2 giải pháp hữu ích được đề xuất ghi vào ''Sách vàng Sáng tạo Việt Nam 2021''

Đáp ứng được các tiêu chí: có giá trị thực tiễn, ứng dụng rộng rãi trong sản xuất, đời sống và mang lại hiệu quả cao, 2 giải pháp hữu ích đã vinh dự được Sở Khoa học và Công nghệ đề xuất ghi vào Sách vàng Sáng tạo Việt Nam 2021. Đó là các giải pháp: “Túi khống chế bụi cà phê” của anh Nguyễn Chính Tâm (sinh 1974 - Thôn 8A, Lộc Thành, Bảo Lâm) và “Máy rửa và phân loại củ, quả” của anh Nguyễn Hồng Chương (sinh 1975 - Cơ sở nghiên cứu ứng dụng máy nông nghiệp Hồng Chương, xã Lạc Lâm, Đơn Dương). 

 

Máy rửa và phân loại củ, quả

 

“Máy rửa và phân loại củ, quả”: thay thế công sức cho 30 lao động

 

Là một người sinh ra và lớn lên trong gia đình thuần nông ở vùng rau Đơn Dương, hiểu nỗi vất vả của người nông dân, anh Nguyễn Hồng Chương mong muốn giúp bà con nông dân ứng dụng cơ giới hóa, tiết kiệm thời gian, nhân công vào khâu sơ chế nông sản. Anh đã tìm hiểu nghiên cứu và chế tạo máy rửa, đánh bóng, phân loại củ, quả với công suất lớn, có khả năng giải phóng sức lao động, cho ra củ, quả đều nhau, nâng cao chất lượng sản phẩm.

 

Máy bao gồm 7 bộ phận chính được liên kết với nhau: Thùng chứa nước, sục khí và chứa nguyên liệu củ, quả được thiết kế hình chữ nhật, làm bằng inox, chứa được khoảng 500 lít nước; phần đáy có gắn van xả nước và đường ống dẫn khí được cung cấp khí nhờ 1 mô tơ nén khí 750w. Khi cấp nguyên liệu vào thùng chứa nước với lượng phù hợp, đồng thời khởi động mô tơ để bơm khí; nguyên liệu củ quả nhờ hệ thống sục khí, làm cho các loại thuốc bảo vệ thực vật và các loại bụi bẩn được rửa sạch. Máng chứa nguyên liệu khô (khoảng 60 - 90 kg) được thiết kế linh động, có thể tháo lắp một cách dễ dàng khi cần dùng cho loại nguyên liệu khô. Băng tải vận chuyển nguyên liệu được thiết kế đặc biệt, trên bề mặt được dán các thanh cao su dạng mềm, chiều cao 30 mm, dán xéo hình chữ V, bề mặt được đục lỗ để thoát nước, băng tải được điều chỉnh tốc độ theo như mong muốn để lượng nguyên liệu vận chuyển phù hợp cho các hệ thống. Hệ thống lau khô và đánh bóng được thiết kế 24 trục quay sát với nhau và quay cùng chiều; trên bề mặt trục quay được gắn một loại vải mềm, dùng để lau và đánh bóng củ, quả, ngay khi củ, quả chạy qua hệ thống này củ, quả sẽ được làm khô. Hệ thống quạt gió gồm 4 chiếc quạt công suất 1,5 Kw để làm cho sản phẩm nhanh khô... 

 

Điểm mới trong giải pháp là liên kết các chức năng nêu trên lại với nhau một cách chính xác, đồng bộ; tốc độ chạy đều và êm, hạn chế tiếng ồn khi sử dụng, có thể hiệu chỉnh nhanh hoặc chậm như mong muốn nhờ vào bộ điều khiển. Cấu trúc của máy cho phép lao động cung cấp 2 - 3 khay củ, quả (khay có trong lượng 30 kg) phù hợp để máy làm việc một cách nhanh chóng, đặc biệt loại máy này sử dụng được nhiều loại củ quả có hình tròn như cà chua, chanh dây, khoai tây... Ngoài ra, loại máy này còn cho phép điều chỉnh củ, quả nhanh chậm theo mong muốn với một lượng củ, quả đều nhau. Để vận hành chỉ sử dụng 3 lao động là có thể thay thế 30 - 32 lao động, năng suất đạt 2,5 - 3 tấn/8 giờ. Rau củ được rửa bằng máy sẽ giảm được dư lượng thuốc bảo vệ thực vật mảng bám trên bề mặt, góp phần làm tăng chất lượng đáp ứng yêu cầu đòi hỏi ngày càng khắt khe của thị trường về mẫu mã, chủng loại nông sản. Trên thị trường Việt Nam chưa có máy nào tương tự như máy do anh Chương chế tạo, nhưng nhờ mua được nguyên liệu đầu vào rẻ nên máy anh chế tạo bán ra có giá thành hợp lý, mục đích chính chủ yếu là để phục vụ bà con nông dân.

