Lâm Đồng được đánh giá là địa phương có nhiều sản phẩm du lịch, trong đó có nhiều làng nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống thu hút một lượng không nhỏ du khách trong và ngoài nước. Tiềm năng lớn nhưng để phát triển các làng nghề truyền thống gắn với mở rộng thị trường du lịch, mang lại thêm những điểm đến hấp dẫn cho du khách đang là thách thức đối với những người làm du lịch ở Lâm Đồng.
Lâm Đồng được đánh giá là địa phương có nhiều sản phẩm du lịch, trong đó có nhiều làng nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống thu hút một lượng không nhỏ du khách trong và ngoài nước. Tiềm năng lớn nhưng để phát triển các làng nghề truyền thống gắn với mở rộng thị trường du lịch, mang lại thêm những điểm đến hấp dẫn cho du khách đang là thách thức đối với những người làm du lịch ở Lâm Đồng.
 |
| Dệt thổ cẩm |
Thụ động đón khách
|
Ý KIẾN NGƯỜI TRONG CUỘC
Bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Lâm Đồng
Du lịch làng nghề quả thực là tiềm năng chưa được khai thác của ngành du lịch. Để thay đổi thì còn rất nhiều việc phải làm nhưng trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tập trung vào công tác tuyên truyền quảng bá, thu hút du khách đến với các làng nghề. Trước nay chúng tôi vẫn tiến hành quảng bá nhưng thường lồng ghép vào các hoạt động như triển lãm hội chợ, xúc tiến thương mại. Sắp tới, công tác này sẽ có thay đổi.Việc tuyên truyền sẽ không đi theo chiều rộng, nhiều chủ đề mà sẽ thành chuyên đề, tập trung vào một chuyên đề nhất định, chọn lựa thị trường, trong đó quảng bá về du lịch làng nghề sẽ được chú trọng. Để du lịch làng nghề thực sự phát huy hiệu quả là một quá trình lâu dài, cần sự phối hợp của nhiều ngành, nhiều địa phương và sự nỗ lực của cư dân trong các làng nghề cùng sự hỗ trợ của Nhà nước.
Ông Thái Văn Mai, Chủ tịch UBND thị trấn Nam Ban, huyện Lâm Hà
Nam Ban chúng tôi đón khách du lịch khá nhiều, chừng 3 ngàn khách/tháng, trong đó, đa số là khách nước ngoài. Họ rất thích khám phá các nhà máy xe tơ dệt lụa cũng như tham quan đời sống của bà con nông dân. Tuy nhiên, điểm yếu của chúng tôi là chưa có cơ sở vật chất để phục vụ du khách. Họ đến không chỉ để chơi, họ còn cần ăn, cần ngủ, cần những điểm giải trí mà Nam Ban lại chưa có nhà nghỉ, điểm ăn uống hay dịch vụ giải trí nào. Đây là điều thực sự nuối tiếc của chính quyền địa phương. Chúng tôi đang kêu gọi các nhà đầu tư tới Nam Ban, xây dựng những cơ sở vật chất đạt chuẩn để phục vụ du khách tới đây lưu lại. Ngoài những điểm tham quan, chúng tôi có thể phục vụ khách những nét văn hóa truyền thống của cư dân đồng bằng như dân ca quan họ hay những điểm du lịch thác Voi, chùa Linh Ẩn. Khách đã đến với chúng ta, không lưu họ lại được, giúp họ tiêu tiền thì rất thiệt thòi cho cư dân địa phương. Chúng tôi đang cố gắng để đưa Nam Ban trở thành điểm dừng chân của du khách nước ngoài.
