12 thư viện trong tỉnh đã được thụ hưởng nguồn kinh phí mua sách, báo từ Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa. Chính từ nguồn bổ sung sách, tài liệu này đã tháo gỡ khó khăn, tạo nên sức sống mới cho các tủ sách cơ sở.
Trong tình trạng khó khăn, những năm qua Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa (MTQG) thực sự có ý nghĩa xã hội to lớn, góp phần làm thay đổi diện mạo hệ thống thư viện công cộng ở Lâm Đồng. 12 thư viện trong tỉnh đã được thụ hưởng nguồn kinh phí mua sách, báo từ Chương trình MTQG. Chính từ nguồn bổ sung sách, tài liệu này đã tháo gỡ khó khăn, tạo nên sức sống mới cho các tủ sách cơ sở.
 |
| Xây dựng Thư viện Lâm Đồng trở thành môi trường học tập ngoài nhà trường từ hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa |
Hệ thống thư viện công cộng Lâm Đồng hiện nay có 16 thư viện gồm: 1 thư viện tỉnh, 11 thư viện cấp huyện (10 thư viện huyện, 1 thư viện Bảo Lộc) và 4 thư viện cấp xã với tổng số vốn tài liệu trong toàn hệ thống là 420.903 bản sách. Dù được đầu tư cơ sở hạ tầng, nhưng một số thư viện trong tỉnh còn khó khăn về trang thiết bị. Mạng lưới thư viện tỉnh Lâm Đồng hoạt động chưa đều, mới dừng lại ở thư viện tỉnh và thư viện huyện, mạng lưới thư viện xã ít, mới chỉ có 4 thư viện xã/147 xã toàn tỉnh. Các thư viện huyện đều là đơn vị trực thuộc của Trung tâm văn hóa - thể thao huyện nên kinh phí cho hoạt động thư viện và nguồn nhân lực cũng chưa được quan tâm đúng mức. Nguồn kinh phí dành cho hoạt động thư viện thiếu nên vốn tài liệu bổ sung lại càng hạn chế, chỉ có 3 thư viện huyện được quan tâm cấp kinh phí bổ sung sách hàng năm, còn đa số các thư viện huyện không được bổ sung một cuốn sách nào từ kinh phí hoạt động cấp cho Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện.
Trong tình trạng khó khăn, những năm qua, Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa thực sự có ý nghĩa xã hội to lớn, góp phần làm thay đổi diện mạo hệ thống thư viện công cộng ở Lâm Đồng. 12 thư viện trong tỉnh đã được thụ hưởng nguồn kinh phí mua sách, báo từ Chương trình MTQG. Chính từ nguồn bổ sung sách, tài liệu này đã tháo gỡ khó khăn, tạo nên sức sống mới cho các tủ sách cơ sở. Để khắc phục tình trạng thiếu nguồn sách báo phục vụ nhu cầu đọc của người dân tại cơ sở, hệ thống thư viện công cộng của Lâm Đồng đã củng cố kho sách lưu động tại Thư viện tỉnh, xây dựng kho sách hạt nhân tại thư viện huyện, thành; thực hiện luân chuyển sách xuống cơ sở phục vụ nhân dân ở vùng kinh tế mới còn nghèo, xa trung tâm.
Bà Đào Thị Duyên - Phó Giám đốc Thư viện Lâm Đồng cho biết: Trong quá trình bổ sung kho sách lưu động, Thư viện Lâm Đồng đặc biệt quan tâm đến nội dung, chất lượng kho sách, coi đó là một yếu tố cốt lõi quyết định kết quả của công tác luân chuyển sách, thu hút bạn đọc đến với thư viện. Thư viện tỉnh đã bám sát tình hình chính trị, văn hóa, xã hội, cơ cấu phát triển kinh tế của từng địa phương, từng cơ sở để bổ sung sách phù hợp, đúng đối tượng, đúng mục đích và trình độ dân trí theo tỷ lệ từng loại, từng lĩnh vực sau: 35% kinh phí bổ sung cho sách văn học - nghệ thuật, 30% kinh phí bổ sung cho sách khoa học phổ thông, 15% kinh phí bổ sung sách chính trị - xã hội, 15% kinh phí bổ sung cho sách thiếu nhi và sách tham khảo dành cho học sinh các cấp; còn lại các loại sách khác là 5% kinh phí. Sách từ nguồn Chương trình MTQG được bổ sung vào kho lưu động của thư viện tỉnh là 3 bản/đầu sách, kho sách hạt nhân của 11 thư viện huyện, thành là 1 - 2 bản/đầu sách.
