Hàng năm, vào đầu mùa khô, để phòng cháy rừng, các đơn vị chủ rừng đều triển khai đốt lớp thực bì trên bề mặt rừng thông cảnh quan và rừng trồng. Tuy nhiên, trong quá trình đốt, nhiều nhân viên đã không tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật dẫn đến việc không ít cây thông bị đốt cháy.
Hàng năm, vào đầu mùa khô, để phòng cháy rừng, các đơn vị chủ rừng đều triển khai đốt lớp thực bì trên bề mặt rừng thông cảnh quan và rừng trồng. Tuy nhiên, trong quá trình đốt, nhiều nhân viên đã không tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật dẫn đến việc không ít cây thông bị đốt cháy.
 |
| Xử lý thực bì không đúng kỹ thuật tại đèo Prenn trong thời gian qua |
Cháy thông do xử lý thực bì
Một người dân có vườn dưới thung lũng rừng thông đầu đèo Prenn Đà Lạt cho biết, việc đốt lớp thực bì này diễn ra hết sức tùy tiện và cẩu thả, gây ra hệ quả nặng nề. Người dân này kể lại, trưa ngày 24/1, một nhân viên trông coi bảo vệ rừng, thuộc Ban Quản lý rừng Lâm Viên, xuống khu vực này châm lửa đốt mấy điểm gần vườn của gia đình anh rồi lên xe ra về mà không có người quản lý, theo dõi ngọn lửa. Thấy đám cháy quá lớn, bén lên cả những cây thông cổ thụ, gặp trời nắng, gió mạnh ngọn lửa có nguy cơ cháy lan sang vườn của gia đình mình và gây thiệt hại cho rừng thông, anh gọi điện thoại cho nhân viên này để trình báo và yêu cầu xuống kiểm tra, khống chế và giám sát ngọn lửa. Tuy nhiên, nhân viên quản lý rừng đã từ chối không xuống, sau đó tắt điện thoại khiến người dân rất bất bình.
Theo tìm hiểu, để hạn chế nguy cơ cháy rừng, cứ vào đầu mùa khô hàng năm, theo chỉ đạo của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lâm Đồng, các đơn vị chủ rừng sẽ tiến hành dọn dẹp rừng, xử lý lớp thực bì trên bề mặt rừng thông bằng cách châm lửa đốt “có điều khiển”. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, không ít nhân viên quản lý, bảo vệ rừng đã không tuân thủ đúng quy trình khi đốt. Sự quản lý, giám sát của cơ quan quản lý nhà nước về rừng chưa chặt chẽ khiến cho nhiều chỗ rừng thông bị đốt cháy trong lúc đốt thực bì, hệ quả gây ra chẳng khác một vụ cháy rừng. Tây Nguyên cuối năm hanh khô, có gió mạnh, khi đốt xử lý thực bì nếu không tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật, không có sự giám sát, trông coi khi đốt rất dễ dẫn đến mất kiểm soát ngọn lửa. Không chỉ thảm thực vật bị thiêu cháy rụi hoàn toàn mà toàn bộ các loại sinh vật sống trên mặt đất và thông con, vốn là lớp kế cận thay thế cho những cây thông già cũng bị đốt cháy. Cụ thể, đầu giờ chiều ngày 24/1 vừa qua, tại rừng thông đèo Prenn, nhiều người đã chứng kiến cảnh ngọn lửa hung dữ đốt cháy một số gốc thông lớn có đường kính tới 70cm, bén cháy sang từ việc xử lý thực bì. Một số người đi đường đã phải dừng xe, tìm cách dập lửa giải cứu những cây thông này.
Ông Võ Danh Tuyên, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Lâm Đồng cho biết, sẽ chỉ đạo lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra quá trình thực hiện việc đốt xử lý thực bì ở các đơn vị, nếu phát hiện sai phạm, không tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật khi đốt thì đơn vị chủ rừng phải chịu trách nhiệm. Cũng theo ông Tuyên, trong mùa khô năm nay Lâm Đồng sẽ tiến hành đốt thực bì trên diện tích hơn 1.200ha rừng thông cảnh quan và rừng trồng. Trước khi đốt, lớp thực bì phải được thu dọn thành băng, khi không còn mối đe dọa đến những cây thông mới được đốt. Và chỉ được phép đốt thực bì sau 16 giờ hàng ngày. Kinh phí cho công tác phòng chống cháy rừng của Lâm Đồng năm nay được phê duyệt là 15 tỷ đồng.
 |
| Xử lý thực bì nhằm phòng chống cháy rừng vào mùa khô ở Lâm Đồng không tuân thủ đúng kỹ thuật |
Phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình
Ông Phó Đức Đỉnh, nguyên Giám đốc Lâm trường Đà Lạt, được coi là người đầu tiên ứng dựng giải pháp đốt lớp thực bì ở rừng thông để hạn chế nguy cơ cháy rừng vào mùa khô cho biết, năm 1990, ông bắt đầu làm thử nhiều phương pháp để tìm ra cách dọn sạch thảm cỏ rậm ở rừng thông non dưới 5 năm tuổi. Qua nhiều lần làm thử, ông rút ra cách đốt như sau: Ngay sau khi mùa mưa vừa chấm dứt (thường cuối tháng 9, đầu tháng 10), tiến hành phát dọn thảm cỏ ở rừng thông non. Gom toàn bộ thảm cỏ vừa phát dọn xong ra băng, xa gốc thông trên 50cm. Nếu không mưa thì phát dọn đến đâu, gom ngay rồi đốt. Đốt theo băng hoặc theo đám. Đốt khoảng 2 - 3 lần cho hết. Đốt lô nào gọn lô ấy.
Điểm mấu chốt nhất của giải pháp kỹ thuật này là đốt thảm cỏ cháy theo kiểu hun, cháy ngún, chỉ toả khói, không phát sinh ngọn lửa, không làm cho thông non bị chết cháy. Đốt về chiều tối, nửa đêm hay gần sáng, tránh những thời điểm giữa trưa có nắng. Đang đốt nếu có gió to, lửa bốc cao, cháy lan nhanh, thì phải dập tắt ngay, lùi giờ đốt lại, vào thời điểm an toàn. Đốt xung quanh lô trước để tạo băng trắng ngăn cách, rồi đốt dần vào phía trong. Đốt trên đỉnh dốc trước rồi xuống dần chân dốc. Châm lửa đốt ngược theo chiều gió. Trước khi ra về phải kiểm tra, làm tắt hẳn các đống lửa đốt. Toàn bộ công việc đốt dọn thảm cỏ khô trong rừng thông phải hoàn tất vào giữa tháng 1.
Ông Phó Đức Đỉnh cũng lưu ý, biện pháp xử lý vật cháy bằng cách đốt lớp thực bì, nếu không tuân thủ đúng kỹ thuật hậu quả chẳng khác gì cháy rừng.
Văn Báu - Khắc Lịch
