Sau mấy tháng trời xa quê, tôi về thăm lại Khu di tích Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (xã Lí Học, huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng). Dạo bước trên con đường dẫn vào đền, gió lồng lộng thổi từ cánh đồng. Bên lề đường có một vài người bán rong bày bán vài thẻ hương, tiền vàng mã, hoa quả, nước uống phục vụ khách du lịch.
 |
| Tượng Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm ở khu di tích |
Sừng sững ở trung tâm quần thể di tích, tượng đài Nguyễn Bỉnh Khiêm bằng đá cao 5,7m, nặng 8,5 tấn uy nghiêm qua bao mùa mưa nắng. Lư hương bên tượng đài lúc nào cũng nghi ngút khói hương. Hai bức phù điêu lớn với những nét điêu khắc tinh xảo của các nghệ nhân đã dựng lên những thước phim sống động về những thăng trầm trong cuộc đời danh nhân văn hóa Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Tạo thế “tọa sơn vọng thủy”, tượng đài hướng ra hồ bán nguyệt rộng khoảng 1.000m2, hàng liễu xanh ngăn ngắt rủ bên bờ, tựa vào chín ngọn núi sấm sừng sững. Trèo lên đỉnh những ngọn núi này, phóng tầm mắt ra xa ngắm nhìn khung cảnh làng mạc mờ mờ trong khói lam chiều, cánh đồng thẳng cánh cò bay, chú bé mục đồng vắt vẻo lưng trâu, rồi thu vào tầm mắt toàn bộ khung cảnh khu di tích: trầm mặc chùa Song Mai, đền thờ có tượng bà Minh Nguyệt (vợ thứ của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm), đền thờ thân sinh Nguyễn Bỉnh Khiêm bằng gỗ lim vững chắc như thách thức với thời gian, um tùm những tán cây, bồn hoa được cắt tỉa chu đáo,…
Dạo bước trong khu di tích thả hồn vào không gian làng quê yên bình với rặng tre xanh ngăn ngắt rừng cây ngút ngàn. Lạc vào khu vườn tượng với những bức tượng kích thước và hình dáng giống như thật đã diễn tả cuộc đời của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Rất nhiều du khách đã chọn nơi này để ghi lại những bức ảnh kỉ niệm. Khu vườn tượng không chỉ có giá trị thẩm mĩ mà còn có giá trị lịch sử quý giá.
Điểm nhấn của khu di tích là căn nhà được lợp bằng cói mô tả Bạch Vân Am trước đây. Khoảnh sân nhỏ cũng là lát cắt trong quãng đời của Bạch Vân cư sĩ từ sau khi cáo quan về ở ẩn với những bức tượng đủ hình hài, những đứa trẻ nhỏ cùng bố mẹ đến xin cụ dạy chữ, rồi những vị quan vốn là học trò đến vấn an cụ,…
Thật tiếc nếu bạn đến thăm Khu di tích đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm mà bạn bỏ qua nhà trưng bày. Nơi đây lưu giữ bút tích, những kiệt tác văn học với những bản in cổ, những lời sấm truyền cho ngàn đời sau,… Bạn sẽ được sống lại những khoảnh khắc lịch sử với những hiện vật giá trị.
Đến đây, không chỉ được “bồi đắp” thêm cho miền tri thức của mình, được thả hồn vào nét quê thanh bình, mà bạn còn được nghe những giai thoại thú vị mang đầy màu sắc huyền bí về khả năng tiên tri thần kì của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Để rồi tự hào, để rồi nhớ mãi chẳng bao giờ quên. Chẳng thế mà Tiến sĩ Vũ Khâm Lân đã từng nhận xét rằng: “Cụ là một vĩ nhân đứng trên thế tục một tầm, là quân sư cho cả Lê, Mạc, Trịnh, Nguyễn, là người tinh thông lí học thấu triệt họa phúc, biết rõ dĩ vãng và tương lai cả trăm đời sau chưa chắc đã có ai hơn được”.
Quần thể khu di tích còn được mở rộng với Tháp bút Kình Thiên, tương truyền được học trò của Nguyễn Bỉnh Khiêm dựng lên thể hiện niềm tôn kính, ca ngợi tài năng của cụ như trụ cột chống trời. Bên bờ sông Hàn là Quán Trung Tân nơi Nguyễn Bỉnh Khiêm vẫn thường ngồi câu cá và nghĩ suy thế sự.
Khu di tích rộng gần 6 ha đủ để các bạn trải nghiệm những cung bậc cảm xúc khác nhau.
ĐÀO MẠNH LONG
