(LĐ online) - Việt Nam có khoảng 10,1 triệu người cao tuổi, chiếm 11% dân số. Riêng số người từ 80 tuổi trở lên là 2 triệu người; chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011, trở thành một trong những nước có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới.
(LĐ online) - Việt Nam có khoảng 10,1 triệu người cao tuổi (NCT), chiếm 11% dân số. Riêng số người từ 80 tuổi trở lên là 2 triệu người; chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011, trở thành một trong những nước có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới. Dự báo đến năm 2050, số người già ở Việt Nam chiếm khoảng 1/4 dân số. Ở Lâm Đồng, NCT chiếm gần 8% dân số của tỉnh, với hơn 83 nghìn hội viên sinh hoạt tại 1.654 chi hội, 147 hội cơ sở, 12 BĐD Hội NCT cấp huyện. Chăm sóc NCT, xây dựng các chính sách an sinh, xã hội, y tế cho NCT phải là một trong những ưu tiên trong thời gian tới.
Trong xã hội Việt Nam, NCT luôn luôn được kính trọng, chăm sóc chu đáo. Đây là truyền thống tốt đẹp, nhân văn của dân tộc ta được gìn giữ và phát huy qua hàng nghìn năm lịch sử. Năm 1941 khi trở về nước, Bác Hồ đã viết “Lời hiệu triệu đoàn kết tất cả các bậc phụ lão”, trong đó nêu rõ trách nhiệm của các vị phụ lão đối với đất nước; đất nước hưng thịnh do phụ lão gây dựng, đất nước tồn tại do phụ lão giúp sức…Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến NCT và có những quan điểm nhất quán, có tính hệ thống, luôn đi trước thời đại về vị trí xã hội, vai trò, trách nhiệm của NCT đối với Tổ quốc. Mặc dù bận rất nhiều công việc nhưng Bác vẫn luôn dành cho NCT những tình cảm ân cần và sự quan tâm sâu sắc, biểu hiện đậm nét bản sắc văn hóa Việt Nam.
Phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, Đảng, Nhà nước và các bộ, ngành rất quan tâm chăm lo cho NCT, đã ban hành nhiều văn bản, chính sách liên quan đến liên quan hoạt động của NCT (hơn 30 văn bản); luôn quan tâm đầu tư cho việc chăm sóc NCT nhằm phát huy tinh thần “Tuổi cao chí càng cao, nêu gương sáng vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Năm 2015, Chính phủ đã quyết định lấy tháng 10 hằng năm là Tháng hành động vì NCT Việt Nam, nhằm phát huy truyền thống uống nước nhớ nguồn, lòng hiếu thảo của con cháu đối với bố mẹ, ông bà và tinh thần kính trọng NCT. Qua đó thu hút sự quan tâm của tổ chức, cá nhân và các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia chăm sóc, phụng dưỡng và phát huy vai trò NCT.
Thực hiện những cam kết với cộng đồng quốc tế, Đảng, Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương chính sách đối với người cao tuổi, trong đó, tập trung vào sáu lĩnh vực chủ yếu: Sức khỏe và ăn uống; nhà ở và môi trường; gia đình; dịch vụ và bảo trợ xã hội; việc làm; nâng cao sự hiểu biết của NCT. Đồng thời, Việt Nam đã khẳng định vị trí vai trò quan trọng của NCT trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và xác định việc chăm sóc, phát huy vai trò của NCT là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội.
Đáp lại sự quan tâm, chăm sóc và luôn trân trọng, đề cao vai trò NCT của Đảng, Nhà nước ta, trong suốt quá trình đấu tranh cách mạng, NCT đã phát huy vị trí nòng cốt của “tuổi già” kết hợp với vai trò xung kích của tuổi trẻ và sức mạnh của mọi tầng lớp, giai cấp trong xã hội để tạo nên sức mạnh tổng hợp và khối đại đoàn kết toàn dân tộc – Một trong những nhân tố quan trọng quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Đất nước ta, dân tộc ta sẽ ra sao nếu như cha ông chúng ta không trường kỳ kháng chiến chống Pháp thắng lợi, không trường kỳ kháng chiến chống Mỹ và thắng Mỹ bằng chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975.
