Cơ hội để du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn

(LĐ online) - Quán triệt chủ trương và định hướng về phát triển du lịch theo tinh thần Nghị quyết Ðại hội Ðảng lần thứ XII, ngày 16/1/2017, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TW về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Đây là văn kiện có ý nghĩa cực kì quan trọng, một dấu ấn rất đặc biệt trong lịch sử phát triển của Du lịch Việt Nam.

 

ĐỂ DU LỊCH TRỞ THÀNH NGÀNH KINH TẾ MŨI NHỌN

 

Từ Đại hội lần thứ VII của Đảng năm 1991 đến nay, Đảng, Nhà nước ta luôn quan tâm đến phát triển du lịch; đã có nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện, đó là: Luật Du lịch, Chiến lược và quy hoạch, cùng một loạt Nghị định, Nghị quyết và Quyết định của Chính phủ chuyên đề về phát triển du lịch. Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng năm 2016 tiếp tục khẳng định chủ trương “Có chính sách phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; Khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư phát triển du lịch với hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại, sản phẩm đa dạng và tính chuyên nghiệp cao; Tạo mọi thuận lợi về thủ tục xuất nhập cảnh, đi lại và bảo đảm an toàn, an ninh; Đẩy mạnh xúc tiến quảng bá, xây dựng thương hiệu du lịch Việt Nam; Khai thác hiệu quả, bền vững các di sản văn hóa, thiên nhiên, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh và gìn giữ vệ sinh môi trường; Phát triển các khu dịch vụ du lịch phức hợp, có quy mô lớn, chất lượng cao”. Có thể thấy, Đảng và Chính phủ luôn không ngừng quan tâm đến phát triển du lịch Việt Nam, đã và đang có những chỉ đạo, chính sách đột phá để tạo động lực cho ngành du lịch phát triển.

 

Qua một số tài liệu cho thấy, trên quy mô toàn cầu, Du lịch là một trong những ngành kinh tế có tốc độ phát triển nhanh nhất, đóng góp 9% GDP, chiếm 8% lao động và khoảng 30% xuất khẩu toàn thế giới (bao gồm cả vận chuyển hành khách). Cứ mỗi một việc làm trong ngành Du lịch ước tính tạo ra 2 việc làm cho các ngành khác. Ngành Du lịch cũng sử dụng lao động nhiều vượt trội, gấp 6 lần ngành sản xuất ô tô, gấp 4 lần ngành khai khoáng và gấp 3 lần ngành tài chính.

 

Ở Việt Nam thời gian qua, ngành Du lịch đã có bước phát triển rõ rệt và đạt được những kết quả quan trọng. Giai đoạn 2001-2016, tốc độ tăng trưởng khách du lịch quốc tế đạt 10,2%/năm, khách du lịch nội địa đạt 11,8%/năm; riêng 5 năm qua, ngành du lịch đạt tốc độ tăng trưởng trung bình 9,5%/năm (gấp khoảng 1,5 lần tốc độ tăng trưởng chung cả nước); Tổng thu nhập tới 15,4 tỷ USD, đóng góp trực tiếp 6,6% và đóng góp chung 13% trong tỷ lệ GDP của đất nước. Năm 2016, số lượng khách du lịch quốc tế đạt 10 triệu lượt người, tăng hơn 4,3 lần so với năm 2001; khách du lịch nội địa đạt 62 triệu lượt người, tăng 5,3 lần so với năm 2001; đóng góp trực tiếp ước đạt 6,8% GDP, cả gián tiếp và lan toả đạt 14% GDP. Sự phát triển của ngành Du lịch đã và đang góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng cường xuất khẩu tại chỗ; bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá, tài nguyên thiên nhiên; tạo nhiều việc làm, nâng cao đời sống nhân dân; đẩy mạnh quá trình hội nhập quốc tế, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam. Với những thành tựu đáng kể về tốc độ tăng trưởng cao cả về lượng khách du lịch, tổng thu từ khách du lịch và cơ sở vật chất kỹ thuật trong những năm gần đây, Du lịch Việt Nam hoàn toàn có thể phấn đấu phát triển trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước trong thập kỷ tới. 

