Mưa nguồn chớp bể

Trên đường về, hai anh lính tỏ ra rất vui vẻ với tôi nhưng ra giữa họ và tôi là một khoảng cách. Tôi là người thành phố. Họ là dân trong đồng, lính của ba tôi... “Đi còn bao xa nữa mấy anh ơi...!”, tôi cố bắt giọng thân tình. “Em có nhìn thấy cái chỏm rừng xanh kia không... Ta ở chỗ ấy”. Theo tay Quân chỉ, tôi chỉ nhìn thấy một đụn mây đen phía chân trời và phơ phất mấy cụm lá dừa. Chớp nhì nhằng. Không gian oi ả. “Thôi ta đi kẻo trời nổi giông”.

 

Giấc ngủ kéo dài 3 giờ đồng hồ làm cho tôi lại sức. Ai đó đã để sẵn trong buồng tắm khăn mặt, xà bông, dầu gội đầu. Không thể tin được, giữa một khu trại giam ở sâu trong rừng tràm lại có được một phòng khách sang trọng, ấm cúng như thế này. Dòng nước mát làm cho tôi tỉnh táo. Người ta nói ở vùng này nước ngọt hiếm như gạo. Nhưng nước ngọt lại có dư cho con gái giám đốc tắm giặt. Tôi bước ra phòng khách. Bộ xa lông bằng gỗ nóng bỏng. Phích nước, bộ ấm trà sạch sẽ tinh. Có sẵn cả nước khoáng. Một cửa kế phòng khách có tấm bảng đề: Phòng Giám đốc. Ba tôi ở đây? Không một chút ngần ngại tôi đẩy cửa bước vào. Hình ảnh đầu tiên đập vào mắt tôi chính là tấm ảnh bán thân của tôi phóng to bằng nửa cái bàn trà phòng khách. Rồi tấm ảnh chụp má tôi. Má đứng trên đầu mũi thuyền. Dù chỉ mặc bộ đồ bà ba đen, khoác khăn rằn vẫn không giấu được vẻ đẹp kiêu sa của má tôi. Tấm ảnh má chụp nghiêng. Chân bước xuống thuyền, nhưng còn ngoái lại nhìn về bờ. Phía sau lưng bà, tôi thấy cả tấm lưng của ông dượng, tay xách chiếc vali. Chưa bao giờ tôi được thấy tấm ảnh này. Trong phòng còn có một tủ sách, chiếc tivi, chiếc đài bán dẫn, vài bộ quần áo treo trên mắc. Một chiếc tủ gỗ thường. Chiếc giường của ba tôi là giường một, rộng một mét. Chăn mùng xếp gọn gàng, vuông vức như tấm gạch.

 

- “Em ra ăn cơm kẻo nguội!”.

 

Tôi giật bắn người, quay phắt lại. Một người phụ nữ lối ngoài 30 tuổi, trẻ và đẹp mặc bộ đồ lụa màu xanh nhạt nhìn tôi. “Chị...”. Tôi ấp úng như kẻ trộm bị bắt quả tang. “Chị là người giúp việc cho Ban quản lý trại. Chị mang cơm lên cho em...”. “Sao không để em xuống ăn?”. “Ăn bếp tập thể hử? Đâu có được. Chú Ba cũng thường ăn cơm ở đây”. “Ba em đâu chị Hai... Xin lỗi tên chị là gì?”. “Chị là Tư Ngọc. Ba em điện về, đêm nay ông phải họp với đoàn cán bộ Trung ương vào. Em sẽ ăn nghỉ ở đây, cứ tự nhiên như ở nhà. Chị và cán bộ Quân sẽ đưa em đi thăm trại, đi chơi trong vùng để em lấy tư liệu viết bài... Em là nhà báo hả?”. Tư Ngọc nói một hơi. Tôi hiểu đêm nay tôi được sống một mình. 