Trong công cuộc đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước, NCT vẫn tích cực tham gia các hoạt động xã hội, đóng góp cho tổ chức hội, góp phần cùng với Đảng, Nhà nước và toàn xã hội phục vụ sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước bền vững. NCT là nguồn lực nội sinh quý báu, họ thật sự là những “Thư viện sống” trong nhiều lĩnh vực như: kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học - công nghệ, sản xuất kinh doanh, xóa nghèo, làm giàu cho quê hương, đất nước. NCT trong cả nước ta đã và đang ra sức thực hiện tốt các phong trào thi đua yêu nước, góp phần vào công cuộc đổi mới của nước nhà. Các phong trào như xóa nhà dột nát cho NCT nghèo khó, một triệu tấm áo ấm tặng cho NCT nghèo, mắt sáng cho NCT, NCT tham gia bảo vệ môi trường và xây dựng nông thôn mới… đã kết nối vòng tay nhân ái, chia sẻ giúp đỡ hàng trăm ngàn NCT trên cả nước. Các phong trào này cũng góp phần cổ vũ, động viên NCT trên cả nước tích cực tham gia sản xuất, phát triển kinh tế, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, góp phần ổn định chính trị xã hội, là tấm gương sáng cho con cháu noi theo.
Lớp NCT hôm nay là những nhân chứng lịch sử quan trọng trong hai cuộc kháng chiến thần thánh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ; cuộc sống của họ gắn với lịch sử hào hùng của dân tộc, được tôi luyện qua thử thách, có bản lĩnh chính trị vững vàng. Vì vậy, NCT luôn có vai trò quan trọng trong công tác giáo dục, định hướng và động viên tuổi trẻ phấn đấu, rèn luyện trở thành người có ích cho gia đình và xã hội. Nhiều NCT là tấm gương sáng trên nhiều lĩnh vực khác nhau, như: phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo; hoạt động nhân đạo, từ thiện; tham gia các hoạt động giáo dục thế hệ trẻ; làm nòng cốt đoàn kết các tầng lớp nhân dân; chủ động, kiên quyết đấu tranh với các thế lực thù địch đang tìm mọi cách chống phá nước ta...
Tuy nhiên, trong điều kiện nền kinh tế đất nước đang gặp nhiều thách thức, cuộc sống của nhiều NCT cũng đối mặt với những khó khăn, trở ngại, nhất là NCT ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Vẫn còn những NCT phải sống cô đơn, nghèo khổ; thậm chí có NCT bị ngược đãi, gây bất bình trong dư luận xã hội. Trong khi đó, hoạt động của Hội NCT các cấp còn những hạn chế; một số cơ sở còn lúng túng trong chỉ đạo và tổ chức hoạt động; chất lượng, nội dung sinh hoạt chưa hấp dẫn, chưa góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của hội viên và NCT. Tỷ lệ tập hợp NCT đến với tổ chức Hội ở miền núi, vùng sâu, vùng xa còn thấp…
Trước yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ tổ quốc, đặc biệt khi Việt Nam là nước có tốc độ già hóa dân số nhanh, công tác chăm sóc cũng như phát huy NCT càng cần được chú trọng, quan tâm nhiều hơn nữa; trong đó cần chú trọng một số vấn đề thiết thực sau đây:.
