Theo phân loại mã số bệnh tật quốc tế ICD năm 2011, việc nghiện thuốc lá được xếp vào mã số F17 nằm trong nhóm rối loạn tâm thần và hành vi do dùng chất hướng thần. Thuốc lá gây ra khoảng 25 căn bệnh khác nhau cho người hút thuốc, trong đó có nhiều bệnh nguy hiểm như: ung thư, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp và ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản.
Theo phân loại mã số bệnh tật quốc tế ICD năm 2011, việc nghiện thuốc lá được xếp vào mã số F17 nằm trong nhóm rối loạn tâm thần và hành vi do dùng chất hướng thần. Thuốc lá gây ra khoảng 25 căn bệnh khác nhau cho người hút thuốc, trong đó có nhiều bệnh nguy hiểm như: ung thư, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp và ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản.
 |
| Tiểu phẩm nói không với thuốc lá của SV Trường Cao đẳng Y tế Lâm Đồng tại Hội thi phòng chống tác hại thuốc lá của tỉnh. Ảnh: DH |
Nicotine là một chất gây nghiện có trong thuốc lá. Nicotine tác động chủ yếu trên hệ thần kinh trung ương, nhanh chóng tác động đến não trong vòng 7 giây sau khi hít vào gây cho người hút cảm giác sảng khoái, tâm trạng vui vẻ, tăng chú ý, tăng hoạt động nhận thức và trí nhớ ngắn hạn.
Chúng ta phải nhận thức rõ một điều rằng, một khi nghiện Nicotin người hút sẽ không phải là một người nghiện hút thuốc lá đơn thuần theo thói quen mà họ đã trở thành một người bệnh, vì theo phân loại mã số bệnh tật quốc tế ICD năm 2011 việc nghiện thuốc lá được xếp vào mã số F17 nằm trong nhóm rối loạn tâm thần và hành vi do dùng chất hướng thần.
Có 3 dạng nghiện thuốc lá, đó là nghiện tâm lý, nghiện hành vi và nghiện thực thể. Đa số là nghiện thực thể nhưng cũng có những người chỉ biểu hiện nghiện hành vi hoặc nghiện tâm lý. Như vậy, nghiện thuốc lá là một bệnh vì thế chúng ta phải có cái nhìn hợp lý trong việc khám, chẩn đoán và điều trị. Các biện pháp điều trị cai nghiện thuốc lá hiện nay bao gồm: tư vấn điều trị giúp nhận thức, thay đổi hành vi và kết hợp với điều trị bằng thuốc. Các thuốc được sử dụng là nicotin thay thế, bupropion và varenicline.
Một số người cai thuốc lá một cách bình yên, dễ dàng. Nhưng đa số trường hợp cai thuốc lá đi kèm với các khó chịu cá nhân về mặt tâm thần và thể chất. Những khó chịu này gọi là hội chứng cai thuốc lá gồm những biểu hiện như: buồn bã, lo lắng, bứt rứt, mất ngủ, khó tập trung, vật vã, thèm hút thuốc... Hội chứng cai thuốc này là một trong những nguyên nhân làm cho tỷ lệ tự cai thuốc thành công thấp.
Những điều cần nhớ khi cai thuốc lá: Cai thuốc lá không bao giờ là quá muộn, những người chưa mắc bệnh liên quan đến thuốc lá, cai thuốc lá giúp làm giảm nguy cơ xuất hiện các bệnh lý nguy hiểm, do đó sẽ làm giảm tỷ lệ tử vong sớm do hút thuốc lá. Những người đã có bệnh liên quan đến thuốc lá, cai thuốc lá sẽ giúp ổn định và làm chậm tiến triển các bệnh lý này, cai thuốc lá càng sớm chừng nào thì lợi ích càng nhiều chừng ấy.
* Công thức để cai thuốc lá thành công là: hiểu biết về tác hại của thuốc lá; quyết tấm cai nghiện của bản thân và sự hỗ trợ động viên của người thân. Trong đó, quyết tâm, ý chí của bản thân là yếu tố quyết định.
* Hội chứng cai nghiện thuốc lá thường xuất hiện 24 giờ sau cai thuốc, đạt đỉnh điểm vào cuối tuần lễ thứ nhất và sau đó giảm dần và biến mất sau 4 - 6 tuần. Đây là thời gian mà người nghiện thuốc lá cần biết và cần phải có ý chí, quyết tâm để vượt qua và để thành công.
* Tái nghiện hút thuốc không phải là một thất bại, đó là giai đoạn quá độ để người nghiện tiếp tục thực hiện công việc điều trị cai nghiện tiếp theo.
Cai thuốc lá được xem là thành công nếu sau 1 năm không tái nghiện lại. Vì sức khỏe của bản thân, của người thân và của cả cộng đồng, hãy bỏ hút thuốc lá ngay hôm nay.
BS VÕ KIM HẢI