Anh Lê Vũ Chấn - easy rider tại Công ty Viettrip, đường Đống Đa, Đà Lạt
Du khách, đặc biệt du khách nước ngoài, rất thích khám phá các làng nghề thủ công mỹ nghệ của Lâm Đồng. Tuy nhiên, thẳng thắn mà nói thì các làng nghề này còn thiếu rất nhiều điểm để thực sự thu hút khách. Hầu hết các làng nghề chưa có phương tiện phục vụ đạt chuẩn như vệ sinh ăn uống, khu trưng bày triển lãm. Họ cũng chưa biết cách làm du lịch, chưa nắm được tâm lý khách hàng. Ví dụ như khách mới chỉ tham quan, chưa được trải nghiệm trong vai trò một người thợ, điều mà người châu Âu rất thích. Nếu được đầu tư và đào tạo đầy đủ, đây sẽ là những nơi thu hút du khách nước ngoài đến và sẵn sàng tiêu tiền.
Anh Henning Christensen - du khách Đan Mạch
Tôi đã có một tour tuyệt vời đi dọc miền Trung Việt Nam bằng xe máy trong đó có Đà Lạt. Thực sự tôi khá ấn tượng với những nghề thủ công của các bạn như dệt thổ cẩm hay dệt lụa. Tôi cũng đã mua một số khăn lụa làm quà cho bè bạn và gia đình. Cư dân rất thân thiện nhưng các dịch vụ xung quanh như nơi nghỉ chân, nơi ăn uống chưa được phong phú. Nếu có dịp quay trở lại, tôi sẽ rất vui nếu được đến thăm những nơi dân cư sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ truyền thống của Việt Nam và giới thiệu cùng bạn bè tôi về những sản phẩm tuyệt đẹp của các bạn.
D.Q (ghi)
|
Một trong những điểm du lịch thu hút du khách khi đến Đà Lạt là Khu du lịch Lang Biang, huyện Lạc Dương. Đến đây, du khách không thể nào bỏ qua làng dệt thổ cẩm B’Neur C, nơi có những người phụ nữ đang mải miết dệt ra những cái gùi, túi sách, dây đeo tay mang đậm phong cách K’Ho. Du khách được chứng kiến tận mắt những người phụ nữ tần tảo bên khung dệt để làm nên những sản phẩm dệt mang đậm chất núi rừng. Hình ảnh những người phụ nữ - thợ dệt đã góp phần không nhỏ thu hút du khách đến với điểm du lịch này. Nếu Khu du lịch Lang Biang đã hình thành điểm đến của nhiều du khách, thì thị trấn Nam Ban, huyện Lâm Hà lại là một địa chỉ du lịch hoàn toàn tự phát. Du khách, đặc biệt du khách châu Âu du lịch mạo hiểm rất thích những nhà máy ươm tơ, xe sợi, những trại dế, trại chồn ở vùng đất này. Nam Ban trở thành điểm đến của nhiều du khách châu Âu và cư dân nơi đây thường xuyên đón những đoàn du khách châu Âu sử dụng xe máy làm phương tiện đi lại.
Với sự hòa trộn của cư dân đến từ nhiều vùng miền trong nước, các làng nghề ở Lâm Đồng rất phong phú và đa dạng, từ những làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống của cư dân bản địa tới sản xuất tơ tằm bằng dàn máy móc của người dân kinh tế mới Nam Ban, làng nghề nấu rượu cần, làng nghề mây tre đan… là những nơi có thể đón du khách. Ngoài ra, khách du lịch cũng thích tới thăm những nơi sản xuất ra sản phẩm truyền thống của Lâm Đồng, tuy không hình thành làng nghề như các cơ sở sản xuất rượu vang. Những địa chỉ này có thể thu hút rất đông đảo du khách đến Lâm Đồng không chỉ để nghỉ dưỡng mà còn ưa thích khám phá những nét đặc sắc của đời sống văn hóa địa phương. Nhiều điểm du lịch làng nghề đã được đưa vào các tour cố định của một số công ty du lịch nội địa và nhiều điểm được các cẩm nang du lịch dành cho du khách nước ngoài xếp hạng như những địa chỉ cần đến ở Việt Nam. Điều này cho thấy sức hấp dẫn của những làng nghề thủ công truyền thống đối với du khách trong và ngoài nước.