 

Đồng thời, nhận thức về du lịch thời gian qua đã có bước chuyển biến quan trọng. Du lịch từ chỗ chỉ được coi là hoạt động phục vụ nghỉ ngơi đơn thuần, đến nay được xác định là một ngành kinh tế có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Thông qua sự phát triển du lịch, hình ảnh quốc gia và các điểm đến được quảng bá rộng rãi trong và ngoài nước, tạo sự nhìn nhận tích cực về hình ảnh và nâng cao uy tín của đất nước và con người Việt Nam trên trường quốc tế.  

 

Tuy nhiên, ngành Du lịch còn một số hạn chế, yếu kém khiến sự phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh và kỳ vọng của xã hội. Nguyên nhân chủ yếu là do các cấp, các ngành chưa thực sự coi du lịch là ngành kinh tế tổng hợp, có tính liên ngành, liên vùng, xã hội hoá và hội nhập quốc tế cao, mang nội dung văn hoá sâu sắc; thiếu chính sách quốc gia phù hợp để du lịch phát triển theo đúng tính chất của một ngành kinh tế vận hành theo quy luật thị trường.

 

Trước thực trạng đó, để đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, ngày 16/1/2017, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TW về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, nhằm cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết Đại hội XII của Đảng. Nghị quyết lần này kỳ vọng trở thành điểm tựa và công cụ hành động tập hợp các nguồn lực để phát triển du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của nền kinh tế đất nước trong thời gian tới.

 

Nghị quyết 08-NQ/TW xác định rõ mục tiêu phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đưa phát triển du lịch đã trở thành định hướng chiến lược quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, cùng với các ngành có tiềm năng, thế mạnh khác như nông nghiệp và công nghệ cao. Đồng thời, yêu cầu cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành và toàn xã hội tham gia, tạo điều kiện cho phát triển du lịch. Hơn nữa, Nghị quyết lần này vừa khái quát được những chủ trương lớn, vừa tập trung giải quyết những vấn đề cụ thể, góp phần giải quyết các “điểm nghẽn” về chính sách đối với lĩnh vực du lịch...

 

Tuy nhiên, phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn là cả một quá trình và không thể đạt hiệu quả, bền vững nếu làm theo kiểu phong trào và khoán trắng; vì vậy, phía trước vẫn còn nhiều thách thức và nhiều việc phải làm, rất cần các giải pháp đồng bộ từ trung ương đến cơ sở. Cụ thể như: (1) Phải phấn đấu tăng trưởng liên tục trong vòng 5 năm tới (khoảng 20%), đóng góp cho nền kinh tế quốc dân khoảng 10-12% GDP; (2) Là ngành kinh tế tổng hợp, tính xã hội hóa cao, do đó cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành, các chủ thể kinh tế-xã hội và có sự liên kết quốc tế...; (3) Có cơ chế chính sách ưu đãi phát triển du lịch, bảo đảm hài hòa các lợi ích; chú trọng phát triển và đa dạng hóa các sản phẩm du lịch đáp ứng nhu cầu du khách và các tiêu chuẩn của du lịch quốc tế; giải quyết tốt mối quan hệ giữa bảo tồn, phát triển và phát huy vai trò các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử - văn hóa, các điểm đến và khu du lịch; coi trọng xây dựng hình ảnh và thương hiệu, nhận diện du lịch quốc gia có chiều sâu và mang tính đặc trưng nhằm quảng bá, xúc tiến du lịch ra khu vực, thế giới…(4) Nâng cao vai trò, trách nhiệm, sự chủ động của các Hiệp hội du lịch và các doanh nghiệp du lịch; tập trung kiện toàn bộ máy nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về lĩnh vực du lịch; khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh, thúc đẩy du lịch các địa phương phát triển thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần tái cơ cấu kinh tế…; (5) Có chính sách, cơ chế huy động các nguồn lực, nhất là nguồn nhân lực du lịch, đáp ứng yêu cầu đa dạng hóa các hoạt động du lịch; (6) Đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức của xã hội nhất là các doanh nghiệp, cộng đồng và người dân về bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững…là một trong những nhân tố góp phần thu hút du khách, nâng cao vị thế cạnh tranh trên thị trường du lịch trong nước và quốc tế.

 

Đạp vịt trên hồ Xuân Hương. Ảnh: Hồng Hải

 KHÁNH LINH