Đánh giá học sinh trung học theo hướng học thật thi thật

Từ ngày 5/9/2021, việc đánh giá học sinh trung học được áp dụng theo Thông tư số 22 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) theo lộ trình triển khai Chương trình giáo dục phổ thông (CT GDPT) 2018. 

 

Những học sinh lớp 6 này sẽ được đánh giá kết quả rèn luyện và học tập theo thông tư mới

 

Cùng với Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2021-2022, Bộ GDĐT tiếp tục ban hành Thông tư số 22, áp dụng đánh giá học sinh lớp 6 từ năm học 2021-2022. Qua đó, từ năm học 2022-2023 áp dụng ở lớp 7 và lớp 10; năm học 2023-2024 áp dụng ở lớp 8 và lớp 11; năm học 2024-2025 áp dụng 2 lớp còn lại là lớp 9 và lớp 12. Thông tư 22 thay thế Thông tư 58 năm 2011 và Thông tư 26 năm 2020.

 

ĐÁNH GIÁ BẰNG NHẬN XÉT KẾT HỢP ĐIỂM SỐ

 

Đánh giá học sinh về kết quả rèn luyện và học tập, bằng nhiều phương pháp, hình thức, kĩ thuật và công cụ khác nhau, kết hợp giữa đánh giá thường xuyên và đánh giá định kì. Mục đích việc đánh giá là “xác định mức độ hoàn thành nhiệm vụ rèn luyện và học tập của học sinh theo yêu cầu cần đạt được quy định trong CT GDPT; cung cấp thông tin chính xác, kịp thời để học sinh điều chỉnh hoạt động rèn luyện và học tập, cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên điều chỉnh hoạt động dạy học” - Thông tư 22 nêu. 

 

Theo đó, có 2 hình thức đánh giá: bằng nhận xét và bằng điểm số. Đánh giá bằng nhận xét, ngoài ý kiến chính của giáo viên, còn có sự tham gia phối hợp của học sinh, cha mẹ học sinh, cơ quan, tổ chức, cá nhân có tham gia vào quá trình giáo dục học sinh. Đánh giá bằng nhận xét và bằng điểm số đều được sử dụng trong đánh giá thường xuyên, đánh giá định kỳ. Một số môn học chỉ đánh giá bằng nhận xét, gồm: Giáo dục thể chất, Nghệ thuật, Âm nhạc, Mĩ thuật, Nội dung giáo dục địa phương, Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. Kết quả học tập các môn học này đánh giá theo một trong hai mức: Đạt, Chưa đạt. Các môn học còn lại, vừa đánh giá bằng nhận xét kết hợp với đánh giá bằng điểm số. Kết quả học tập theo môn học được đánh giá bằng điểm số theo thang điểm 10 và nếu có số thập phân phải làm tròn đến chữ số thập phân thứ nhất.

 

Thông tư 22 bỏ điểm trung bình học các môn làm căn cứ xếp loại học lực học sinh. Điểm trung bình học kì và năm học chỉ được tính của riêng cho từng môn học. Thông tư cũng không xếp loại học lực: Giỏi, Khá, Trung bình, Yếu, Kém, mà đánh giá sự phát triển năng lực của người học theo yêu cầu cần đạt của chương trình. Do đó, đánh giá kết quả học tập của người học theo 4 mức: Tốt, Khá, Đạt, Chưa đạt, đối với môn học đánh giá bằng nhận xét kết hợp với điểm số; và 2 mức Đạt, Chưa đạt, đối với môn chỉ đánh giá bằng nhận xét. 

 

Khi tất cả các môn học đánh giá bằng nhận xét được đánh giá mức Đạt; tất cả môn đánh giá bằng nhận xét kết hợp với điểm số có điểm trung bình môn học kỳ và điểm trung bình môn cuối năm đạt từ 6,5 điểm trở lên, trong đó có ít nhất 6 môn học đạt từ 8,0 điểm trở lên, thì học sinh được đánh giá kết quả học tập mức Tốt. Nếu học sinh có kết quả học tập tất cả các môn đánh giá bằng nhận xét được đánh giá mức Đạt; đồng thời, tất cả các môn đánh giá bằng nhận xét kết hợp với điểm số có điểm trung bình môn học kỳ và điểm trung bình môn cuối năm đạt từ 5,0 điểm trở lên, trong đó ít nhất 6 môn đạt từ 6,5 điểm trở lên, thì đánh giá mức Khá. Kết quả học tập của học sinh được đánh giá mức Đạt khi có 1 môn học đánh giá bằng nhận xét được đánh giá mức Chưa đạt và có ít nhất 6 môn đánh giá bằng nhận xét kết hợp điểm số có điểm trung bình môn học kỳ và điểm trung bình môn cuối năm đạt từ 5,0 điểm trở lên, không có môn học nào dưới 3,5 điểm. Các trường hợp còn lại, học sinh được đánh giá mức Chưa đạt. Về đánh giá kết quả rèn luyện, có 4 mức: Tốt, Khá, Đạt, Chưa đạt. Không xếp loại Hạnh kiểm: Tốt, Khá, Trung bình, Yếu như trước đây nữa. 