Tiềm năng rất triển vọng nhưng thực tế số làng nghề đón tiếp du khách mới chỉ là số rất ít trong những làng nghề ở Lâm Đồng. Và việc đón khách hoàn toàn mang tính thụ động, các làng nghề chưa có tâm thế thay đổi hướng tới việc làm du lịch chuyên nghiệp. Hầu hết các làng nghề chưa có những dịch vụ để phục vụ du khách, đặc biệt du khách nước ngoài vốn có yêu cầu đa dạng hơn. Làng nghề Lâm Đồng vẫn đang thu hút du khách theo kiểu “cung cấp những cái đã có” chứ chưa chuyển mình theo hướng “phục vụ những gì khách cần”. Bởi vậy, dù tiềm năng rất triển vọng nhưng cư dân làng nghề vẫn đang chờ những “cú hích” để thay đổi, đưa nghề truyền thống của mình đến với thị trường du lịch sôi động.
Thay đổi để phát triển
Không thể không thay đổi nếu muốn các làng nghề hòa nhập kịp cùng thị trường du lịch sôi động, đó là khẳng định của bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Lâm Đồng. Không thể tận dụng những làng nghề có sẵn, nơi dân cư chưa chủ động khai thác làm du lịch mà phải có quy hoạch cụ thể, phát triển những làng nghề thuận lợi, phù hợp với nhu cầu, thị hiếu của du khách. Việc quy hoạch các làng nghề phục vụ du lịch cũng giúp liên kết với các hãng lữ hành, công ty du lịch tổ chức tour tuyến phù hợp, không phải tự phát như hiện nay. Tiếp đó là xúc tiến quảng bá thương hiệu, giúp khách hàng nhận diện một sản phẩm du lịch đặc thù của Lâm Đồng. Việc liên kết giữa các làng nghề, các công ty du lịch cũng vô cùng quan trọng, là tiền đề để xây dựng được một sản phẩm du lịch hoàn chỉnh, không nhàm chán, không trùng lặp.
Điều còn thiếu và yếu nhất của du lịch làng nghề hiện tại là cơ sở hạ tầng, bao gồm hạ tầng giao thông, các dịch vụ phục vụ du khách như bãi đậu xe, nhà triển lãm, nơi ăn ở, hoàn toàn vượt khỏi tầm tay của bản thân các làng nghề do yêu cầu chi phí quá cao. Để làng nghề phát huy được khả năng thu hút du khách, Nhà nước cần hỗ trợ những cơ sở hạ tầng quan trọng nhất như giao thông, xây dựng quy hoạch, xây dựng chính sách phù hợp để thu hút đầu tư. Đặc biệt, các làng nghề hiện tại hoàn toàn không có nguồn nhân lực đã qua đào tạo về du lịch, họ chỉ là những người thợ thủ công “kiêm nhiệm” người làm du lịch. Thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao, du lịch làng nghề sẽ khó phát triển theo hướng chuyên nghiệp. Phải coi làng nghề là một sản phẩm du lịch để có hướng đầu tư thích hợp và hiệu quả.
Đề án Bảo tồn và phát triển làng nghề của UBND tỉnh Lâm Đồng đã bắt đầu đi vào thực hiện. Với kinh phí có hạn, đề án phải chọn lựa những mục tiêu quan trọng nhất để tiến hành thực hiện trong đó có việc quy hoạch các làng nghề hướng tới du lịch. Ông Nguyễn Văn Minh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lâm Đồng, đơn vị được giao quản lý nguồn kinh phí phát triển làng nghề cho biết, việc liên kết với các cơ quan hữu quan và chính quyền địa phương cũng được tính toán chính xác để đầu tư của Nhà nước cho các làng nghề đạt mục đích, vừa bảo tồn các nghề truyền thống, vừa đưa các làng nghề vào như một sản phẩm du lịch phục vụ du khách. Công tác quảng bá sẽ được chú trọng bên cạnh việc nâng cao chất lượng sản phẩm. Chỉ có kết hợp hài hòa giữa sản xuất và phục vụ du lịch, các làng nghề truyền thống của Lâm Đồng mới có bước phát triển bền vững là mang lại thịnh vượng cho cư dân.
DIỆP QUỲNH
