, Chính trị viên, Phó Chỉ huy trưởng và Chính trị viên phó. Cùng với tổ chức xây dựng lực lượng, việc nâng cao chất lượng chính trị luôn được chú trọng, đây là vấn đề có ý nghĩa quyết định trong việc nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng DQTV. Vì vậy, các xã, phường, thị trấn đã đẩy mạnh công tác tạo nguồn phát triển đoàn viên, đảng viên trong DQTV, nâng tỷ lệ đảng viên từ 16,7% năm 2010 lên 22,8% năm 2015. Đến nay, toàn tỉnh có 93% cán bộ Ban CHQS xã, phường, thị trấn, đơn vị tự vệ là đảng viên; 93,2% Chỉ huy trưởng Ban CHQS xã, phường, thị trấn tham gia cấp ủy địa phương; 100% cán bộ, chiến sĩ DQTV có bản lĩnh chính trị vững vàng, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Ngoài ra, công tác giáo dục chính trị, huấn luyện quân sự cho lực lượng DQTV bảo đảm đúng nội dung, chương trình quy định theo phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng”; tăng cường huấn luyện thực hành, sát với yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm cho lực lượng DQTV có trình độ kỹ chiến thuật, khả năng hiệp đồng chiến đấu và sử dụng thành thạo vũ khí được trang bị. Kết quả kiểm tra huấn luyện hàng năm 100% đạt yêu cầu, trong đó 79% đạt khá - giỏi, chất lượng huấn luyện năm sau cao hơn năm trước, bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và vũ khí trang bị.
Và những vấn đề đặt ra
Chính ủy Nguyễn Nhật Nga cho rằng, trước tình hình thế giới và khu vực có những diễn biến phức tạp, khó lường; sự chống phá của các thế lực thù địch ngày càng quyết liệt; nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc đặt ra yêu cầu rất cao đối với xây dựng nền quốc phòng toàn dân nói chung, xây dựng lực lượng DQTV nói riêng. Theo đó, cần tập trung xây dựng lực lượng DQTV có số lượng hợp lý, chất lượng tổng hợp ngày càng cao; tổ chức biên chế tinh gọn, chặt chẽ; trang bị vũ khí phù hợp; được giáo dục chính trị, pháp luật, huấn luyện quân sự toàn diện, thiết thực...
Để đạt được mục tiêu đó, cấp ủy, chính quyền các cấp và lực lượng vũ trang tỉnh cần tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, sự quản lý điều hành của chính quyền và sự chỉ đạo, chỉ huy của cơ quan quân sự địa phương đối với lực lượng DQTV. Tiếp tục quán triệt các quan điểm, đường lối chỉ đạo của Đảng về xây dựng lực lượng vũ trang quần chúng trong tình hình mới, nhất là quán triệt và thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Thường xuyên nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; bồi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước, lý tưởng cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ lực lượng DQTV. Đồng thời, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với nhiệm vụ xây dựng lực lượng DQTV. Phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong việc chăm lo, xây dựng DQTV xứng tầm với vị trí, vai trò trong tình hình mới.
Bên cạnh đó, công tác huấn luyện DQTV phải được đổi mới cả về nội dung, hình thức và phương pháp, chú trọng tập huấn, bồi dưỡng cán bộ; đảm bảo huấn luyện có trọng tâm, trọng điểm, nội dung sát với tổ chức biên chế, trang bị, nhiệm vụ, phương thức hoạt động của từng lực lượng, từng địa bàn. Chú trọng kết hợp huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị, pháp luật và bồi dưỡng về công tác vận động quần chúng, phòng thủ dân sự cho DQTV, nhất là DQTV nòng cốt. Tăng cường huấn luyện, luyện tập phương án phối hợp giữa DQTV với lực lượng chính quy trên địa bàn trong tác chiến, xử lý các tình huống về quốc phòng, an ninh và phòng, chống thiên tai, cứu nạn cứu hộ… Ngoài ra, phải thường xuyên quan tâm bảo đảm tốt chế độ, chính sách và điều kiện hoạt động của lực lượng DQTV. Trong đó, cần tiếp tục đầu tư xây dựng, sửa chữa, nâng cấp trụ sở làm việc của Ban CHQS cấp xã, nhà ở cho dân quân thường trực và mua sắm công cụ hỗ trợ, phục vụ hoạt động của DQTV trong việc phối hợp với các lực lượng giữ vững an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội.
LÊ HỮU TÚC
