Học để viết được tên mình, để khỏi đi nhầm đường, để đọc được tên thuốc mỗi lần đi khám bệnh hay để đọc những dòng tin nhắn gửi từ người thương… đó là ước ao bình dị của những người chưa một lần được đến trường.
Học để viết được tên mình, để khỏi đi nhầm đường, để đọc được tên thuốc mỗi lần đi khám bệnh hay để đọc những dòng tin nhắn gửi từ người thương… đó là ước ao bình dị của những người chưa một lần được đến trường.
 |
| Mọi dụng cụ học tập đều được Huyện Đoàn hỗ trợ cho bà con tham gia lớp học. Ảnh: H.T |
Từ UBND xã Mê Linh (Lâm Hà) dẫn về thôn Hang Hớt chỉ khoảng gần chục km, thế mà mùa mưa này, mỗi ngày lên lớp, giáo viên và cán bộ Đoàn xã, huyện phải lặn lội hơn 1 giờ đồng hồ để đem từng con chữ đến với bà con.
Mẹ, con cùng đi học
| Lớp học xóa mù chữ cho đồng bào dân tộc thiểu số ở thôn Hang Hớt khai giảng vào cuối tháng 8/2017. Anh Phan Tiến Dũng - Bí thư Huyện Đoàn Lâm Hà cho biết, Huyện Đoàn đã phối hợp với Trung tâm học tập cộng đồng xã Mê Linh tổ chức dạy và sẽ cấp giấy chứng nhận cho bà con sau khi lớp học kết thúc. Dự kiến lớp học sẽ kéo dài trong thời gian 6 tháng. Hang Hớt cùng với Cổng Trời, Buôn Chuối là những địa phương còn gặp nhiều khó khăn của huyện Lâm Hà. |
Mỗi tuần 3 buổi vào tối thứ ba, tư, năm, hai giờ đồng hồ ngắn ngủi tại Nhà Văn hóa thôn với đầy đủ bàn ghế, bút, thước cùng phấn trắng, bảng đen dường như vẫn chưa thấm là bao so với khát khao đến gần với con chữ của hơn 40 đồng bào Cil ở thôn Hang Hớt này.
Chưa tới 6h, Liêng Hót Ha Mak - Bí thư chi đoàn thôn kiêm lớp trưởng đã lục đục mở cửa, dọn bàn ghế và trực nhật để đón những người “bạn học” đủ mọi lứa tuổi. Làm lớp trưởng, chẳng phải vì Ha Mak cũng thiếu cái chữ mà bởi với vai trò này, cậu sẽ dễ dàng gần gũi được những người bạn học của mình hơn.
Ha Mak năm nay 22 tuổi. Khi có thông báo mở lớp học xóa mù chữ cho đồng bào thôn mình, hơn ai hết, Ha Mak là người vui mừng. Bởi em biết bà con thôn mình sẽ còn nghèo mãi nếu như con chữ còn xa vời. Sau khi đi gõ cửa từng nhà, hỏi từng người thì Ha Mak biết trong thôn còn rất nhiều người chưa biết chữ, nhất là các bậc phụ huynh.
Thế nhưng, cầm danh sách đăng ký tham gia lớp học chỉ có 60 người, Ha Mak không khỏi buồn lòng: “Mới đầu khá nhiều người tỏ thái độ khó chịu lắm vì nghĩ rằng mình có ý coi thường họ nên mới đi hỏi như thế; có người lại nghi ngờ mình có mục đích xấu. Rồi có người bảo họ đã biết nói rồi, học thêm cái chữ thì làm được gì; hay hỏi đi học vậy có được phát tiền, phát gạo gì không?... Thật sự phải rất vất vả em mới có thể giải thích cho mọi người hiểu”.
