Trong thời buổi rừng càng ngày bị thu hẹp lại bởi nhiều lý do, thì việc giữ rừng cho con cháu trở nên cấp thiết. Tại huyện Đạ Huoai, một số nhà kinh doanh ngành công nghiệp không khói đã cố giữ lại vẻ tươi nguyên của một vùng đất rừng rộng 1.200ha để xây dựng khu du lịch sinh thái với tên gọi thành phố rừng...
Trong thời buổi rừng càng ngày bị thu hẹp lại bởi nhiều lý do, thì việc giữ rừng cho con cháu trở nên cấp thiết. Tại huyện Đạ Huoai, một số nhà kinh doanh ngành công nghiệp không khói đã cố giữ lại vẻ tươi nguyên của một vùng đất rừng rộng 1.200ha để xây dựng khu du lịch sinh thái với tên gọi thành phố rừng. Phải trải qua gần 20 năm, giữa rừng núi đại ngàn này đã từ từ xuất hiện những biệt thự gia đình, hồ bơi, các khu giải trí… Điều đáng nói là khu du lịch mang tên Madagui forest city hôm nay nằm ven theo suối vàng một thời vang bóng.
 |
| Qua sông |
Madagui một thời cổ sử
Trên thế giới khi các nhà quy hoạch có tầm nhìn, đều thiết kế những thành phố xanh để tăng thêm vẻ đẹp vừa lọc oxygen tái sinh, thành phố Las Vegas ở Mỹ là điển hình. Từ một vùng đất sa mạc, chính quyền bang Nevade đã mua các gốc cây về trồng, vì thế khu hoang mạc này trở thành cảnh quan rừng núi đã thu hút dân cư vùng miền. Hiện nay, Las Vegas là nơi đông dân thứ nhì sau NewYork. Ngay tại Đà Lạt chính quyền cũng đã quy hoạch rừng trong thành phố. Điều ấy có nghĩa là khi nền văn minh càng cao, con người càng gắn bó với cây xanh bóng mát, họ chinh phục cả thiên nhiên khô cằn sỏi đá.
Thành phố rừng Madagui hiện nay, là phần đệm của Công viên quốc gia Cát Tiên, một trong 6 khu dự trữ sinh quyển lớn nhất trên thế giới. Thời cổ sử, đây là quê hương của người Mạ, một bộ tộc đã tồn tại hàng ngàn năm dưới bóng rừng già. Thuật ngữ Madagui theo tiếng Mạ có nghĩa là vùng đất sông suối, cũng có người bảo âm “Gui” là tên của dòng sông hay dòng suối. Nhưng theo ông Võ Ngọc Chuyển - Tổng Giám đốc hiện nay của Công ty cổ phần Madagui Forest City cho biết, Madagui mang nghĩa là “Dòng sông vàng” của người Mạ.
Trong quá trình du canh du cư của người Mạ, bao giờ già làng cũng là người đi tìm đất mới. Thời ấy vùng này được các già làng chọn để cắm buôn làng, vì đây là một quần thể hội đủ điều kiện về thần linh cũng như no ấm. Vì thế, các nhà doanh nghiệp chuyên ngành công nghiệp không khói đã không nhầm khi chọn vùng đất no ấm được thần linh bảo vệ này xây dựng một điểm đến hùng vĩ nhất Nam Tây Nguyên. Với dự án 1.200ha đất rừng, được bao quanh bởi một hệ thống sông suối có cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ, các hang động liên hoàn cùng với thảm động - thực vật phong phú mà không phải nơi nào cũng có.
Tiếp chúng tôi tại một sảnh đường lớn, ông Vũ Ngọc Chuyển, Tổng Giám đốc khu du lịch là một người lịch sự từ trong máu. Ông Chuyển gần 60 tuổi, trước đây là một nhà báo, nhà kinh doanh tiền tệ, ông được cổ đông tín nhiệm bầu chức danh điều hành tổng quát. Là lãnh đạo thứ 12 kể từ ngày thành lập, ông đã trụ lại 8 năm ở rừng già. Trong nhiệm kỳ của mình, ông Chuyển tiếp tục thổi hồn núi rừng Madagui một thời ngủ quên trở thành một nơi trung tâm giải trí nghĩ dưỡng. Ông Chuyển giải thích “Nghề du lịch sinh thái rừng không phải là kinh doanh theo kiểu “mì ăn liền” mà phải bước đi thận trọng, đôi khi cả vài chục năm. Chủ trương của hội đồng quản trị là du lịch kết hợp với giáo dục dành cho thế hệ trẻ, với thể thao dành cho tuổi mới lớn, với nghĩ dưỡng và tâm linh dành cho người có tuổi. Đến với Madagui forest City này là cơ hội khám phá rừng nguyên sinh, khám phá hang động thâm u, kỳ bí. Du khách có thể ngồi trên các tảng đá ngắm nhìn bóng cây cao vút trên đầu và dòng suối chảy róc rách dưới chân để chiêm nghiệm đời mình. Lữ khách được xem những tác phẩm đá khổng lồ như Song Tượng Triều Phục, Tam Đại, Tứ Linh, Ngũ Quả, Cửu Phúc... Bên cạnh những hình ảnh hoang dã, chúng tôi đã tiến hành trồng các vườn tre, vườn phong lan, vườn cây trái nhiệt đới, xây dựng khu bảo tồn động vật hoang dã (Safari) như ở Thái Lan, Kenya. Làm sao một thành phố rừng đầy đủ các trò vui chơi như thành phố đồng bằng.
