Phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người

Thông tư liên tịch giữa Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc “Hướng dẫn phối hợp phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người”, trong đó, danh mục các bệnh lây truyền từ động vật sang người ưu tiên phối hợp giữa ngành Y tế và Nông nghiệp gồm: Bệnh cúm A (H5N1), bệnh dại, bệnh liên cầu khuẩn lợn, bệnh than (nhiệt thán), bệnh xoắn khuẩn vàng da (Leptospirosis).

Trung tâm Kiểm soát bệnh tỉnh Lâm Đồng tổ chức tư vấn, truyền thông, giáo dục sức khỏe, khám sàng lọc bệnh truyền nhiễm miễn phí cho người dân tại cộng đồng

Hiện nay, trên thế giới ghi nhận hơn 200 bệnh lây truyền từ động vật sang người, mức độ lây lan ngày càng tăng. Sự xuất hiện của các bệnh lây truyền từ động vật sang người rất phức tạp và do nhiều yếu tố như: Sự tiến hóa của hệ sinh thái, sự thích nghi của vi sinh vật gây bệnh, du lịch và thương mại quốc tế, thực hành nông nghiệp, công nghệ và công nghiệp... Trong số đó, khoảng 70% bệnh truyền nhiễm ở người có nguồn gốc từ động vật. Các bệnh truyền nhiễm lây truyền từ động vật sang người như: Cúm gia cầm (A/H5N1, A/H7N9...), COVID-19, đậu mùa khỉ, bệnh dại, sốt xuất huyết, các bệnh viêm não - viêm màng não, liên cầu lợn, bệnh giun sán, bệnh than, bệnh dịch hạch có nguồn gốc từ chuột cống và một số loại thú gặm nhấm.

Tại Việt Nam, trong năm 2023, tình hình dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người được cơ bản được kiểm soát; không ghi nhận các trường hợp mắc cúm A(H5N1), cúm A(H7N9); tuy nhiên, có 82 trường hợp tử vong do bệnh dại.

Tại Lâm Đồng, từ năm 2019 đến nay, không ghi nhận trường hợp mắc cúm A(H5N1), bệnh dại, bệnh liên cầu khuẩn lợn, bệnh than (nhiệt thán), bệnh xoắn khuẩn vàng da (Leptospirosis). 

Để chủ động trong công tác phối kết hợp thực hiện nhiệm vụ chung, Sở Y tế Lâm Đồng và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng kế hoạch liên ngành để phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024. Mục tiêu giảm tỷ lệ mắc và tử vong bệnh lây truyền từ động vật sang người; khống chế kịp thời không để dịch lớn xảy ra, bảo vệ sức khỏe Nhân dân, an tâm phát triển kinh tế - xã hội. Tăng cường năng lực hệ thống giám sát, chủ động phát hiện và xử lý kịp thời các ổ dịch trên động vật. Thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người, khoanh vùng bao vây ổ dịch không để dịch lây lan ra diện rộng. Giảm người mắc bệnh và tử vong do các bệnh nêu trên. Tuyên truyền, hướng dẫn để người dân chủ động phòng ngừa; tăng cường sự chỉ đạo, tổ chức thực hiện và phối hợp có hiệu quả với các cấp, các ban, ngành, đoàn thể để cùng tham gia phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người nhằm góp phần bảo vệ sức khỏe Nhân dân.

Các chỉ tiêu chính cần đạt được bao gồm: 100% ca bệnh lây truyền từ động vật sang người được giám sát phát hiện, theo dõi và điều trị; 100% ổ dịch lây truyền từ động vật sang người được điều tra, khoanh vùng khống chế, xử lý kịp thời không để dịch lan rộng. Giảm đến mức thấp nhất trường hợp tử vong do bệnh lây truyền từ động vật sang người gây ra. Triển khai các hoạt động truyền thông phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người.

Kế hoạch đề ra các giải pháp chủ yếu trong công tác tổ chức quản lý, chỉ đạo tiếp tục kiện toàn Ban Chăm sóc sức khỏe Nhân dân các cấp để tham gia chỉ đạo công tác phòng, chống dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người. Phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong ban chỉ đạo và triển khai các biện pháp phòng, chống trước, trong và sau khi dịch xảy ra. Củng cố và duy trì hoạt động của đội cơ động phòng, chống dịch, bệnh lây truyền từ động vật sang người, sẵn sàng ứng phó khi có dịch xảy ra.

Trong công tác chuyên môn tiếp tục củng cố giám sát dịch, bệnh lây truyền từ động vật sang người từ tuyến tỉnh đến cơ sở, phát hiện sớm ca bệnh, triển khai các biện pháp phòng, chống không để dịch xảy ra và lan rộng. Phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh ngay tại cộng đồng. Phối hợp đoàn thanh tra liên ngành về an toàn thực phẩm, giám sát các điểm giết mổ gia súc, gia cầm. Chú trọng đến gia súc, gia cầm bị bệnh hoặc chết đem giết mổ và đưa ra thị trường tiêu thụ. Chuẩn bị đầy đủ môi trường bảo quản, nuôi cấy và vận chuyển mẫu bệnh phẩm xét nghiệm tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh hoặc vận chuyển đến Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh (nếu vượt quá khả năng chuyên môn). Đảm bảo đầy đủ cơ số thuốc, hóa chất, vật tư, trang thiết bị phòng, chống dịch bệnh. Thường xuyên tổ chức các hoạt động truyền thông bằng nhiều hình thức, hướng dẫn cộng đồng thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh trên các phương tiện thông tin đại chúng. Thực hiện đúng chế độ thông tin báo cáo và khai báo bệnh, dịch bệnh truyền nhiễm theo Thông tư 54/2015/TT-BYT ngày 28/12/2015 của Bộ Y tế và Thông tư liên tịch số 16/2013/TTLT-BYT-BNN& PTNT ngày 27/5/2013 giữa Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.