Mùa mưa kết thúc muộn so với thường lệ và những cơn mưa trái mùa trước và sau tết Nguyên đán đã làm cho nhân dân huyện này có nguy cơ đối mặt với một vụ mùa thất bát.
Thường thì trong những tháng đầu năm nông dân trong huyện Đạ Huoai háo hức chuẩn bị thu hoạch vụ điều và chăm sóc vườn cây ăn quả chuẩn bị thu trong những tháng đầu năm. Thế nhưng năm nay thời tiết diễn biến tương đối phức tạp. Mùa mưa kết thúc muộn so với thường lệ và những cơn mưa trái mùa trước và sau tết Nguyên đán đã làm cho nhân dân huyện này có nguy cơ đối mặt với một vụ mùa thất bát.
 |
| Anh Võ Văn Lộc bên cây Măng cụt đang phát lá non |
Những ngày trước tết Nguyên đán, trong lúc các vườn điều, một trong các loại cây trồng chủ lực, có diện tích lớn nhất của huyện đang trong thời kỳ ra hoa kết trái rộ. Niềm vui chưa được bao nhiêu thì chiều ngày 16/1/2012 (tức ngày 23 tháng Chạp) trời bất ngờ đổ mưa lớn và mưa nhỏ kéo dài, âm u suốt mấy ngày sau đó. Cây điều là một loại cây rất kị mưa trong những ngày đâm hoa kết trái, vì thế nên loạt bông nở rộ và trái non mới kết trong đợt này đã khô đen và rụng hết. Dù biết trước mưa trong thời điểm này điều sẽ bị hư hại nặng nhưng bà con tự an ủi mình: thôi thì còn những lứa bông sau vớt vát, nên bà con vẫn tiếp tục chăm sóc, xịt thuốc kích thích ra quả và thuốc phòng trừ sâu bệnh. Trong khi đợt bông thứ 2 vừa nở rộ bà con chưa kịp vui thì đêm ngày 28/1 (tức mùng 6 tết) trời lại tiếp tục đổ mưa và mưa nhỏ cục bộ rải rác mãi đến những ngày gần đây. Đi thăm các vườn điều trong huyện, nhất là những xã phía bắc huyện có diện tích trồng điều tập trung nhiều. Chúng tôi nhận thấy các vườn điều đến thời điểm này chỉ mới đậu quả rất thưa, bông trên cây đã tàn khô gần hết. Còn tại các điểm thu mua điều thì vắng hoe chỉ có đôi người đi bán vài ba ký điều, trong khi hàng năm thời điểm này đã là mùa thu hoạch rộ. Trao đổi với chúng tôi, các nhà vườn đều khẳng định năm nay sản lượng điều giỏi lắm chỉ đạt khoảng 30 đến 40% so với vụ trước. Điều đáng nói nữa là năm nay giá điều quá thấp chỉ 18.000đ/kg so với thời điểm này năm ngoái là 34.000 - 35.000đ/kg. Thiệt đơn, thiệt kép đang đến với bà con trồng điều. Theo thông tin chúng tôi có được thì tại 2 huyện Cát Tiên và Đạ Tẻh tình hình mùa điều năm nay cũng không mấy khả quan.
Trong khi những cơn mưa trái mùa làm ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng cây điều thì đồng thời cũng làm ảnh hưởng gián tiếp đến những cây ăn quả khác như Sầu riêng, Măng cụt, Chôm chôm… Thông thường các loại cây ăn quả cần có một mùa nắng hạn đủ dài để cây tạo mầm hoa. Theo kinh nghiệm của những người làm vườn thì để các loại cây ăn quả ra hoa nhiều và đồng loạt bà con chủ động cắt nước cho cây khô hạn đến một mức độ nhất định nào đó theo từng loại cây, thì tiến hành tưới nước, bón phân thúc cây ra hoa. Thế nhưng riêng năm nay thời tiết khá bất thường như đã nói ở trên đã làm cho các vườn Sầu riêng cho đến giờ đáng ra đã ra hoa và đậu trái. Nhưng đến thời điểm này tại các vườn Sầu riêng chỉ mới lác đác vài cụm hoa ít ỏi, hơn 90% cây thay vì ra hoa thì giờ lại phát lá non. Cũng theo kinh nghiệm của các nhà vườn, cây sầu riêng đã ra lá non thì khó có khả năng ra hoa mà thậm chí còn làm rụng hoa và quả trên cây (đặc tính của cây Sầu riêng không đồng thời có hoa hoặc quả và lá non trên cùng một cây trong cùng một thời điểm). Cũng theo các nhà vườn thì năm nay mùa sầu riêng coi như mất trắng 100%.
