Phòng, chống các bệnh không lây nhiễm phổ biến

Các bệnh không lây nhiễm phổ biến hiện nay là: Tâm thần, ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Tỉ lệ mắc các bệnh này ngày càng gia tăng và tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn trong tỉnh đã triển khai việc kiểm soát, quản lý các bệnh không lây nhiễm, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

 

BS Khoa Y học hạt nhân BVĐK Lâm Đồng kiểm tra độ run tay trên bệnh nhân bướu cổ

 

Hoạt động bảo vệ sức khỏe tâm thần cộng đồng

 

Theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Lâm Đồng, trong năm 2020, mạng lưới y tế trong tỉnh đã tổ chức thực hiện tốt các hoạt động bảo vệ sức khỏe tâm thần cộng đồng tại 142 xã, phường điểm triển khai dự án. 12/12 huyện, thành phố triển khai thực hiện tốt các hoạt động chăm sóc sức khỏe tâm thần cộng đồng theo quy định của dự án bảo vệ sức khỏe tâm thần trung ương. Tổng số bệnh nhân tâm thần phân liệt đang quản lý 1.254 bệnh nhân, số bệnh nhân điều trị 1.185 (đạt 104% so với kế hoạch), trong đó phát hiện mới 37 bệnh nhân. Số bệnh nhân tâm thần phân liệt tái hòa nhập cộng đồng 1.187 bệnh nhân (đạt 94,6% so với kế hoạch). Bệnh nhân tâm thần phân liệt được phát hiện quản lý tại các xã triển khai hoạt động là 1.185 bệnh nhân. Bệnh nhân động kinh có 1.563 bệnh nhân, đang điều trị 1.496 bệnh nhân, trong đó có 98 bệnh nhân phát hiện mới.

 

Ngành Y tế đã tổ chức các lớp tập huấn về triển khai xã điểm tại huyện Di Linh, tập huấn nâng cao kiến thức chuyên môn cho cán bộ y tế cơ sở cho 12 huyện, thành phố; kiểm tra, giám sát hỗ trợ chuyên môn hoạt động bảo vệ sức khỏe tâm thần; thực hiện các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe cho cộng đồng bằng nhiều hình thức.

 

Phòng chống ung thư

 

Hiện toàn tỉnh có 2.158 bệnh nhân ung thư được quản lý (đạt 119% so với kế hoạch, tăng 376 bệnh nhân so với cùng kỳ 2019). Trong đó, bệnh nhân ung thư mới phát hiện có 380 bệnh nhân và 200 bệnh nhân ung thư tử vong. Mạng lưới y tế đã chăm sóc giảm nhẹ cho 2.158 bệnh nhân (đạt 119% so với kế hoạch, tăng 376 bệnh nhân so với cùng kỳ 2019).

 

Hàng năm, CDC Lâm Đồng xây dựng kế hoạch và triển khai hoạt động phòng, chống ung thư theo quy định, phối hợp với các đơn vị tuyến huyện, thành phố triển khai thực hiện truyền thông giáo dục sức khỏe phòng, chống ung thư đến các xã, phường, thị trấn để nâng cao nhận thức đúng của cộng đồng về phòng, chống và phát hiện sớm bệnh ung thư, từng bước cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân ung thư. Tổ chức tập huấn chẩn đoán và phát hiện sớm một số bệnh thường gặp cho cán bộ y tế tuyến cơ sở; kiểm tra, giám sát hoạt động phòng, chống ung thư tại Trung tâm Y tế 12 huyện, thành phố và các trạm y tế xã, phường, thị trấn.