 

Tuy nhiên, theo Trưởng Phòng GDĐT huyện Đạ Huoai, thầy giáo Nguyễn Văn Trinh, cách đánh giá có phần rắc rối trong nhiệm vụ dạy học hoạt động trải nghiệm, chưa gắn nhiều trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm. Ngoài ra, khó khăn thực hiện Thông tư 22 là việc giáo viên bộ môn vừa đánh giá bằng nhận xét vừa đánh giá bằng điểm số sẽ gây lúng túng vì giáo viên chưa được tập huấn. Hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về tổ chức đánh giá hoạt động trải nghiệm. Việc phối hợp đánh giá của giáo viên tham gia dạy một số môn tích hợp như Giáo dục địa phương, Hoạt động trải nghiệm, Khoa học tự nhiên có nhiều lúng túng cần được tập huấn kỹ lưỡng. 

 

ĐÁNH GIÁ THỰC CHẤT VÀ TẠO ĐỘNG LỰC 

 

Về khen thưởng học sinh, gồm khen cuối năm học và khen có thành tích đột xuất trong rèn luyện và học tập. Khen thưởng cuối năm học đối với học sinh đạt danh hiệu “Học sinh Xuất sắc” (có kết quả cả năm học đều được đánh giá mức Tốt và ít nhất 6 môn học đạt điểm trung bình từ 9,0 điểm trở lên); danh hiệu “Học sinh Giỏi” (có kết quả cả năm được đánh giá mức Tốt). Thông tư 22 chấm dứt danh hiệu “Học sinh tiên tiến”; giấy khen áp dụng “Học sinh Xuất sắc”, “Học sinh Giỏi”. 

 

Trao đổi với các trưởng phòng GDĐT và hiệu phó trường học ở Lâm Đồng, các thầy giáo đều cho rằng: Việc đánh giá theo Thông tư 22 sẽ chọn chính xác hơn học sinh có thành tích, không còn chung chung, đặc biệt tạo động lực phấn đấu của học sinh. Cũng theo thầy giáo Nguyễn Văn Trinh, ưu điểm cách đánh giá xếp loại mới sẽ đỡ áp lực cho học sinh. Mặt khác, thông qua cùng tham gia đánh giá của học sinh, cơ quan, tổ chức, cá nhân sẽ có nhiều chiều thông tin về quá trình học tập, rèn luyện của học sinh. “Cách đánh giá mới cũng coi trọng điểm trung bình môn học kỳ, cuối năm trong đánh giá kết quả học tập của học sinh”, thầy Trinh nhận xét...

 

Việc đánh giá học sinh theo Thông tư 22 là chú trọng quá trình dạy học theo năng lực và phẩm chất. Học sinh được hướng đến 3 năng lực chung (tự chủ, tự học; giao tiếp và hợp tác; giải quyết vấn đề và sáng tạo) và 7 năng lực chuyên môn (tìm hiểu tự nhiên xã hội; công nghệ; thẩm mĩ; thể chất; tin học; tính toán; ngôn ngữ). Cùng đó, học sinh được rèn luyện, bồi dưỡng 5 phẩm chất: yêu nước, nhân ái, trung thực, trách nhiệm, chăm chỉ. Có thể hiểu, tinh thần này phù hợp với việc nhấn mạnh từ Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn tại Hội nghị Tổng kết năm học 2020-2021 và triển khai nhiệm vụ năm học 2021-2022 đối với giáo dục trung học, ngày 12 và 13/8/2021: “Học thật, thi thật. Sở GDĐT, Phòng GDĐT, nhà trường cần triển khai việc học, kiểm tra đánh giá sao cho đúng và thực chất. Quá trình dạy học cũng cần quan tâm tới thực tiễn, trải nghiệm; chú ý đến việc tự học; chú trọng nội dung giáo dục đạo đức, nhân cách, củng cố dạy tiếng Việt và phát triển toàn diện cho học sinh”...

 

MINH ĐẠO