Ðạ Chais, xã vùng xa của Lạc Dương nằm gần đèo Khánh Lê, nơi giáp ranh giữa hai tỉnh Lâm Ðồng - Khánh Hòa vốn được biết đến như vùng đất nghèo. Ðạ Chais hôm nay thay da đổi thịt, khác hẳn hình ảnh xã nghèo, thường bị cô lập mỗi vụ lũ ngày xưa. Mảnh đất khó khăn một thời đang trở mình dựng xây một vùng quê ấm no trù phú.
Ðạ Chais, xã vùng xa của Lạc Dương nằm gần đèo Khánh Lê, nơi giáp ranh giữa hai tỉnh Lâm Ðồng - Khánh Hòa vốn được biết đến như vùng đất nghèo. Ðạ Chais hôm nay thay da đổi thịt, khác hẳn hình ảnh xã nghèo, thường bị cô lập mỗi vụ lũ ngày xưa. Mảnh đất khó khăn một thời đang trở mình dựng xây một vùng quê ấm no trù phú.
 |
| Một góc khu tái định cư Đưng K’Si. |
Ông Thân Văn Nghiên, Chủ tịch UBND xã Đạ Chais chia sẻ, so với nhiều địa phương khác, xã còn nhiều khó khăn nhưng những năm gần đây Đạ Chais thực sự thay đổi. Nhờ kinh phí đầu tư của Nhà nước và sự đồng lòng của người dân, chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) đã đạt nhiều thành tích đáng kể. Ngay chuyện đi lại, nếu những năm trước đây, mỗi mùa mưa là cả sự khó khăn với người Đạ Chais, đường đất sình lầy, xe cơ giới hầu như không đi lại được, thì nay hệ thống giao thông có thể nói đã tiến bộ vượt bậc. Đường trục xã, liên xã đã cứng hóa 25 km, đạt 100%. Đường trục thôn cứng hóa 26,5 km, đạt 70%, tất cả đường ngõ không lầy lội vào mùa mưa. Đường trục chính nội đồng được cứng hóa 5/6 km, đảm bảo vận chuyển hàng hóa thuận tiện quanh năm, không còn cảnh phải vác vai từng bao cà phê, từng bao phân bón vào vườn. Trên 98% hộ dân cư được dùng điện lưới quốc gia với giá tiêu chuẩn. Trường học, trạm y tế, cơ sở vật chất nói chung của Đạ Chais đã đáp ứng nhu cầu học hành, chăm sóc sức khỏe, tập luyện của bà con. Trẻ em đến trường từ mầm non, người bệnh có y bác sỹ, có thuốc men, máy móc chăm sóc, Đạ Chais không còn cảnh những bếp lửa leo lét, buồn bã trong đêm, với những đứa trẻ lội bộ mấy chục cây số ra tận huyện đi học. Ngồi ngay giữa khu tái định cư Đưng K’si, sóng wifi đầy ngập điện thoại, người Đạ Chais tiếp cận với thông tin đa chiều dễ dàng và nhanh chóng. Và với đa số dân cư là người K’Ho bản địa, Đạ Chais bắt đầu thấp thoáng bóng khách du lịch đến tìm hiểu vùng đất giàu bản sắc văn hóa và xinh đẹp ven đèo này.
 |
| Cắt tỉa cà phê ở Đạ Chais. |
Từ nguồn đầu tư của Nhà nước, người Đạ Chais cũng hăng hái đóng góp xây dựng gia đình và cộng đồng. Bên cạnh cây cà phê truyền thống, nhiều cây trồng khác như khoai lang, cà chua thân gỗ, nấm... được bà con canh tác và đem lại hiệu quả cao. Trở thành công nhân nông nghiệp trong các nông trại tại địa phương, bà con vừa có thu nhập, vừa học được kỹ thuật canh tác tiên tiến. Bởi vậy, năm 2018 thu nhập bình quân của người Đạ Chais đạt 35 triệu đồng/người, dự kiến năm 2019 ước đạt 38 triệu đồng/người/năm. Tuy chưa cao nhưng đã là con số vượt bậc nếu so với cảnh đói ăn mỗi mùa giáp hạt như thời gian chưa xa. Nhà cửa được xây dựng khang trang, toàn xã không còn nhà tạm, nhà dột nát. Bà con nhân dân trên địa bàn đã được hỗ trợ nhiều chương trình thực hiện làm nhà tình nghĩa, hỗ trợ làm nhà tại điểm dân cư mới và được bố trí xây dựng theo quy hoạch hợp lý. Toàn xã có 456/491 căn nhà đạt chuẩn, chiếm 92,8% và đang tiếp tục có thêm nhiều căn nhà mới đang được xây dựng.
 |
| Xuân về Lạc Dương. Ảnh: Nguyễn Nghĩa |
Người Đạ Chais cũng thực sự chú ý tới vấn đề môi trường. Thay đổi hoàn toàn tập quán chăn nuôi ngay trong gầm nhà sàn, giờ hầu hết người Đạ Chais đã biết làm chuồng chăn nuôi hợp vệ sinh, biết thu gom rác thải. Đường làng ngõ xóm được dọn dẹp thường xuyên, không còn cảnh rác thải, phân gia súc hay nước thải chảy tràn trên đường xóm, đường thôn. Cùng với sự hỗ trợ xi măng, cát của huyện, bà con đóng góp công sức làm những con đường ngõ xóm thật sạch sẽ. Nói như già làng Kơ Đơng Ha Dương thôn Tu Poh: “Đời sống bây giờ thay đổi tốt hơn nhiều rồi, hết đói hết rét rồi, thôn buôn sạch sẽ rồi, chỉ cần hăng hái lao động là ngày càng tốt thôi”.
Không phải không còn những khó khăn trong quá trình xây dựng NTM ở Đạ Chais. Hiện trên địa bàn xã còn 66 hộ nghèo, chiếm tỉ lệ 13,4% và hộ cận nghèo 76 hộ, chiếm tỉ lệ 15,4%, vẫn là tỷ lệ mà chính quyền xã trăn trở. Trăn trở để các hộ làm sao thoát nghèo bền vững, để toàn xã ngày càng phát triển, thu nhập ngày càng tăng. Trăn trở xây dựng các chuỗi liên kết sản xuất để nông sản của bà con làm ra được tiêu thụ nhanh chóng, không còn cảnh được mùa mất giá. Trăn trở để cư dân được an cư lạc nghiệp, đời sống ngày càng đi lên. Những trăn trở của cán bộ, Nhân dân Đạ Chais cũng là những khó khăn phải vượt qua trong quá trình xây dựng NTM. Để Đạ Chais không chỉ là chiến khu xưa anh dũng trong chiến đấu mà còn là xã đầy nội lực, phấn đấu vươn lên trong hòa bình, trong xây dựng một miền quê no ấm và hạnh phúc.
DIỆP QUỲNH