Còn đối với cây Măng cụt, cho dù mới trồng diện tích cho thu hoạch còn ít nhưng là một loại cây được xác định là loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, chất lượng, mẫu mã đẹp, năng suất ổn định, rất phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu của huyện và được huyện chọn là cây khuyến khích chuyển đổi, đối tượng thay thế trong cải tạo vườn tạp và vườn điều đủ điều kiện tưới tiêu. Nhưng đến thời điểm này toàn bộ diện tích cây Măng cụt trên địa bàn huyện cũng đã có những biểu hiện mất mùa. Ông Nguyễn Tấn Hồng ở khu phố 7 TT Đạ M’ri, một lão nông đã sớm gắn bó với cây Măng dẫn tôi đi thăm một vòng trong vườn của ông vừa chỉ những cây Măng cụt đang phát đọt non vừa nói: “Vườn tôi có hơn 50 cây Măng cụt đã cho quả, năm ngoái những cây này đã cho 40-50 kg/cây nhưng năm nay toàn vườn chỉ mới có vài ba cây ra hoa thưa thớt, mỗi cây cũng chỉ có năm ba chục vừa hoa vừa quả. Cho dù tôi đã 2 lần xịt thuốc kích thích ra hoa nhưng cây vẫn cứ phát lá non bất thường thay vì phải ra hoa mới phải” và ông ngao ngán: “Trời làm phải chịu vậy thôi biết làm sao chứ. Tôi hy vọng là nó (Măng cụt) sẽ ra hoa muộn, nhưng mất mùa là cầm chắc”. Còn tại vườn của anh Võ Văn Lộc thôn 1 xã Đạ M’ri, vườn anh được chọn làm mô hình trình diễn cây Măng cụt của Trường cao đẳng Nông Lâm thành phố Bảo Lộc cũng cùng chung số phận như các vườn khác. Anh Lộc cho biết theo các nhà chuyên môn thì nguyên nhân Măng cụt năm nay không ra hoa là do thời tiết thất thường, việc xử lý trong thời kỳ này là rất khó, ngoài việc phun dung dịch kích thích ra hoa thì trời phải nắng hạn trở lại mới hy vọng có thể vớt vát chút ít. Thế nhưng khi tôi ngồi viết bài này thì ngoài trời vẫn cứ u ám đầy mây, chực chờ một cơn mưa trái mùa nữa. Nguyện vọng của bà con nông dân ở đây rất mong ngành Nông nghiệp huyện Đạ Huoai và tỉnh Lâm Đồng sớm có những khuyến cáo tích cực để bà con nông dân kịp thời có hướng xử lý cho cây Măng cụt tránh những thiệt hại đến năng suất.
Trên địa bàn Đạ Huoai, diện tích điều và câu ăn quả chiếm tỉ lệ rất cao, là nguồn thu chính của huyện, nông dân tập trung thu chủ yếu vào những mùa vụ trong 6 tháng đầu năm. Thế nhưng với tình hình như hiện nay thì thu nhập của bà con sẽ bị ảnh hưởng rất lớn. Nếu kết thúc mùa vụ mà đúng như tình hình dự báo không mấy khả quan này thì đời sống bà con nông dân sẽ gặp nhiều khó khăn. Ảnh hưởng rất lớn đến chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương.
HOÀI BẢO