 

Phòng, chống bệnh tim mạch

 

Mạng lưới y tế trong tỉnh triển khai thực hiện kế hoạch phòng, chống bệnh tim mạch theo đúng quy định. Duy trì công tác truyền thông giáo dục sức khỏe phòng, chống tăng huyết áp cho người dân, nâng cao nhận thức dự phòng, phát hiện sớm, điều trị kịp thời bệnh tăng huyết áp, hạn chế các tai biến do bệnh tăng huyết áp gây ra. CDC Lâm Đồng phân phối trang thiết bị y tế, tờ rơi, băng rôn, sổ quản lý cho tuyến y tế cơ sở phục vụ công tác khám sàng lọc bệnh nhân tăng huyết áp, quản lý, truyền thông giáo dục sức khỏe... Triển khai mô hình quản lý tăng huyết áp tại 4 xã thuộc 4 huyện: Cát Tiên, Bảo Lộc, Bảo Lâm, Đạ Huoai. Tổ chức các lớp tập huấn về sàng lọc, quản lý tăng huyết áp và các bệnh không lây nhiễm khác cho 4 xã, phường; quản lý, điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường theo nguyên lý y học gia đình tại 3 huyện Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Cát Tiên. Phối hợp với Viện Vệ sinh Dịch tễ Tây Nguyên tổ chức tập huấn nâng cao năng lực quản lý, điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường tại tuyến y tế cơ sở; tổ chức hội thảo truyền thông giảm tiêu thụ muối phòng, chống bệnh không lây nhiễm trong đại dịch COVID-19. Kiểm tra, giám sát hỗ trợ chuyên môn hoạt động phòng, chống bệnh tim mạch tại các đơn vị y tế cơ sở.

 

Các huyện, thành phố thực hiện khám sàng lọc đánh giá nguy cơ và phát hiện sớm một số bệnh không lây nhiễm phổ biến (trong đó có hoạt động phòng, chống bệnh tim mạch). Tổ chức khám sàng lọc cho 6.468 người có nguy cơ cao, kết quả sau khi khám sàng lọc đã phát hiện 466 người bệnh tăng huyết áp. Tổng số bệnh nhân tăng huyết áp toàn tỉnh được quản lý là 30.939 người (đạt 114% so với kế hoạch năm). Trong đó, số bệnh nhân tăng huyết áp được phát hiện mới là 1.659 người. Bệnh nhân tăng huyết áp không điều trị hoặc bỏ trị là 5.138 người; số bệnh nhân điều trị đạt huyết áp mục tiêu là 19.813 người.

 

Kỹ sư Khoa Y học hạt nhân BVĐK Lâm Đồng đang ghi đo độ tập trung tuyến giáp trên bệnh nhân bướu cổ, nhằm đánh giá hiệu quả trước và sau điều trị

 

Phòng, chống bệnh đái tháo đường và các rối loạn do thiếu I ốt

 

Theo ghi nhận của CDC Lâm Đồng, tổng số bệnh nhân đái tháo đường và tiền đái tháo đường được khám và điều trị là 16.718 lượt bệnh nhân. Trong đó: Tại các huyện có 3.870 lượt bệnh nhân; tại Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng có 5.928 lượt bệnh nhân; Bệnh viện II Lâm Đồng 6.920 lượt bệnh nhân. Tổng số bệnh nhân đái tháo đường toàn tỉnh được quản lý là 3.870 người (đạt 97% so với kế hoạch). CDC tỉnh đã giám sát chuyên môn hoạt động phòng, chống đái tháo đường tại 12 huyện, thành phố và các trạm y tế xã, phường, thị trấn. Tổ chức 4 lớp tập huấn về quản lý, điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường theo nguyên lý y học gia đình; 2 lớp về điều tra khám sàng lọc đái tháo đường và 1 lớp về điều tra giám sát muối I ốt tại hộ gia đình cho tuyến huyện, xã. Cấp phát máy thử đường huyết cho các huyện khám sàng lọc bệnh đái tháo đường và phối hợp khám sàng lọc bệnh không lây nhiễm tại 10 cụm ở 9 huyện, thành phố. 

 

Giám sát chuyên môn hoạt động phòng, chống các rối loạn I ốt tại 12 huyện, thành phố và các trạm y tế xã, phường, thị trấn. Tổ chức tập huấn điều tra, khám sàng lọc đái tháo đường, điều tra giám sát muối I ốt hộ gia đình và tập huấn 4 lớp về nguyên lý y học gia đình tại 7 huyện. Thực hiện giám sát muối I ốt tại 48 xã, trong đó số hộ gia đình giám sát là 720 hộ gia đình với 192 mẫu nước tiểu, 120 mẫu muối làm xét nghiệm. Tổng số bệnh nhân rối loạn do thiếu I ốt được khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh: Basedow có 1.216 lượt bệnh nhân; bướu cổ đơn thuần có 261 lượt bệnh nhân. Tại Bệnh viện II Lâm Đồng: Basedow có 140 lượt bệnh nhân; bướu cổ đơn thuần có 49 lượt bệnh nhân.