Thứ nhất,, cần thực hiện nghiêm túc mọi chế độ chính sách, pháp luật về NCT, tạo điều kiện thuận lợi để NCT được hưởng thụ và cống hiến. Tiếp tục thực hiện thật tốt các chính sách an sinh xã hội đối với NCT, từng bước mở rộng diện, điều chỉnh mức hỗ trợ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế. Đồng thời, đổi mới phương thức cung cấp dịch vụ công đối với NCT, nhằm tạo điều kiện ngày càng tốt hơn trong tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ thông qua việc ưu tiên củng cố, phát triển hệ thống bệnh viện chuyên về lão khoa và nhân lực, kỹ thuật y khoa trong chăm sóc người cao tuổi; phát triển các loại hình dịch vụ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, văn hóa và giải trí của NCT; coi việc phát huy mạnh mẽ và có hiệu quả vai trò của NCT là một giải pháp hữu hiệu chăm sóc NCT.
Thứ hai, ngành y tế cần tăng cường đầu tư, cải thiện chăm sóc sức khỏe ban đầu; lồng ghép chăm sóc y tế với chăm sóc xã hội cho NCT; chú trọng sức khỏe và dinh dưỡng cho người cao tuổi, “Làm sao để trong môi trường bệnh viện, người bệnh, đặc biệt là người cao tuổi đến đó đều cảm thấy sự chăm sóc và tình cảm ấm áp, gần gũi như ở nhà”( Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam); xây dựng môi trường sống thân thiện với NCT; phát huy vai trò và chăm sóc NCT dựa vào gia đình và cộng đồng.
Thứ ba, cần phát triển nhiều mô hình như nhà dưỡng lão phù hợp với truyền thống văn hóa của người Việt Nam. Hãy để cho người già có cơ hội tiếp xúc nhiều với xã hội, nhiều đối tượng ở mọi lứa tuổi khác nhau và khuyên họ dành thời gian tập luyện thể dục thể thao, kiểm tra sức khoẻ định kỳ; quan tâm hơn nữa đời sống tinh thần của người già, tạo điều kiện để họ được tiếp cận thông tin về những vấn mà họ quan tâm để thích ứng với những thay đổi của cuộc sống, từ đó tạo tâm lý thoải mái khi ở cùng con cháu.
Thứ tư, những NCT rất coi trọng về mặt tâm lý, họ rất cần tình yêu thương và sự quan tâm của con cháu và người bên cạnh. Vì vậy, cần tạo điều kiện cho người già luôn được vui vẻ; cần có những cử chỉ thân mật, tình cảm khi chăm sóc nhằm tạo cho họ cảm giác luôn được gần gũi, ân cần. Đây chính là một trong những điều quan trọng trong việc chăm sóc sức khoẻ người già.
Thứ năm, xây dựng Quỹ NCT có giá trị và vị trí ngang bằng với các loại quỹ chính sách xã hội khác như quỹ Đền Ơn đáp nghĩa, Quỹ Vì người nghèo.v.v…, qua đó thể hiện sự quan tâm chăm sóc của Đảng và Nhà nước đối với NCT. Đây là nguồn lực ngoài ngân sách nhà nước bổ sung cho yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp chăm sóc, phụng dưỡng và phát huy vai trò NCT. Quỹ được huy động từ sự đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân nhằm mục đích hỗ trợ cho các hoạt động chăm sóc về vật chất, tinh thần, sức khỏe của NCT; đồng thời phát huy tiềm năng của NCT vào những lĩnh vực phù hợp, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Kỷ niệm ngày Quốc tế người cao tuổi và Tháng hành động vì NCT năm nay, các cấp, các ngành và các gia đình hãy quan tâm hơn nữa đến NCT; chăm sóc đời sống vật chất, tinh thần NCT. Chúng ta hãy dành trọn vẹn niềm vui và hạnh phúc cho NCT; hãy quan tâm, chăm sóc, phụng dưỡng người cao tuổi để họ sống vui, sống khỏe cùng con cháu và cộng đồng. Bản thân NCT cần phát huy tiềm năng trí tuệ, kinh nghiệm sống của mình để truyền đạt lại, giáo dục đạo đức, lối sống cho con cháu; cùng nhau nâng cao chất lượng phong trào thi đua: “Tuổi cao, gương sáng, hiến công hiến kế vì quê hương, đất nước”; góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
KHÁNH LINH