 

Cơm nước vừa xong đã có khách tới thăm nhà. Họ là cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ ở trại cải tạo. Nghe tin có con gái Ba Hoàng ở thành phố lên thăm cha, vợ chồng con cái ghé chơi thăm hỏi sức khỏe của tôi. Có nhiều người tới như có ý muốn coi mặt cô con gái rượu của giám đốc. Tôi nửa ngỡ ngàng nửa e thẹn. Chị Tư Ngọc đã làm một việc mà tôi phải cám ơn chị. Chẳng biết tự lúc nào, chị Tư đã mua sẵn kẹo, bánh. Chị bày ra đĩa và mời khách, như thể đây là quà của tôi mời khách. Tôi thiệt xấu hổ, hiểu ra sự vô duyên, vô ý của mình.

 

Quãng hơn 9 giờ khuya, vãn khách. Tôi nài nỉ “Chị Tư đêm nay ngủ lại đây với em”. “Để chị xin phép đã...”. Chị xin phép ai tôi không biết nhưng lúc sau thấy chị ôm mền vào phòng. “Em có đói muốn ăn gì, bảo chị”. “Em không muốn ăn...”. Nghĩ sao, tôi hỏi chị Tư “Ba em là người thế nào chị?”. Chị Tư tròn mắt nhìn tôi. “Sao em hỏi kỳ vậy? Em là con gái của chú Ba, mà không hiểu ba là người như thế nào ư?”. “Từ nhỏ em đã sống xa ba má...”. Chợt chị Tư hỏi tôi “Em nghĩ chị là người thế nào?”. Không chút đắn đo, tôi đáp: “Chị là người phụ nữ đẹp. Lại tốt bụng nữa. Chỉ có điều em không hiểu, thành phố thiếu chi việc làm mà chị lại xin vô đây làm việc?”. “Em có tin chị 8 năm ngồi tù ở trại giam này không?”. “Chị là tù nhân?”. “Còn khủng khiếp hơn cả tù nhân...”. “Chị nói chi ghê vậy?”. “Đã có thời chị là chủ sòng bạc, là bà chủ năm chục cô gái xinh đẹp như hoa hậu... Vàng, đô la chị cất trong két sắt... Chỉ đến khi sòng bạc vỡ, nhà chứa bị công an hốt gọn trong một đêm. Hai tay chị tra vào còng số 8, chị nghĩ vậy là hết. Chấm dứt tất cả Tư Ngọc. Em có biết ai là người lôi chị ra khỏi cái chết không? Vào tù được ít tháng, vừa buồn, vừa tiếc của chị treo cổ tự tử. Chị sao chịu đựng nổi 8 năm sống trong dãy nhà tù nằm lọt thỏm giữa vạt rừng tràm này. Bao quanh là kênh rạch, là thép gai và lính gác. Khi chị tỉnh dậy, vẫn chưa tan nguôi ý nghĩ phải tự tử. Chị giằng lấy cái ly thủy tinh của cô y tá đập bể miệng và đâm vào cổ. Chính lúc ấy, một bàn tay cứng như thép cầm lấy tay chị. Thêm một cái tát đau điếng, nổ đom đóm mắt. Người đàn ông ấy xé toang chiếc áo để lộ ra những vết sẹo chằng chịt trên ngực. Người ấy hỏi chị: “Cô có biết trong người tôi bị đứt mấy khúc ruột không? Tôi chịu đau đớn cũng là để cho những người khốn khổ như cô được sống. Đạn Mỹ khi đánh vào đồn Năm Căn đấy. Người đàn ông ấy là cha cháu đó. Uyên ạ...”.

 

“Vậy mà cháu chưa nghe ai nói...”. Tôi nói nhỏ. “Má cháu không biết. Ngoại cháu càng không muốn biết.

 

Nhưng hơn 2.000 người tù đã từng sống ở đây ai cũng biết chuyện đó. Và còn nhiều chuyện động trời khác nữa”. 

 

Minh họa: Phan Nhân

 