Với diện tích 1.200ha rừng núi, nhưng mới khai thác trên 500ha, vẫn còn 600ha đang khai thác. Chúng tôi dự định sẽ xây dựng sân golf để thu hút được thêm nhiều nguồn du khách. Nhưng điều làm chúng tôi quan tâm và đau đầu nhất là giữ được cảnh quan rừng. Vì đã là du lịch rừng mà cây cối cảnh quan không còn thì sinh thái không có nghĩa gì. Vì thế, chúng tôi sẽ xây hàng rào bảo vệ bằng đá chẻ bao quanh như một thành phố rừng khép kín không những bây giờ mà cho cả tương lai”. - Ông Chuyển trải lòng một cách từ tốn.
Vào tận suối vàng
Chiếc xe đặc chủng chở chúng tôi xuyên suốt khu rừng sinh thái. Tại đây, những đoạn đường dù gần hay xa trong phạm vi của khu du lịch đều được trải đá chẻ sát nhau nằm trên mặt đất. Đặc biệt, những điểm đến đều mang theo truyền thuyết văn hóa Mạ. Đầu tiên là con suối vàng của người Mạ với cây cầu treo bắc qua chông chênh dài hơn 100m. Đứng trên chiếc cầu này nhìn dòng nước trong như tấm lụa thiên thanh. Dọc theo bờ suối là những bến tắm đầy đá cuội nhẵn bóng, chưa hết dòng suối này là nơi sinh sống của hai loại cá lăng và cá leo vàng đã tồn tại không biết từ lúc nào. Cách đây vài ngày tôi tình cờ gặp ông K’Vẻo, người Mạ đã từng gắn bó Madagui. Được hỏi vì sao con suối này có tên là “dòng suối vàng”, ông chặc lưỡi: “Theo ông bà kể lại, ngày xưa, trong một đợt hạn hán kéo dài làm khắp buôn làng người Mạ lo lắng vì thiếu nước. Trẻ con khóc hét suốt ngày vì khát. Có một người phụ nữ vừa sinh con nhưng không có sữa, nên người chồng phải vào rừng tìm trái chua cho vợ con ăn. Chàng đã vượt qua ba ngọn núi và bảy cánh rừng. Một buổi sáng, khi mặt trời vừa nhô lên, chàng phát hiện một tổ ong liền dương cung bắn. Mũi tên vừa chạm vào tổ ong, một dòng nước vàng bắn thẳng vào người. Chàng trai hoảng sợ bỏ chạy, dòng nước đuổi theo. Đến khi kiệt sức, người chồng gục xuống bên cánh rừng rồi thiếp đi, dòng nước cũng dừng lại rồi tạo thành con suối. Nhờ dòng nước này mà buôn làng người Mạ được cứu sống và tồn tại cho đến ngày nay nên gọi là Madagui”. Câu chuyện ông K’Vẻo dù sao cũng là truyền thuyết nhưng với tâm thức người Mạ vẫn là dòng suối thiêng và bây giờ là dòng suối mát rượi trong xanh đẹp nhất của khu du lịch sinh thái này.
Để được thâm nhập vào thế giới hang động huyền bí, chúng tôi ngoài đi xe đặc chủng còn phải lội bộ, trong hang các tảng đá xếp chồng lên nhau tạo ra những khe hở, con đường độc đạo chênh vênh nhỏ hẹp, nhiều mỏm đá nhọn lởm chởm… Có hang chúng tôi chỉ mất 15 phút nhưng đối với hang Tử thần sâu tới 20m, dài khoảng 200m, ngoằn ngoèo có cả khe nước nên chúng tôi phải mất 30 phút mới lên được mặt đất.
Mỗi hang động trong lòng núi tại đây đều mang theo câu chuyện gắn với số phận như hang Thần Núi là nơi ngự trị của thần Yang Ndu, hang Thầy nơi ẩn cư của một đạo sĩ, hang Tiên lưu dấu những nàng tiên lạc xuống trần, hang Tung mang theo huyền thoại tình yêu bất tử của nàng chim thần với chàng trai người Mạ tốt bụng.
