Thì thứ làm chủ khả dĩ có chăng là tạo ra một không gian sống hợp với tâm hồn mình và bằng tinh thần biết thân biết phận, theo điều kiện "sức khỏe" túi tiền và sức lực cơ thể. Đây, giữa xứ trà B'lao mênh mông, căn nhà này dạt ra bên lề thành phố Bảo Lộc, Lâm Đồng, nghĩa là lọt ra khỏi tính "phố", nên chỉ thẳng nó là "nhà quê", mà gọi là "nhà vườn" lại càng đúng.
Sống là phải tươi vui, cho dù dòng đời, thời cuộc, danh thế ra sao...
Thì thứ làm chủ khả dĩ có chăng là tạo ra một không gian sống hợp với tâm hồn mình và bằng tinh thần biết thân biết phận, theo điều kiện “sức khỏe” túi tiền và sức lực cơ thể. Đây, giữa xứ trà B’lao mênh mông, căn nhà này dạt ra bên lề thành phố Bảo Lộc, Lâm Đồng, nghĩa là lọt ra khỏi tính “phố”, nên chỉ thẳng nó là “nhà quê”, mà gọi là “nhà vườn” lại càng đúng. Đứng trên những dải đồi cao xung quanh nhìn xuống, thấy nó được trùm xuống bởi một màu xanh ê hề cây cỏ. Diệp lục từ những vườn trà ven các đồi bao quanh ấp ủ nó. Nó ấm trong cái sắc xanh tần tảo mà lương nông trồng ra. Cây cỏ ở đây trồi lên từ vỉa mạch bauxit, toàn quặng và đất bauxit - thứ đất khó canh tác và nghèo dưỡng chất, bước đi trên mặt mà như đi trên chông, lởm chởm sỏi quặng. Chân lữ khách còn đau huống chi cây người trồng. Nó cũng cố mượt lên trong những mép đồi cỏ dại đây đó nữa mà cô bác chưa canh tác hết. Nó nằm dưới thung lũng mà rộng bốn hécta. Nó bé bỏng làm sao.
 |
| Những cây phượng vàng cao chót vót mùa rụng lá. Ảnh: N.H.T |
Giữa một phối cảnh trời ban phước như thế, căn nhà trở thành “chấm” kiến trúc le lói giữa muôn xanh. Đã thế, căn nhà lại sơn màu tím, thế có “chết người” không chứ. Ánh mắt nào mà không thèm thuồng để được vào đó ở, cho dù một ngày. Nhưng phải nói ngay, rằng nó là nhà ở, nhà của người ta, chứ không phải “Nhà nghỉ”(!). Cả không gian lẫn căn nhà rất ơ hờ, tự nhiên, lỏng, mềm. Nhưng nhiều người ở Bảo Lộc không thường dám bước vào không gian này, vì chỗ của nó quá hẻo, thơ dại, thơ dại đến “là lạ” - mà cũng có thể vì người B’lao vốn ý tứ, tôn trọng cõi riêng của “Người ta” - như coi trọng chỗ ở của mình. Xứ nông quê, người ta tranh thủ từng thẻo đất để cắm cho được cây trà, cây sầu riêng, cây cà phê kiếm nguồn thu, thì ở căn nhà này người ta dành những chỗ đẹp nhất của nó để trồng hoa, tạo cảnh viên, mở những lối đi lại thưởng ngoạn. Con suối kia chảy qua hai vực thung lũng được khoét rộng ra để tạo một lúc hai bậc hồ nước lớn (thượng, hạ) nhằm tạo sinh thái, thả cá, và cất những căn nhà nổi. Cỏ hoa vòng quanh bờ hồ, nhiều khi như cố tình “bỏ bê” cho liếm ra mặt nước. Cá thì luôn đầy trong hai cái hồ mà nước là nguồn tự nhiên đó. Dĩ nhiên, những chiếc ghế ngồi, bàn để bình trà Oolong luôn có mặt trong những căn nhà nổi kia. Ngồi đây mà ôm cây đờn bất kỳ thì âm nhạc cũng bò liêu phiêu lên những sườn đồi trà, và không nốt nhạc nào thoát ra khỏi thung lũng được. Còn đọc sách thì ắt độc giả (người đọc) sẽ mang sắc thái của thiền sư tịnh độ. Còn tỏ tình với người yêu thì cho dù mai này có ly hôn vẫn khó mà quên kỷ niệm lúc ngồi bên nhau ở đây. Không gian sống mà thanh khiết đến thế này thì không còn phân biệt được nữa giữa nhà cư dân hay nơi cư sĩ tu hành. Gia chủ không phải một nhà tu, nhưng cảm hứng dựng một tượng Phật bà Quán Âm bên kia thung lũng trên mép một sườn đồi đối diện nhìn ngược về phía chỗ có căn nhà chính. Tôi ám ảnh với những cây hoa thân mộc vào mùa rụng lá ở thung lũng này. Vì nó như những cây san hô khổng lồ dựng trên mặt đất. Rất nhiều “san hô” mảnh khảnh diễm lệ như thế. Lòng người rất dễ lay động khi những tia nắng đầu ngày và chiều tà hắt vào những “rặng san hô” cao mười, mười lăm thước đó trong cái phông xanh vườn tược cao nguyên.
Lấy sự khoan thai, hào sảng làm tinh thần cốt lõi nên bên trong căn nhà phòng ốc đều vọng ra bên ngoài, khiến luôn tràn ánh sáng, cho dù mùa mưa hay khô có trùm xuống thung lũng. Thế mới biết vì sao mọi ngóc, góc, xó ở nội thất từ thiết kế đến bài trí đạt đến sự tinh tế, sang cả, hòa nhập và “xứng đáng” với không gian bên ngoài.
Gia chủ là một người đàn bà bình thường, trải đời, ngoài sáu mươi, từng bảy nổi ba chìm bởi lịch sử và lê lết mưu sinh đủ kiểu ở phố phường Sài Gòn đô hội. B’lao là cao nguyên quê nhà của bà ta, và bà đã quay trở về với nó khi tuổi đời ngã bóng, và tìm đến thung lũng này. Bà là người bản lĩnh, vọng ngoại, và có thể trong hành trình vọng ngoại đó bà đã học được cả tinh hoa bên ngoài, trong đó có nhận thức thẩm mỹ và cách tổ chức một không gian sống có tình ý. Bà hy vọng sự phúc lạc, an ấm sẽ đến với thung lũng nặng nợ yêu thương của mình. Ở phần đời nốt tận của mình bà sống có tương khớp với sự thanh khiết, khiêm nhường vô lượng ở thung lũng này không là sự thách thức với chính bà.
Người đàn bà chịu chơi và cái thung lũng chịu chơi, thuộc Khu VI, Phường 2 của thành phố trên. Cái không gian sống tạo dựng suốt hai mươi năm qua, từ lúc thung lũng này còn heo hút; từng bước, từng nấc, từ dành dụm của gia chủ cùng sự chia sớt của người yêu bà bằng những đồng tiền ông làm nghề Nail bên Mỹ. Khi con người thèm khát cái đẹp thì đến quặng bauxit cũng mềm lòng và cây cối, kiến trúc cũng long lanh.
NGUYỄN HÀNG TÌNH