3. Một ngày trời, Quân và chị Tư Ngọc đưa tôi đi thăm khu trại cải tạo để lấy tài liệu. Tôi thật không ngờ khu trại cải tạo rộng đến như vậy. Những cánh rừng tràm, cây keo, cây bạch đàn được chia lô, chia khoảnh. Có chỗ cây mọc cao cả chục thước rậm rạp như rừng. Có chỗ cây mọc mới quá đầu người. Rừng cây bao lấy những dãy nhà lợp tôn chống nóng dành cho phạm nhân ăn ở, sinh hoạt. Những dãy giường thẳng tắp, chăn mền quần áo, túi sách gấp gọn gàng, để trên giá. Dãy nhà ăn, hội trường rộng thênh thang chứa được vài trăm người. Cánh đồng nước mặn được cải tạo thành nơi nuôi tôm, cá kéo dài từ bờ kênh vào tới chân bìa rừng U Minh. Một đầm nước rộng hàng chục ha được cải tạo thành hồ nuôi cá. Quân bảo với tôi, vùng này khi xưa là căn cứ kháng chiến của tỉnh huyện. Ngày mới về đây lập trại, hàng tháng trời công binh phải rà gỡ bom mìn. Có những trái bom hàng vài trăm cân, được tháo đầu nổ, thuốc bom biến thành cái kẻng lớn treo ở đầu nhà trực ban. Dấu tích còn lại của khu căn cứ cũ còn lại giữa hồ là một đảo nhỏ, dừa nước mọc xanh. Chị Tư Ngọc khoe: “Cô tham gia đào cái hồ nuôi cá này. Ba cháu và các chú cán bộ ở trại cũng xuống đào ao với phạm nhân. Có ngày bắt được cả tạ cá, rắn, rùa, ba ba bán cho nhà bếp. Ngày ấy chú Quân chưa về đây, phải không?”. “Dạ phải... em về đây năm 95”.

 

Tôm cá của trại sản xuất được, ăn không hết. Trại có hẳn một xưởng chế biến thủy sản xuất khẩu. Công nhân của xí nghiệp đa phần là người đã mãn hạn tù, được dạy nghề, tình nguyện ở lại lao động, một số khác là tù nhân án phạt nhẹ. Một xóm dân cư mới hình thành chạy dọc bờ kênh. Họ là những phạm nhân hết án, quen biết nhau trong những ngày lao động ở trại nên vợ nên chồng. Họ sinh con đẻ cái lập nghiệp trên mảnh đất này.

 

Tôi và Quân ngồi uống cà phê ở căng tin. Chị Tư Ngọc đến nói chuyện với một người đàn ông mặc đồ kẻ sọc, là công nhân ở Xí nghiệp đông lạnh xuất khẩu. “Bồ của chị Tư đấy em”. Quân bảo tôi vậy. “Ở đây, họ cho phạm nhân lấy nhau?”. Tôi ngạc nhiên hỏi. Quân cười bảo: “Lấy nhau thì chưa được, nhưng yêu nhau thì chả cấm. Em có biết anh ta là ai không. Mười Khoan - một tướng cướp khét tiếng trên các kênh rạch miền Tây những năm tám mươi đó”.

 

Tôi đeo kính để nhìn cho rõ mặt kẻ đã từng cướp của, giết người, có lúc bị đưa lên mặt báo. Mười Khoan có gương mặt hầm hố, tóc húi cua, một vết sẹo chém ngang mặt. Quân đùa: “Em muốn viết truyện trinh thám nên tìm hiểu Mười Khoan”. Hồ sơ về anh ta trại cũng có.

 

Bữa trưa, trong lúc ăn cơm với chị Tư Ngọc, tôi dè dặt hỏi chị về Mười Khoan. Chẳng dè, chị nói ngay: “Anh Mười tội lắm em à! Sinh viên năm thứ hai trường luật đó. Bị bạn bè rủ rê, túng quẫn cực khổ vì phải nuôi mẹ, nuôi em làm liều...”. “Ảnh chừng nào mới mãn hạn mà chị dám yêu?”. “Còn năm năm nữa. Nhờ cái vụ cứu sống ba mẹ con cô Tư Năm Căn trong vụ cháy rừng tràm mà anh Mười được cán bộ khen thưởng, nhà nước giảm án. Chị sẽ chờ ảnh tới ngày đó...”. 

 

Năm năm là 1.800 ngày. Chao ôi, thời gian thiệt là dài... Cuộc đời tôi hẳn là có nhiều biến động... Vậy mà chị Tư chỉ có mỗi một việc là lao động và chờ đợi ngày mãn hạn tù của người yêu. Tôi chợt thấy mình thật nhỏ nhoi, hèn kém trước mặt người phụ nữ xinh đẹp, từng trải và lấm láp bụi trần.