Nếu giai đoạn 5 năm trước (2006 - 2010), hệ thống thư viện công cộng nhận 1/2 sách từ Vụ thư viện chuyển về và 1/2 kinh phí Chương trình MTQG để tự lựa chọn sách, đã xuất hiện tình trạng có nhiều tên sách không phù hợp với địa phương hoặc 1 tên sách có quá nhiều bản, sách bị thiếu tập... không phát huy hiệu quả. 5 năm qua, vốn sách bổ sung từ Chương trình MTQG được phân bổ kinh phí trực tiếp xuống địa phương đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc chọn lựa sách phù hợp với nhu cầu bạn đọc. Với nguồn kinh phí gần 1,4 tỷ đồng từ chương trình, 5 năm qua, hệ thống thư viện công cộng Lâm Đồng đã bổ sung được 4.701 tên sách/26.676 bản, mỗi thư viện huyện được bổ sung 2 bản/tên sách cho kho sách hạt nhân của thư viện huyện. Sách được bổ sung theo Chương trình MTQG được quản lý theo quy định, có đóng dấu và được tổ chức thành kho riêng để phục vụ luân chuyển sách và lưu động. Nhờ đó, nguồn sách của các thư viện huyện, thành tăng lên, phong phú hơn.
Từ đó hệ thống thư viện công cộng Lâm Đồng đã xây dựng được một kho sách dày dặn với 39.819 tên sách/64.111 bản từ nguồn kinh phí của Chương trình MTQG dành cho công tác phục vụ lưu động và luân chuyển đến các tủ sách cơ sở. Trong 5 năm, hệ thống thư viện toàn tỉnh đã tiến hành luân chuyển 105.306 sách/507 đợt, phục vụ 276.091 lượt bạn đọc. Điển hình như Thư viện huyện Cát Tiên, mặc dù cơ sở vật chất khó khăn, kinh phí để bổ sung sách hàng năm không có, nhưng nhờ nguồn sách hỗ trợ từ Chương trình MTQG nên hàng năm thư viện đã luân chuyển được 86.625 lượt sách, phục vụ cho 28.875 lượt bạn đọc của 11 tủ sách... Anh Lê Thành Hưng (xã Gia Viễn) – một bạn đọc lâu năm của thư viện Cát Tiên so sánh: “Vài năm gần đây, sách của thư viện hay hơn, nhiều hơn, phong phú hơn, trong đó có rất nhiều sách hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi phù hợp với bạn đọc là nông dân như chúng tôi; tủ sách cũng luôn được bổ sung nhiều sách mới”. Ngoài ra, Chương trình MTQG đã cấp cho thư viện tỉnh 231 tài liệu dành cho người khiếm thị, Thư viện Lâm Đồng đã xây dựng tủ sách tại Hội Người mù, sau 6 tháng đã phục vụ được 1.895 lượt bạn đọc là người khiếm thị và 2.355 lượt sách chữ nổi đã được sử dụng.
Nhằm phát huy giá trị của sách, Thư viện Lâm Đồng đã chú trọng xây dựng mạng lưới thư viện cơ sở, xây dựng các tủ sách tại các xã vùng sâu, vùng xa, các điểm bưu điện văn hóa xã, trường học, các cơ quan, đơn vị. Năm 2011, toàn hệ thống thư viện công cộng của Lâm Đồng mới chỉ thực hiện luân chuyển sách đến 73 tủ sách cơ sở, thì đến nay đã luân chuyển được 190 tủ sách. Các thư viện huyện mỗi năm thực hiện luân chuyển 2 - 4 đợt/năm với 100 - 300 bản sách/đợt luân chuyển. Không ngồi chờ bạn đọc đến thư viện, những năm qua, đội ngũ cán bộ thư viện Lâm Đồng đã mang sách đến phục vụ tại vùng sâu, vùng xa, tại các trường vùng ven Đà Lạt, xây dựng thư viện thực sự là một môi trường giáo dục ngoài nhà trường, được đông đảo các tầng lớp nhân dân trong tỉnh ghi nhận và đánh giá cao.
QUỲNH UYỂN
