Đi qua những "cánh đồng nội xanh rì, ôm bóng Tháp Chàm", tôi về bên dòng sông Gò Bồi thuộc xã Phước Hòa, huyện Tuy Phước, Bình Định dâng hương thi nhân Xuân Diệu, cảm nhận Xuân Mậu Tuất 2018 "đang tới, nghĩa là xuân đang qua".
Đi qua những “cánh đồng nội xanh rì, ôm bóng Tháp Chàm”, tôi về bên dòng sông Gò Bồi thuộc xã Phước Hòa, huyện Tuy Phước, Bình Định dâng hương thi nhân Xuân Diệu, cảm nhận Xuân Mậu Tuất 2018 “đang tới, nghĩa là xuân đang qua”.
 |
| Nhà lưu niệm với mái ngói đang dần phủ đầy rêu phong thời gian. Ảnh: V.V |
Đó là một căn nhà mái ngói đang dần phủ lên những rêu phong thời gian, bố trí 3 gian phòng thiết kế các khung cửa hình bán nguyệt bên dưới. Trong đó phòng dâng hương từ ngoài vào bên phía tay trái đặt tượng chân dung bán thân và treo bảng khắc chữ tóm tắt tiểu sử nhà thơ Xuân Diệu; bên phía tay phải gắn trang trọng trên bức tường “Chứng nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật cho nhà thơ Xuân Diệu” do Chủ tịch Nước Lê Đức Anh ký vào ngày 10/9/1996. Bên cạnh đó là Bảng xếp hạng “Di tích lịch sử cấp tỉnh: Nhà lưu niệm nhà thơ Xuân Diệu, xã Phước Hòa, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định” do Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Nguyễn Văn Thiện ký ngày 20/7/2010. Ngoài ra, trong gian phòng này, người tham quan được chiêm nghiệm bài thơ “Chấp nhận” 20 câu của Xuân Diệu, trong đó 2 câu kết khá ấn tượng: “Trong hơi thở chót dâng trời đất. Cũng vẫn si tình đến ngất ngư”.
Phòng Tư liệu bên phía tay phải căn nhà lưu niệm nhìn từ ngoài vào, tập hợp các bức ảnh, hiện vật phản ánh những giai đoạn cống hiến to lớn cho sự nghiệp văn học nghệ thuật nước nhà đối với nhà thơ lớn Xuân Diệu.
Đặc biệt trong tổng diện tích 520 m
2 khuôn viên nhà lưu niệm, góc sân bên phải đi vào vẫn còn cây mận phủ tán xanh tốt gắn đầy kỷ niệm với tuổi thơ nhà thơ Xuân Diệu; bên trái là cây bông sứ do nhà thơ Huy Cận trồng thuở xưa, vào dịp đón Xuân Mậu Tuất 2018 hoa nở trắng đều trên đọt cành, hương thơm dìu dịu phảng phất bên bờ sông Gò Bồi.
 |
| Dòng sông Gò Bồi yên ả, nơi sinh ra nhà thơ Xuân Diệu với Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Ảnh: V.V |
Dòng sông Gò Bồi là một nhánh hợp lưu của dòng sông Kôn miền đất võ trời văn Bình Định hội tụ trước cửa biển đầm Thị Nại trù phú sản vật thiên nhiên. Tận dụng lợi thế biển bạc, từ xưa người dân Gò Bồi đã truyền nhau kinh nghiệm nghề chế biến các loại nước mắm đặc sản nổi tiếng trong nước. Nhà thơ Xuân Diệu được sinh thành bên dòng sông vạn Gò Bồi bởi thân mẫu là “cô làm nước mắm”; thân phụ là ông đồ xứ Nghệ: “Cha Đàng Ngoài, mẹ ở Đàng Trong. Hai phía đèo Ngang một mối tơ hồng”.
Ơn nghĩa trời biển sinh thành được nhà thơ Xuân Diệu bày tỏ từ sâu thẳm cõi lòng mình: “Đội ơn Thầy, Đội ơn Má sinh con. Cám ơn Thầy vượt đèo Ngang bất kể. Cám ơn Má biết yêu người xứ Nghệ. Nên máu con chung hòa cả hai miền”.
Để đến hôm nay và mãi mãi về sau, mỗi khi về du xuân bên dòng sông Gò Bồi yên ả trước cửa biển Quy Nhơn, Bình Định, tôi và muôn người càng cảm thấu nhiều hơn tình yêu mãnh liệt của tuổi trẻ nhà thơ Xuân Diệu trước mùa xuân căng đầy nhựa sống của đất trời: “Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua. Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già…”.
VĂN VIỆT