Nhưng khi chứng kiến sự háo hức của bà con lúc bước vào lớp học, chúng tôi tin lời của Ha Mak, rằng bà con vẫn rất muốn đi học, chẳng qua là còn nhiều rào cản. Ngay từ buổi học đầu tiên, mọi người tới sớm chờ đợi tới giờ học, ai cũng vui vẻ và mong chờ những bài học mới.
Không khó để nhận ra, phần lớn “học sinh” là những người đã luống tuổi. Và đặc biệt hơn, có tới 90% là… phụ nữ.
Ka Diên năm nay 19 tuổi, mẹ em, bà Lơ Mu Ka Dang thì đã ngoài ngũ tuần. Không được may mắn như những thanh niên trẻ trong thôn, Ka Diên chưa từng được đến trường. Ngày đầu cùng con gái tới lớp, mẹ Ka Dang vô cùng ngại ngùng, thậm chí còn ngồi cách xa con, người đầu, người cuối lớp. Trong độ tuổi thiếu nữ đôi mươi, Ka Diên và những cô bạn gái khác cũng có những rung động đầu đời, em bẽn lẽn bảo: “Họ gọi điện thì em nghe được, chứ nhiều khi nhắn tin em chẳng hiểu nội dung gì, như thế kỳ lắm chị. Rồi đến cả ai gọi em cũng chẳng biết nữa”.
Ðược học thì phải cố gắng học…
Trên bảng, giáo viên vừa nắn nót viết từng chữ, số vừa giải thích với cả lớp cách viết làm sao cho đúng kích thước để số, chữ đều và đẹp.
Cuối lớp, vài người phụ nữ địu con nhỏ, chốc chốc lại chạy ra ngoài vì đứa trẻ khóc ré lên đòi sữa mẹ. Một chị bảo: “Cháu nhỏ nó hay khóc, ngồi đây nếu nó khóc to quá thì mình ra ngoài, khỏi ảnh hưởng đến các thầy cô và cả lớp”. Nói rồi chị cười, lặng lẽ cúi xuống vỗ về con và nắn nót viết những con số sao cho tròn trĩnh.
Sĩ số lớp những ngày đầu là 48, nhưng hôm ấy, đếm đi đếm lại chỉ có chưa đầy 40 người. Ka Mak bảo trước khi tới đây em có đi qua nhắc mọi người đã đến giờ học, nhưng nhiều người còn trên nương chưa về.
Trong lớp chỉ có 3 người đàn ông, anh Kliêng Ha Dong (37 tuổi) là một trong số đó. Là người đàn ông hiếm hoi có mặt trong lớp, nhưng dường như anh là người sôi nổi nhất, luôn nở nụ cười thật tươi.
Với anh Ha Dong, đi học là điều anh mong mỏi bấy lâu bởi tuổi thơ của anh là những ngày chỉ biết theo cha mẹ lên nương rẫy, không biết trường lớp là gì. “Đi học mà toàn phụ nữ thế này, cũng ngại lắm. Nhưng mình không biết gì, ra đường phải hỏi người này người kia còn ngại hơn. Mình biết đọc, biết viết để hiểu bản thân mình thôi, cũng mong viết được tên của vợ, của con lắm. Rồi lúc đi bệnh viện thì mới đọc được chữ, biết mình khám phòng nào, bệnh gì, uống thuốc nào cho đúng như bác sĩ dặn nữa chứ”, anh tâm sự.
Thấy vậy, bà Liêng Hot Ka Put (61 tuổi) tiếp lời: “Ngày xưa bố mẹ không cho đi học vì làm gì có tiền. Bây giờ mấy đứa cháu ở nhà mình nó hỏi, mình không biết gì để bày cho chúng nó. Nhưng mà sợ mình tuổi cao quá rồi, theo học không nổi, chứ ngày nào còn được đi học thì cứ học thôi”. Người phụ nữ lớn tuổi nhất lớp nở nụ cười giòn tan cùng đứa cháu ngoại ríu rít trở về nhà.
HỒNG THẮM
