Quán Thánh – ngôi đền hơn ngàn năm tuổi

02:03, 27/03/2013

(LĐ online) - Đền Quán Thánh nổi tiếng với vẻ đẹp của các bộ phận kiến trúc bằng gỗ của ngôi đền các đề tài như tứ linh, dơi, cá, tùng, trúc, cúc, mai, lẵng hoa, bầu rượu, thanh gươm, cảnh sinh hoạt của trần gian và thượng giới... đều được chạm khắc một cách tinh xảo, mang đậm phong cách nghệ thuật thời Lê.

(LĐ online) - Đền Quán Thánh (Trấn Vũ Quán) tọa lạc cuối đường Thanh Niên, nhìn thẳng ra hồ Tây (Hà Nội), được dựng từ đời vua Lý Thái Tổ (1010 - 1028) để thờ thánh Trấn Vũ - vị thần trấn giữ phương Bắc. Do vậy còn có tên là Đền Trấn Võ, Quan Thánh Trấn Võ, hay Quán Thánh. Trải qua bao nhiêu thăng trầm của lịch sử nhưng ngôi đền vẫn còn nguyên vẹn, duyên dáng bên hồ Tây thơ mộng.
 

 

Mặt tiền Đền Quán Thánh và nét thâm nghiêm, cổ kính ngôi Đền
Mặt tiền Đền Quán Thánh và nét thâm nghiêm, cổ kính ngôi Đền


Huyền Thiên Trấn Vũ, một vị thánh của đạo Giáo, để trấn giữ yêu quái ở phía Bắc kinh thành. Theo thuyết ngũ hành, phương bắc màu đen nên gọi là “huyền” và sắc phục của thân đều là màu đen. Khi khoa cử mở rộng, đền còn thờ thêm Văn Xương đế quân, vị sao chủ về văn học và sinh ra tục nhà nho thường đến lễ vào ngày 01 tháng 6 âm lịch, ngủ lại chùa xin thần ứng mộng cho biết khoa thi này thi cử ra sao!

Đền được trùng tu lớn vào các năm 1677, 1893. Đời Lê Hy Tông, cho đúc tượng Trấn Vũ bằng đồng đen cao 3,96m, nặng 4 tấn, năm 1681, rồi lại xây bệ đá cao 1,2 m đặt tượng lên năm 1894. Tượng Trấn Vũ cao lớn, mặc áo đạo sĩ đen, xõa tóc, không đội mũ, chân đất, tay trái giơ lên bắt quyết, tay phải chống kiếm xuống lưng một con rùa, có rắn lượn quanh kiếm. Theo truyền thống, rắn và rùa là hai con vật tượng trưng của thần trấn phương Bắc. Trong nhà bái đường còn có một pho tượng nhỏ bằng đá, theo một thuyết được nhiều người chấp nhận thì đây là tượng ông Trùm Trọng, người thợ đúc đồng, người đã đúc pho tượng Trấn Vũ. Tượng này là do các học trò của ông Trùm tạc nên để tỏ lòng nhớ ơn thầy… Ở gác tam quan có treo một quả chuông cao gần 1,5m đúc cùng thời với tượng Trấn Vũ. Tiếng chuông này đã được ghi vào ca dao cổ:

Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương.
 

 

Tượng Trấn Vũ được đúc bằng đồng đen và bài trí trong Đền
Tượng Trấn Vũ được đúc bằng đồng đen và bài trí trong Đền


Đền Quán Thánh nổi tiếng với vẻ đẹp của các bộ phận kiến trúc bằng gỗ của ngôi đền các đề tài như tứ linh, dơi, cá, tùng, trúc, cúc, mai, lẵng hoa, bầu rượu, thanh gươm, cảnh sinh hoạt của trần gian và thượng giới... đều được chạm khắc một cách tinh xảo, mang đậm phong cách nghệ thuật thời Lê.

Ngoài việc có giá trị về mặt lịch sử và kiến trúc, Đền Quán Thánh còn là nơi sinh hoạt tín ngưỡng văn hóa nổi tiếng của người dân Hà Nội xưa và nay, nơi đây cũng thu hút rất đông khách du lịch ở khắp mọi nơi đến vãn cảnh chùa.
 

Một nét Hồ Tây
Một nét Hồ Tây

Bài và ảnh: Nguyễn Thanh