 

Mãi tới khuya, ba tôi mới về. Nghe tiếng ô tô ngoài đường lộ. Cánh cửa sắt rít lên ken két. Và tiếng người lính gác “Chào thủ trưởng”. Giọng ba tôi: “Con gái tôi đâu?”. Một giọng khác, có lẽ là của anh sĩ quan trực ban: “Cô Hai nghỉ ở phòng khách”. Một luồng gió mát tràn vào trong phòng. Tôi nằm im vờ ngủ. Hình như ba tôi hé cửa màn nhìn tôi, rồi ông lặng lẽ quay ra. Phảng phất trong phòng có mùi hoa. Ai đã đặt lên bàn tôi một bình hoa sen đỏ thắm.

 

Tôi đoán ba tôi đã ăn uống, tắm táp xong. Tôi băng qua phòng khách đẩy cửa vào phòng ông. Ông đang ngồi lặng lẽ nhâm nhi ly rượu đế. “Ba... Con chào ba!”. Ba tôi quay lại hơi giật mình. Ông đứng dậy và đỡ tôi: “Con gái của ba!...”. Tôi nhìn rõ ngấn nước mắt trong đôi mắt đã chớm vẻ già nua của ông. Còn tôi, tôi cũng không cầm được nước mắt. Nước mắt của đứa con nít biết lỗi và nhận ra được giá trị thật của cha mình. “Tấm hình này ai chụp cho ba?”, tôi chỉ vào tấm ảnh của má tôi. “Ba chụp cho má. Ngày má và dượng con xuống tàu ra biển”. “Ba biết má đi mà không cản? Ba không hận má sao?”. Tôi hỏi giọng có ý trách móc. Ba không nhìn tôi mà lại nhìn ra cửa sổ. Ngoài trời tối đen. Chớp nhì nhằng phía chân trời xa. Hình như có cả tiếng sấm. Mãi sau ba tôi mới nói, giọng ông trầm hẳn xuống: “Sao lại hận má con? Má con đã không còn yêu ba sau lúc con mới tròn một tuổi. Ba biết hết nhưng ba im lặng. Ba có thể đem lại cho má con tình yêu, nhưng công việc của ba, lương tâm ba không thể đem lại cho má con sự giàu sang, hạnh phúc!”. “Ba nghĩ vậy sao ba?”. “Đấy là sự thật con gái ạ. Ngày ấy, ai cũng khổ. Mà ba thì công việc không cho phép mình được ở gần gũi chăm sóc má và con”. “Bao nhiêu năm ba vẫn sống như vầy sao?”. “Ba đã có con, còn hạnh phúc nào lớn lao hơn... Để có được ngày hôm nay đâu có dễ con...”. Lúc lâu sau tôi mới nói được câu này. “Con cũng có lỗi với ba...”. Ba tôi không nói gì chỉ lặng lẽ đưa tôi trở lại phòng. Nhưng tôi không ngủ lại được. Phòng bên, ba tôi húng hắng ho. Buổi chiều đưa tôi đi coi vườn chim, chẳng hiểu sao chàng Quân nói nửa đùa, nửa thật: “Mai mốt em về thành phố rồi... Nhiều người ở đây nhớ em lắm đó nghe...”. “Rồi em sẽ trở lại”, tôi nói cứng - ở đây có nhiều chuyện hay lắm. “Uyên có biết, những người lính làm quân chú Ba Hoàng nói chơi với nhau sao không? Tù nhân còn có hạn để về, còn ở đơn vị có anh chị đã sống vài chục năm qua các trại giam... Rất may, ở đây đất lành chim đậu”.

 

Như thể có tiếng chim vỗ cánh ngoài cửa sổ. Vườn chim cách chỗ này không xa. Tôi đã được tận mắt nhìn những con cò, bồ nông, cốc đậu đen đặc trên những tán cây xanh rợp. Buổi sáng bầy chim bay ra biển, vào các bãi sình lầy kiếm ăn, hoàng hôn chim lại kéo về tụ hội, kêu vang cả một góc rừng... Gió đổ ào ào ngoài sân. Đám lá chuối xao xác. Lắc rắc những hạt mưa gõ mạnh vào mái tôn. Mưa to đêm nay những con chim trú ngụ vào đâu?