Ở Thiên Phúc Sơn Động, chúng tôi được chiêm ngưỡng tượng dơi khắc trên phiến đá lớn sà xuống tiếp nhận ngũ quả, báo hiệu điềm lành, may mắn cho con người. Bên ngoài hang dơi, còn có một pho tượng Phật Thích Ca cao hơn 2m, rất gầy, ngồi thiền trên tảng đá lớn. Xung quanh là cảnh tượng muông thú bằng đá tự nhiên được chạm trổ như thật mang hình dáng: voi, trâu, sư tử, hổ, gấu, long, lân, quy, phụng nằm phủ phục, lắng nghe ngài thuyết pháp. Ông Chuyển giải thích: “Theo lịch sử nhà Phật, lúc ngài vào rừng tịnh tâm, không ăn uống nên nhục thể của ngài rất ốm. Bằng tài sức ngài đã thuyết giảng cho muôn thú đến nỗi chúng quỳ phục dưới chân ngài để nghe”.
Rời những hang động kỳ bí mang bóng dáng của một thời tiền sử, chúng tôi đi thăm các khu vui chơi giải trí trong rừng rồi quay về lại con suối vàng của người Mạ. Đối diện con suối là tượng thần núi Bonom cao 15m, bức tượng oai nghiêm trên bệ đá tựa lưng vào rừng. Vị thần được khắc họa với hình dáng đức độ, mạnh mẽ và uy nghiêm. Truyền thuyết người Mạ kể rằng: Từ xa xưa, tổ tiên người Mạ được sinh ra từ một cái lỗ. Ban đầu Mạ Tô ra trước đi về phía mặt trời mọc, kế đến là Mạ Cóp đi về phía mặt trời lặn và tộc người Mạ ở đây chui ra sau cùng. Vì được sinh cuối nên người Mạ vùng này được tắm rửa, vóc dáng hoàn chỉnh hơn, được Yàng cho thần núi Bonom bảo vệ, chính vì thế người Mạ xem Bonom là thần hộ mạng cho mình. Dựa theo truyền thuyết ấy, các nhà kiến trúc và điêu khắc đã thiết kế thần núi Bonom ngự trị chính diện ở công viên để quan sát bảo vệ cho khách tham quan.
Về ý nghĩa Madagui được nhà dân tộc học người Chăm Thông Thanh Khánh giải thích, dựa theo chuyện kể thuật ngữ này mang nghĩa “Dòng nước của người trẻ tuổi”. Theo lời các già làng, ngày xưa, các chàng trai cô gái Mạ thường tập trung vào những nơi sông suối đẹp cạnh bìa rừng để đốt lửa múa hát trong những đêm trăng sáng. Con gái Mạ Tô lúc tắm chỉ cởi y phục vào phút cuối, còn gái Mạ Naan thì thong thả cởi váy ngay trên bờ sông, nhưng dùng tay trái che bộ phận sinh dục của mình. Còn các chàng trai, muốn cho con gái thích nên xiết chặt dây khố và cố ý cho bắp thịt nổi lên để thể hiện cơ thể cường tráng. Theo phân tích của nhà dân tộc học người Chăm thì Madagui là nơi tụ họp của người trẻ và cho đến bây giờ khu du lịch sinh thái này là nơi chiếm tỷ lệ người trẻ cao nhất.
Rời khu du lịch sinh thái Madagui, tôi cứ miên man suy nghĩ phần kết có hậu của một cặp vợ chồng có học và giàu sang ở thành phố. Trước ngày ra tòa ly hôn, cả hai ông bà về khu du lịch Madagui sống chung với nhau lần cuối. Họ chọn một ngôi nhà sát bìa rừng, đêm về nghe tiếng côn trùng rả rích gọi nhau. Cả hai đều ngẫm nghĩ “Những con vật này đều không có tiền vàng, không có xe hơi nhà cao cửa rộng, không được học hành thế mà vẫn bền bỉ sống với nhau. Sau đêm ngủ chung như lần tiễn biệt, họ ngộ ra một điều: vật chất chỉ là thứ phù du nay ở mai đi, còn nghĩa vợ chồng một thời gian khó và con cái mới là vĩnh cửu…”. Và bạn có biết không! Hôm sau họ ra tòa thay đổi ý định. Đến bây giờ cả hai ông bà sống hạnh phúc, con cái đều trở thành người có ích cho xã hội. Chúng nó xem bố mẹ mình như là những thần tượng. Suy cho cùng, đời người trước sau gì cũng về với đất, tội gì phải làm khổ nhau. Mà nếu chuyện ấy có xảy ra trong bi kịch gia đình mình, bạn hãy dẫn nhau đến Madagui ngủ đêm cuối cùng bạn nhé!
Ký sự: Trần Đại - Khuất Thanh Chiểu