 

Trước đó, “Máy rửa và phân loại củ, quả” của anh Nguyễn Hồng Chương từng đoạt giải Nhì Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Lâm Đồng lần thứ 9 (2018 - 2019).

 

Máy khống chế bụi cà phê

 

“Túi khống chế bụi cà phê” - giải pháp đơn giản mang ý nghĩa lớn

 

Máy xay cà phê là thiết bị không thể thiếu của những hộ nông dân vùng trồng cà phê, nhưng quá trình xay đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của những người dân sống xung quanh vì bụi từ vỏ cà phê gây ra làm ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến sức khỏe. Từ đó anh Nguyễn Chính Tâm đã nghiên cứu túi khống chế bụi cà phê nhằm khắc phục tình trạng bụi, bảo vệ sức khỏe người dân. Túi khống chế bụi cà phê được thiết kế bằng nilon dẻo, chân túi được viền bằng dây xích với trọng lượng tương đối để giữ khí khi xay. Túi được may từ các tấm nilon hình tam giác với kích thước đáy 2,5 m, cao 5 - 6,5 m, chu vi đáy 3 m, miệng túi 10 cm để thoát khí, cánh để giữ khí. Giải pháp hữu ích của anh Tâm là sáng chế đầu tiên khống chế bụi cà phê, chưa có sản phẩm nào tương tự ứng dụng vào xay cà phê trên thị trường. Sau nhiều lần nghiên cứu, thử nghiệm, đến nay túi khống chế bụi cà phê đã được tác giả tối ưu hóa đạt tiêu chuẩn. Giá thành mỗi sản phẩm 1,3 triệu đồng cho hộ gia đình và 3 triệu đồng cho túi lớn hơn quy mô công nghiệp. Sản phẩm đã được sản xuất với số lượng lớn phục vụ bà con nông dân trong và ngoài tỉnh. 

 

Không dùng máy móc cơ khí phức tạp nhưng túi khống chế bụi là giải pháp hữu hiệu giảm thiểu tác hại của bụi, quy trình vận hành đơn giản, không mất chi phí sửa chữa, bảo hành. Đặc biệt, sản phẩm mang lại hiệu quả như: rẻ, bền, giúp người nông dân giảm thiểu chi phí sơ chế so với giá thành thuê các cơ sở xay xát. Giải pháp góp phần bảo vệ môi trường khu dân cư, bảo vệ sức khỏe người lao động và cộng đồng, tăng gia sản xuất, chủ động sơ chế và xuất bán cà phê quy mô hộ gia đình, có thể áp dụng rộng rãi cho mọi gia đình trồng cà phê và các cơ sở rang xay. “Túi khống chế bụi cà phê” của anh Nguyễn Chính Tâm từng đoạt giải Khuyến khích Hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 15 (2018 - 2019) và giải Ba tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Lâm Đồng lần thứ 9 (2018 - 2019).

 

Được biết “Sách vàng Sáng tạo Việt Nam” là ấn phẩm đặc biệt được Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tuyển chọn, biên tập và phát hành. Sau 5 năm xuất bản, sách đã công bố hơn 700 mô hình sáng tạo tiêu biểu trong cả nước, tạo ra sức lan tỏa rộng lớn. Việc tuyển chọn, biên tập để công bố Sách vàng Sáng tạo Việt Nam vào mỗi dịp kỷ niệm Ngày Quốc khánh hằng năm nhằm tôn vinh các công trình nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ trên lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học - công nghệ và kỹ thuật đóng góp quan trọng cho nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội; khẳng định năng lực sáng tạo của người Việt Nam trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

 

Q.UYỂN