Góp ý Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi): Không nên dùng cụm từ “hỗ trợ” đền bù, tái định cư khi thu hồi đất

(LĐ online) - Điều 83 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) năm 2023 đã quy định rõ việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, trước khi thu hồi đất, bao gồm: Hình thức lấy ý kiến là cơ quan chức năng họp trực tiếp với người dân trong khu vực có đất thu hồi, niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại trụ sở UBND cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi. Dự thảo Luật cũng quy định trách nhiệm lấy ý kiến và tổng hợp, tiếp thu, giải trình ý kiến của tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng; đồng thời quy định về thời gian, đối tượng, nội dung lấy ý kiến...
Như vậy, so với Luật Đất đai hiện hành thì Luật Đất đai sửa đổi lần này đã quy định rất rõ ràng về quy trình, nội dung việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất để thực hiện các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. 
Chúng tôi nhận thấy các quy định như Dự thảo là phù hợp, chỉ có một điều còn phân vân, mong các cơ quan chức năng khi tiếp thu, chỉnh lý, bổ sung... để trình Quốc hội quyết định, nên có nghiên cứu thấu đáo, đó là việc dùng cụm từ “HỖ TRỢ” trong việc bồi thường, tái định cư cho người dân trong vùng dự án có thu hồi đất, mà người dân ở đó có đất bị thu hồi. Đất đai trong nền kinh tế thị trường là sản phẩm hàng hóa, đã là hàng hóa thì có sự mua bán, trao đổi trên thị trường. Ở đây là mua bán, trao đổi “quyền sử dụng đất”, vì vậy đất đai khi bị thu hồi phải được định giá chính xác, khách quan, và người (tổ chức, cá nhân) được nhận đất thu hồi phải đền bù cho người (cá nhân, tổ chức) có đất bị thu hồi đúng giá trị - giá thị trường. Chứ không thể là “hỗ trợ” trong quá trình thu hồi và di dời, tái định cư cho người bị thu hồi đất.
Trong thực tế, đã xảy ra nhiều trường hợp khi định giá đất đai chưa chính xác, không sát thực tế, không khách quan, làm cho người bị thu hồi đất khiếu nại, lại giải quyết bằng cách... “hỗ trợ” cho khâu di dời, tái định cư. Mà đã là hỗ trợ thì có thể “tùy cơ ứng biến”, tùy cơ ứng biến thì chắc chắn khó có thể đảm bảo khách quan, công bằng giữa những đối tượng cùng chung trên vùng đất bị thu hồi. 
Đó là chưa kể đến, nhiều dự án triển khai thực hiện quá chậm, trong khi thị trường đất đai diễn biến khá nhanh, giá đất biến động thường theo chiều tăng cao, làm cho người bị thu hồi đất so sánh chênh lệch giá ấy mà khiếu kiện hoặc không nhận tiền đền bù, gây phức tạp tình hình an ninh, trật tự địa bàn! 
Vì vậy, theo chúng tôi, trong Luật sửa đổi lần này (và cả các văn bản dưới Luật về sau) không dùng cụm từ “hỗ trợ”, mà người, tổ chức nhận đất thực hiện dự án phải đền bù cho người có đất bị thu hồi đúng giá đất đã được cơ quan thẩm quyền xác định, thẩm định và quyết định!