 

Phòng, chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản 

 

Năm 2020, trên địa bàn toàn tỉnh số bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính được quản lý có 513/450 bệnh nhân (đạt 114% so với kế hoạch năm). Số bệnh nhân mắc bệnh hen phế quản được quản lý 685/450 bệnh nhân (đạt 152% so với kế hoạch năm). Chương trình đã cử cán bộ tham gia khóa đào tạo, chẩn đoán, điều trị và dự phòng về bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản, đọc chức năng hô hấp, tập huấn về cai nghiện thuốc lá.

 

Tăng cường năng lực quản lý, kiểm soát các bệnh không lây nhiễm

 

BSCKII Nguyễn Quốc Minh - Giám đốc CDC Lâm Đồng cho biết: Định hướng năm 2021 chương trình phòng, chống các bệnh không lây nhiễm sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, góp phần giữ gìn an ninh trật tự và an sinh xã hội. Tăng cường công tác khám phát hiện bệnh nhân mới, quản lý bệnh nhân theo kế hoạch. Nâng cao nhận thức đúng của Nhân dân về bệnh tim mạch, tăng huyết áp và các yếu tố nguy cơ; tăng cường năng lực của nhân viên y tế trong công tác dự phòng, phát hiện sớm và điều trị đúng bệnh tăng huyết áp theo phác đồ do Bộ Y tế quy định. Kiểm soát các yếu tố nguy cơ bệnh tăng huyết áp, tim mạch (hút thuốc lá, dinh dưỡng bất hợp lý, ít vận động, lạm dụng rượu bia…). Nâng cao nhận thức của người dân về dự phòng và kiểm soát bệnh tăng huyết áp; duy trì bền vững mô hình quản lý bệnh tăng huyết áp ở tuyến cơ sở. Duy trì và củng cố hoạt động các đơn vị phòng, chống bệnh tim mạch, tăng huyết áp tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Đơn vị phòng, chống bệnh tim mạch, tăng huyết áp có nhiệm vụ trực tiếp lập kế hoạch, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức triển khai và báo cáo các hoạt động của chương trình trên địa bàn quản lý.

 

Tiếp tục phối hợp với Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên dưới sự hỗ trợ của WHO trong triển khai quản lý, điều trị bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường theo nguyên lý y học gia đình. Tăng cường đẩy mạnh công tác truyền thông giáo dục sức khỏe, nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong cộng đồng hiểu biết về bệnh đái tháo đường. Giám sát chất lượng muối I ốt tại hộ gia đình, giám sát I ốt trong nước tiểu. 

 

Nâng cao nhận thức của cộng đồng về phòng, chống và phát hiện sớm bệnh ung thư. Đẩy mạnh hoạt động thông tin truyền thông bao phủ tại 12/12 huyện, thành phố; tăng cường phổ biến trên sóng phát thanh, truyền hình về bệnh ung thư và các yếu tố nguy cơ, biện pháp phòng và phát hiện sớm một số bệnh ung thư thường gặp, nhằm tăng tỷ lệ hiểu biết đúng của người dân về kiến thức phòng, chống ung thư, nâng cao nhận thức cho cộng đồng về phòng, chống bệnh ung thư. Khám sàng lọc và tư vấn cho người bệnh đi kiểm tra tại các đơn vị đủ phương tiện để tầm soát bệnh ung thư.

 

Nâng cao ý thức của người dân trong phòng, chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản. Hạn chế tỷ lệ mắc bệnh, tàn tật và tử vong sớm tại cộng đồng do bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và hen phế quản. Đào tạo, tập huấn cho y bác sĩ (Hệ nội) tuyến huyện, xã về phòng, chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản, đảm bảo trên 80% cán bộ y bác sĩ được đào tạo, tập huấn. Tổ chức khám sàng lọc, phát hiện, quản lý, theo dõi và điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. 

 

AN NHIÊN